Stevia Rebaudiana yapraklarından steviol glikozitlerin farklı yöntemler ile ekstraksiyon sürecinin optimizasyonu ve rafinat fazın karakterizasyonu
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2014
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Bu yüksek lisans tez çalışması kapsamında doğal ve kalorisiz tatlandırıcı özelliği olan Stevia rebaudiana bitkisinin yapraklarından farklı yöntemler ile (subkritik su ekstraksiyonu (SSE), mikrodalga ekstraksiyon (MDE), ultrasonik ekstraksiyon (USE) ve Soxhlet ekstraksiyonu) içeriğindeki steviol glikozitlerin ekstraksiyonu, optimum ekstraksiyon koşullarının belirlenmesi, elde edilen ekstrelerin biyolojik - sitotoksik aktivitelerinin belirlenmesi ve ekstraksiyon sonrası elde edilen rafinat fazın karakterizasyonu ile farklı sektörlerde kullanılabilirliğinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Stevia rebaudiana'nın farklı ekstraksiyon yöntemleri ile elde edilen ekstrelerinin HPLC analizi ile miktar tayinleri yapılmıştır. Box-Bhenken deneysel tasarım programı kullanılarak optimizasyon yapılmıştır. Subkritik su ekstraksiyonu için optimum çalışma koşulları 125 °C, 45 dk, 4 ml/dk olarak belirlenmiştir. Mikrodalga ve ultrasonik ekstraksiyonları için optimum çalışma koşulları sırasıyla 90 °C, 45 dk, 1:10 (g/ml), 400 W ve 90 °C, 45 dk, 1:15 (g/ml), 75 W olarak belirlenmiştir. Gram kuru yaprak başına elde edilen en yüksek glikozit miktarı subkritik su ekstraksiyonunda 74.35 mg/g, mikrodalga etanol ekstraksiyonunda 21.21 mg/g, mikrodalga su ekstraksiyonunda 23.63 mg/g, ultrasonik etanol ekstraksiyonunda 14.09 mg/g, ultrasonik su ekstraksiyonunda 30.72 mg/g, Soxhlet ekstraksiyonunda 26.33 mg/g olarak bulunmuştur. En yüksek ekstraksiyon verimi (0.489 g/g) ve verimliliği (0.011 g/g/dk) subkritik su ekstraksiyonunda elde edilmiştir. En yüksek fenol içeriği (86.47 mg gallik asit/g) ve flavonoit içeriği (126.7 mg kersetin/g) ultrasonik etanol ekstresinde elde edilmiştir. DPPH serbest süpürme aktiviteleri ise elde edilen tüm su ve etanol ekstrelerinde %91-93 olarak bulunmuştur. Ayrıca farklı dozlardaki Stevia ekstrelerinin (50 g/ml, 5 g/ml ve 0.5 g/ml) farklı kanser hücre hatları (HeLa, A-549, MCF-7, CaCo-2, mPANC96, PC-3, U87MG), sağlıklı hücre hattı (HEK) ve makrofaj hücre hattı (RAW264.7) üzerinde sitotoksik etkisinin olmadığı anlaşılmıştır. iNOS aktivite inhisiyon testi için farklı dozlardaki Stevia ekstrelerinin (100 g/ml, 10 g/ml ve 1 g/ml) RAW264.7 makrofaj hücre hattı üzerindeki etkisi taranmıştır. En etkili IC50 değeri (68 g/ml), mikrodalga etanol ekstresinin uygulandığı makrofaj hücre hattında bulunmuştur. Ekstraksiyon sonrası elde edilen rafinat fazlardaki toplam klorofil, karotenoit içerikleri ve toplam diyet lif oranları sırasıyla etanol fazında 15.15 mg/100 g, 2.93 mg/100 g ve %6.53 iken; sulu fazda 31.91 mg/100 g, 5.71 mg/100 g ve %4.98 olarak belirlenmiştir. Bu tez çalışması steviol glikozitlerin endüstriyel ölçek üretimi için subkritik su ekstraksiyon koşullarının optimizasyonunun yapıldığı ilk detaylı çalışmadır.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Stevia rebaudiana, Subkritik Su Ekstraksiyonu, Mikrodalga Ekstraksiyonu, Ultrasonik Ekstraksiyon, steviozit, rebaudiosit A, Box-Behnken, biyolojik aktivite, sitotoksik aktivite, iNOS inhibisyonu, rafinat faz., Stevia rebaudiana, Subcritical Water Extraction, Microwave Extraction, Ultrasound Extraction, steviozit, rebaudiozit A, Box-Behnken, biological activity, cytotoxic activity, iNOS inhibition, rafinate phase., Biyomühendislik A.B.D.
