Rehberlik ve araştırma merkezlerinde yürütülen hizmetlerin incelenmesi

Bu araştırmada İzmir ilinde hizmet veren rehberlik ve araştırma merkezlerinin (RAM), rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri (PDR) bölümlerinde yürütülen hizmetler RAMlarda ve okullarda çalışan psikolojik danışmanların görüşlerine dayalı olarak incelenmiştir. Araştırmanın katılımcılarını İzmir ilindeki 11 Rehberlik ve Araştırma Merkezinin PDR bölümünde çalışan toplam 16 psikolojik danışman ve bu RAMların hizmet bölgesindeki okullarda çalışan 210 okul psikolojik danışmanı oluşturmaktadır. Bu çalışmada karma araştırma yöntemlerinden ardışık açıklayıcı araştırma deseni kullanılmıştır. Araştırmanın nitel verileri araştırmacı tarafından geliştirilen bireysel görüşme formu ve odak grup görüşme formu ile nicel veriler ise araştırmacı tarafından geliştirilen anket formu ile toplanmıştır. Nitel verilerin analizinde içerik analizi, nicel verilerin analizinde ise tanımlayıcı istatistikler kullanılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen nitel ve nicel bulgular bütünleĢtirilerek sunulmuştur. Elde edilen nitel ve nicel bulgular "hizmetler", "hizmetleri etkileyen faktörler" ve "öneriler" olmak üzere üç temel kategoride toplanmıştır. Hizmetler kategorisi incelendiğinde RAMların PDR bölümlerinde en sık ve etkili sunulan hizmetlerin "çerçeve planları ve yıl sonu çalışma raporları" ile "travma ve krize müdahale" hizmetleri olduğu anlaşılmıştır. Bununla birlikte bu kategoride ele alınan "grupla psikolojik danışma", "grup rehberliği", "psikolojik ölçme araçlarının geliştirilmesi ve hazırlanması", "araştırma ve yayın" hizmetleri ise hemen hemen hiç sunulmayan dolayısıyla etkisiz bulunan hizmetler olarak belirtilmiştir. Hizmetleri etkileyen faktörler kategorisinde ise "RAMların hizmet bölgesinde çalışan okul psikolojik danışmanı sayısının", "RAMlarda çalışan psikolojik danışmanların mesleki ve kişilik özelliklerinin", "okul psikolojik danışmanlarının kişilik özelliklerinin" ve "RAM yöneticileri ile ilgili faktörlerin" bölümde sunulan hizmetleri olumlu yönde etkileyen faktörler olduğu görülmüştür. Bu kategoride ele alınan "RAMın bütçesi", "RAMın fiziki yapısı", "RAMın personel sayısı", "RAMın organizasyon ve işleyişi" ve "Üst eğitim kurumu yöneticileri ile ilgili faktörler" olarak belirlenen faktörler ise RAMların PDR bölümlerinde sunulan hizmetleri olumsuz yönde etkileyen faktörler olarak belirtilmiştir. Öneriler kategorisi incelendiğinde ise RAMların PDR bölümlerinde sunulan "hizmetlere" ve "hizmetleri etkileyen faktörler" ile ilgili öneriler getirildiği bunun da ancak hazırlanacak yeni bir yönetmelikle sağlanabileceği ön görülmüştür.