Kardiyak egzersiz programının hastanın egzersiz toleransına, kan lipit düzeyine ve öz yeterliliğine olan etkisinin incelenmesi
Yükleniyor...
Tarih
2003
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
1 Mart-26 Aralık 2002 tarihleri arasında, Ege Üniversitesi Tıp fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalıʼ na koroner arter hastalığı tanısı ile yatırılan 30 deney- 30 kontrol grubu hasta araştırmanın örneklemini oluşturulnuştur. Veri toplama araçları olarak; kardiyak rehabilitasyon değerlendirme formundan, Kardiyak Egzersiz Öz Yeterlilik Ölçeği (CESEI) ve kardiyak egzersiz el kitapçığı kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde; x2 kare, student t, paired t, ANOVA, Split Plato varyans analizi uygulanmıştır. Yapılan analizler sonucunda deney ve kontrol grupları arasında yaş, cinsiyet, eğitim durumu, hastaneye yatış nedeni, kullanılan ilaçlar, hipertansiyon ve diyabet olma durumu değişkenleri yönünden homojen oldukları saptanmıştır. Deney ve kontrol grubundaki hastalardan taburculuk sonrası 1. ayʼ da kardiyak rehabilitasyon değerlendirmesi yapılmış, 1 tüp düz kan alınmış, öz yeterlilik ölçeği ve egzersiz tolerans testi uygulanmıştır. Deney grubundaki hastalara kontrol grubundan farklı olarak araştırmacı Bu araştırma kardiyak, egzersiz programının hastanın egzersiz toleransına, kan lipit düzeyine ve öz yeterliliğe olan etkisini belirlemek üzere bağımsız eş zamanlı deney-kontrol çalışması olarak planlanmıştır. CESEI kardiyak egzersiz öz yeterlilik ölçeğinin geçerliliği çalışmalarında; Kardiyak egzersiz öz yeterlilik ölçeğinin dil geçerliliği için uzman görüşü ve içerik geçerliliği için 10 uzman görüşü alınmıştır. Kendal iyi uyuşum katsayısı (W:.343, p<0.05) bulunmuştur. Güvenirlilik çalışmalarında ise; Test-tekrar test güvenirlik katsayısı 0.975 bulunmuştur. Kardiyak egzersiz öz yeterlilik ölçeğinin birinci, ikinci uygulama ve tüm hasta grubuna uygulama için iki yarı arasındaki korelasyon 0.83, 0.85, 0.81, Gutman Split Half güvenirlik katsayıları 0.90, 0.91, 0.88, Spearman Brown katsayısı 0.90, 0.92, 0.89, Cronbach Alfa değeri 0.84, 0.87, 0.88ʼ olarak bulunmuştur. Deney ve kontrol grubundaki hastalardan taburculuk sonrası 1. ayʼ da kardiyak rehabilitasyon değerlendirmesi yapılmış, 1 tüp düz kan alınmış, öz yeterlilik ölçeği ve egzersiz tolerans testi uygulanmıştır. Deney grubundaki hastalara kontrol grubundan farklı olarak araştırmacı tarfından hazırlanan kardiyak egzersiz el kitabı ile birlikte kapsamlı bir kardiyak egzersiz eğitimi erilmiştir. Deney grubundaki hastalarla her ay egzersiz programına yönelik telefon görüşmeleri yapılmıştır. Taburculuk sonrası 4. ayʼ da hastalardan tekrar aynı değerlendirmeler yapılmıştır. Araştırma kapsamına alınan deney ve kontrol grubundaki hastaların taburculuk sonrası birinci-dördüncü ay ve hastaneye yatış nedenine göre MET değerlerinin ortalamalarının karşılaştırıldığında gruplar arasında istatistiksel olarak oldukça önemli bir fark saptanmıştır. Araştırma kapsamına alınan deney ve kontrol grubundaki hastaların taburculuk sonrası birinci-dördüncü ay, hastaneye yatış nedeni ve statin grubu ilaç kullanma durumuna göre HDL-K, LDL-K, LDL/HDL değerlerinin ortalamaları karşılaştırıldığında iki grup açısından Hastaların %43.33' ü 50-59 yaş grubundan olup; yaş ortalaması 53.71, olarak bulunmuştur. Araştırma kapsamındaki hastaların %91.67ʼ si erkek, %33.33' ünün lise mezunu ve %93.33' ü evliʼ dir. Araştırma kapsamına alınan deney ve kontrol grubundaki hastaların taburculuk sonrası birinci-dördüncü ay, hastaneye yatış nedeni ve statin grubu ilaç kullanma durumuna göre kolesterol, trigliserid, değerlerinin ortalamaları karşılaştırıldığında iki grup açısından istatistiksel olarak önemli bir fark saptanmamıştır (F=.108, p>0.05), (F=.448, p>0.05). Araştırma kapsamına alınan deney ve kontrol grubundaki hastaların taburculuk sonrası birinci- dördüncü ay kolesterol değerlerinin değişim yüzdeleri incelendiğinde; deney grubuna ait değişim yüzdesi %12.19 iken kontrol grubundaki değişim yüzdesi sadece %4.36 olarak saptanmıştır. Kardiyak egzersiz yapan deney grubundaki hastaların kolesterol değerleri daha yüksek bir yüzde ile azalmakta olduğunu saptanmıştır. Araştırma kapsamına alınan deney ve kontrol grubundaki hastaların taburculuk sonrası birinci- dördüncü ay trigliserid değerlerinin değişim yüzdeleri incelendiğinde; deney grubuna ait değişim yüzdesi %11 iken kontrol grubundaki değişim yüzdesi sadece %4.22 olarak saptanmıştır. Kardiyak egzersiz yapan deney grubundaki hastaların trigliserid değerleri daha yüksek bir yüzde ile azaldığı saptanmıştır. Araştırma kapsamına alınan deney ve kontrol grubundaki hastaların taburculuk sonrası birinci-dördüncü ay, hastaneye yatış nedeni ve statin grubu ilaç kullanma durumuna göre HDL-K, LDL-K, LDL/HDL değerlerinin ortalamaları karşılaştırıldığında iki grup açısından istatistiksel olarak önemli bir fark saptanmıştır (F=11,657., p<0.05), (F=4.50, p>0.05), (F=19.946, p>0.05) Araştırma kapsamına alınan deney ve kontrol grubundaki hastaların taburculuk sonrası birinci- dördüncü ay ve hastaneye yatış nedenine göre BKİ değerlerinin ortalamalarının karşılaştırıldığında iki grup açısından istatistiksel olarak önemli bir fark saptanmıştır (F=6,163, p<0.05) Araştırma kapsamına alınan deney ve kontrol grubundaki hastaların taburculuk sonrası birinci- dördüncü ay, hastaneye yatış nedenine ve hipertansiyonu olma durumuna göre sistolik ve diyastolik kan basıncı değerlerinin ortalamalarının karşılaştırıldığında İki grup açısından istatistiksel olarak önemli bir fark saptanmıştır (F=4.616, p<0.05), (F=4.373, p<0.05) Deney ve kontrol grubu hastalardan elde edilen bulgular ışığında, kardiyak egzersiz programı uygulamanın hastanın; egzersiz toleransına, kan lipit düzeylerine, beden kitle indeksine, kan basıncına ve öz yeterliliğine olumlu etkisi olduğunu saptanmıştır. Araştırma kapsamına alınan deney ve kontrol grubundaki hastaların taburculuk sonrası birinci-dördüncü ay ve hastaneye yatış nedenine göre öz yeterlilik puan ortalamalarının karşılaştırıldığında iki grup arasında istatistiksel olarak oldukça önemli bir fark saptanmıştır. (F=49.938, p<0.05).
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Kardiyak rehabilitasyon, Kardiyak egzersiz, Öz yeterlilik, Cardiac rehabilitation, Cardiac exercise, Self efficacy, İç Hastalıkları A.B.D
