Tek diskli gübre dağıtma makinası örneğinde gübre dağılım düzgünlüğünün tepki yüzeyleri metodolojisi kullanılarak optimizasyonu

Bu çalışmada, yaygın olarak üretilen tipte tek diskli bir santrifüj gübre dağıtma makinası örnek alınarak, iki farklı gübrenin (ÜRE ve TSP) dağılım düzgünlüğünü karakterize eden VK (%) ve sağ/sol dağılım oranının optimize edilmesi amaçlanmıştır. Dağılım düzgünlüğünün optimizasyonu amacıyla Tepki Yüzeyleri Metodolojisi (TYM) deneme desenlerinden birisi olan ve döndürülebilir özellikteki Merkez Esaslı Kompozit Dizayn (Central Compozite Design- CCD) kullanılmıştır. Bu deneme deseni uyarınca her bir gübre için 20 deneme ve her bir geçiş denemesinde 3 tekerrür gerçekleştirilmiştir. Denemelerde bağımsız değişkenler olarak disk çevre hızı (kuyruk mili devri), gübre akış debisi ve kanat açısı ve bu değişkenlerin beş farklı seviyesi göz önüne alınmıştır. Yapılan lineer transformasyonlar sonucunda kodlu hale dönüştürülen değişkenler ile tam faktöriyel deneme desenine göre çok daha az sayıda denemeler yapılmasına imkan veren TYM uyarınca bağımlı değişkenler olan VK (%) ve sağ/sol oranına ilişkin matematiksel modeller geliştirilmiştir. Kübik formda geliştirilen matematiksel modellerden bağımsız değişkenlerin optimum değerlerinin elde edilmesi sonrasında sınama denemeleri yapılmıştır. Kullandığımız metodoloji sayesinde bulduğumuz optimum değerler ile hiçbir kostrüktif değişiklik yapmadan bu makine üzerinde daha önce elde edilmiş VK% değerlerine göre daha düşük değerler elde edilmiştir. Geliştirilen modellerden anlaşılacağı üzere söz konusu bu çalışmada ele alınan her üç değişkeninde dağılım düzgünlüğü üzerinde etkin rol oynadığı belirlenmiştir. Bu çalışma farklı konstrüktif özelliklere sahip diskli mineral gübre dağıtma makinalarında dağılım düzgünlüğünün optimizasyonunu sağlayabilecek örnek özellikte bir çalışma olup imalatçılar açısından değerli bilgiler içerdiğine inanılmaktadır.