Akut miyokard enfarktüsü biyogöstergelerinden homosistein, miyoglobin ve yağ asiti bağlayıcı proteinin (FABP) girişimsiz tayini için ters iyontoforez tabanlı elektrokimyasal immünosensörün geliştirilmesi
Küçük Resim Yok
Tarih
2024
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Dünyadaki ölüm nedenlerinin en başında kalp hastalıkları gelmektedir. Geleceğe yönelik yapılan tahminlemelerde uzun bir süre daha en önemli ölüm sebebi olmaya devam edeceği öngörülmektedir. Dünyada 2023 yılında gerçekleşen toplam ölüm sayısı 57 milyon civarındır. DSÖ İstatistikleri 2023 raporunda; Birleşmiş Milletlerin 2048 yılındaki küresel ölüm sayısının tahmini olarak 90 milyona yaklaşacağını, DSÖ'nün ise bu sayının 77 milyonunun BOH ölümlerinden kaynaklanacağını öngördüğü ve 2019 yılındaki ile kıyaslandığında bu sayının mutlak sayılarda %90'a varan bir artışı temsil ettiği bildirilmiştir. DSÖ 2019 verilerine göre; 57 milyon ölüm sayısının 17,9 milyonu kardiyovasküler hastalıklardan ve bunun da 8,9 milyonu iskemik kalp hastalığından, 6,12 milyonu ise inmeden kaynaklanmaktadır. AME kaynaklı ölüm ilk bir saat içinde gerçekleşmektedir. AME teşhisinde ilk 6 saatte müdahale edilmesi hayat kurtarıcıdır. Bu durum erken tanının ne denli önemli olduğunu gözler önüne sermektedir. Ölümlerin %80'i düşük ve orta gelirli ülkelerde meydana gelmiştir. Bilinçli şekilde sağlıklı beslenme, sağlıklı yaşam tarzı ve çeşitli tedaviler ile önlenebilir olan kalp damar hastalıklarından kaynaklı ölüm oranlarının bu denli yüksek olması; insan hayatı için önem arz eden bu hastalığın erken tanı, teşhis ve zamanında tedavi ile korunma stratejilerinin geliştirilmesine yönelik çalışmaların devam etmesine neden olmaktadır. Bu çalışma, EKG ve kan testleri gibi günümüzde kullanımda olan AME tanı ve teşhis yöntemlerinden farklı olarak, AME teşhisinde önemli olan bazı biyogöstergelerin (HMS, MYG ve YABP) ters iyontoforez yöntemiyle girişimsiz olarak tayininin yapılmasını ve kalp krizinin erken tanısına katkı sağlanmasını amaçlamıştır. Böylece bazı fizyolojik parametrelerin (biyogöstergelerin) sürekli monitörize edildiği girişimsiz tayin yöntemleri geliştirilmiş olacak ve standart tayin yöntemleriyle de mukayesesi yapılabilecektir. Bu amaç doğrultusunda AME için belirlenen biyogöstergelerin; elektrokimyasal olarak ölçülmesi için KPE'ler tasarlanmış, DPV ve CV yöntemleri ile tayinleri yapılmış; ayrıca ters iyontoforez yöntemi kullanılarak özütleme işlemi gerçekleştirilip ölçümleri alınmıştır. Yapılan kalibrasyon işlemleri sonrasında 1-50 ng/mL derişim aralığı YABP için 3 ng/mL, 5-100 µM derişim aralığı HMS için 15 µM, 20-100 ng/mL derişim aralığı MYG için 40 ng/mL düzeylerine kadar tayin edilebilen ölçüm sonuçları elde edilebilmiştir. Ayrıca stabilite, girişim, inkübasyon sıcaklığı gibi optimizasyon çalışmaları da gerçekleştirilmiştir. Dünyadaki ölüm nedenlerinin en başında gelen ve önlenebilir ölüm nedenleri arasında yer alan kardiyovasküler hastalıklar ve akut koroner sendrom olgularından dolayı hastalık, sakatlık, iş göremezlik, hayat konforunda düşüş, birçok ilaç kullanımı, hastanelerde yoğunluk, tedavi masrafları gibi sonuçlar doğmakta; bu durum bireyleri ve ülke ekonomisini olumuz yönde etkilemektedir. Bundan dolayı hastalanmadan önce önlem almak, erken tanı ve erken müdahale ile hem bireyler hem de ülke için zararı en aza indirmek mümkün olabilmektedir. Ayrıca ülkemiz dahil birçok ülkede tele-tıp uygulamalarına geçiş süreçleri, stratejik planlara dahil edilmektedir. Yapılan alanyazın taramasında biyogöstergelerin TI yöntemiyle girişimsiz olarak tayinine yönelik 1 adet doktora tezi ve yayımlanan makalemiz dışında başka çalışmalara rastlanılmamaktadır. Bu çalışmanın bu konudaki alanyazın açığını kapaması ve bu konu üzerinde çalışmak isteyenlere örnek teşkil etmesi temenni edilmektedir.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Akut Miyokard Enfarktüsü, Girişimsiz Analiz Yöntemleri, Ters İyontoforez, Kardiyak Biyogösterge., Acute Myocardial Infarction, Non-invasive Analysis Methods, Reverse Iontophoresis, Cardiac Biomarkers.
