Luminesant kondense aromatik sistemlerin sentezi ve spektrofotometrik analizleri

Kondense aromatik sistemlerin yapıları elektron donör-akseptör (EDA) yük transfer kompleksleri oluşturmaları ile tanınırlar. Kiral kondense aromatik sistemler ve hetearomatik bileşiklerin EDA komplekslerinin kiral tanımlamaları, bileşiklerin stereozimerik formlarının 1H ve 13C NMR spektrospoki ve kiral kromatografi teknikleriyle incelenmesi literatürde Mannschreck ve çalışma arkadaşları tarafından geniş ölçüde çalışmaktadır. Bazı kondense aromatik halka sistemlerinin luminesans gösterdiği bilinmektedir. Bu yüzden bu çalışmada yüksek luminesansa sahip olan fluoresein, antrasen gibi kondense aromatik halka sistemleri ve beş üyeli heterohalka sistemlerinden azlakton türevlerinin sentezleri planlanmıştır. Seçilen bileşiklerin sentez metotları ve saflaştırma teknikleri tartışılmıştır. İlk önce gerekli olan çıkış maddeleri sentezlenmiş, sonra fluoresein, antrasen gibi kondense aromatik halka sistemleri ve beş üyeli heterohalka sistemlerinden azlakton türevleri hazırlanmıştır. İlk seçilen bileşik fluoresein serbest asitin diazometan ile reksiyonu sonucu oluşan fluoresein metil eter esterdir. İkinci türev olarak 9,10-diaril antrasen türevleri, 2-metil antrakinonun grignard reaktifleriyle karbonil gruplarına katılma reaksiyonuyla hazırlanmıştır. Son bileşik sınıfı olan azlakton türevleri ise uygun aromatik aldehitlerin benzoil glisin ve o-toluil ile kondensazyonu ve ardından siklizasyon reaksiyonu ile oluşturulmuşlardır. Sentezlenen tüm moleküllerin yapıları, onların UV, mass IR ve NMR spektrumlarıyla aydınlatılmıştır. Bu moleküllerin verimleri, kaynama ve erime noktaları ile spektroskopik verileri belirlenmiştir. Sentezlenen bileşikler 1H ve 13C NMR spektroskopisi ile geniş ölçüde incelenmiş, aynı zamanda uyarılma ve emisyon spektrumları da alınarak bunların luminesans aktiviteleri araştırılmıştır. Fluoresein metil eter-esterin 1H NMR ve 13C NMR spektrumlarında C9-C1, bağına ilişkin engelli iç dönemden doğan izometrik sinyaller belirlenmiştir. Bu molekülde C9-C1 bağ ekseni bir asimetrik merkez olarak görev yapmış ve 180olik dönme sonunda enantiometrik dönme izomerleri oluşturulmuştur. Söz konusu izomerler T.A.C. kolonu ile ayrıldıktan sonra UV detektör ve polarimetrik detektör kullanılarak izomerik pikler belirlenmiştir. Ayrıca bileşiğin değişik sıcaklıklarda emisyon spektrumları da çekilerek emisyon şiddeti tartışılmıştır. NMR spektroskopisiyle aynı çalışmalar 2-metil-9,10-diaril antrasen ve azlakton türevleri ile de yapılmıştır. Fakat 1H NMR ve 13C NMR spektrumlarında bileşiklerin izomerik sinyalleri görülmemiştir. Bunun için çalışmada uygun tek bağlar etrafında engelli dönemden oluşan konformasyonal izomerler bu moleküller için oda sıcaklığında belirlenememiştir. Düşük sıcaklık çalışmalarıyla engelli dönme izomerlerinin görülebileceği umulmaktadır. Ayrıca çalışmada Azlakton türevlerinin Emisyon spektrumları alınmış ve söz konusu türevlerde emisyon şiddetleri üzerine substitüent etkileri tartışılmıştır. Azlaktonların emisyon şiddetlerinin yüksek olduğu gözlenmiştir.