Kainik asit aracılı eksitotoksisitede hücresel redoks düzeyleri ve C-FOS mRNA ekspresyonu

Glutamat kaynaklı eksitotoksisite epilepsi, inme ve Alzheimer gibi SSS patolojilerinin altında yatan nörodejeneratif süreçlerde tetikleyici bir faktördür. Glutamat reseptörlerinin aşırı stimülasyonu; hücre içi Ca+2 düzeylerinin artışına, reaktif oksijen türlerinin üretimine ve c-fos gibi akut faz genlerinin aşırı ekspresyonuna neden olmaktadır. Glutamat analoğu olan kainik asit (KA) beyinde amigdala, korteks ve hipokampüs gibi bölgelerde eksitotoksisiteye neden olmaktadır. Beyindeki antioksidan kapasitenin az olması nedeniyle oksidatif strese karşı savunmada glutatyonun (GSH) önemi büyüktür. GSH biyosentez prekürsörü olan ?-glutamilsistein etil esteri (GCEE) beyinde GSH düzeylerini arttırmaktadır. Çalışmada Sprague-Dawley sıçanlar kullanılmış ve deneyler kontrol (n=5-8), akut KA (n=5-8), akut KA + GCEE (n=5-8), akut GCEE (n=5-8) olacak şekilde 4 grupta hipokampüs ve korteks dokuları kullanılarak yapılmıştır. KA ile indüklenen eksitotoksik beyin hasarında c-fos mRNA düzeylerinde görülen artış real-time PCR ile saptanmış ve GCEE?nin beyin GSH düzeylerine olan etkisi spektrofotometrik yöntemle gösterilmiştir. Sonuçlarımıza göre, kontrol grubu ile kıyaslandığında akut KA uygulaması alan grupta hipokampüs ve kortekste c-fos ekspresyon düzeyinin anlamlı bir şekilde arttığı gözlenmiştir. c-fos mRNA düzeylerindeki bu artış nöronal hücre ölümü ve nörodejenerasyonun erken bir belirteci olarak kullanılabilir. Yanı sıra, KA?e karşı GCEE uygulaması, akut KA grubu ile kıyaslandığında hipokampüs ve korteks GSH düzeylerinde anlamlı bir artışa neden olmuştur. Bu sonuçlar ışığında GCEE; beyin GSH düzeylerini arttırıcı etkisi nedeniyle nörodejeneratif bozukluklarda antioksidan tedavi amacıyla kullanılabilir.;Kainic acid, Ecitotoxicity, c-fos, Gutathione, Cellular redox status.;Kainik asit, Eksitotoksisite, c-fos, Glutatyon, Hücresel redoks potansiyeli.