Ergen kızlarda osteoporoza ilişkin sağlık inancı, bilgi düzeyi ve risk faktörleri
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2014
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Bu çalışma, ergen kızların osteoporoza ilişkin sağlık inançlarını, bilgi düzeylerini ve risk faktörlerini değerlendirmek üzere tanımlayıcı, ilişkisel bir alan araştırmasıdır. Araştırmanın örneklemini Bornova Kız Teknik ve Meslek Lisesi'nde öğrenim gören 1009 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırma verileri, araştırıcı tarafından geliştirilen, ergen sosyodemografik bilgiler ve risk tanılama formu, Kim, Horan ve Gendler (1991) tarafından geliştirilen, türk toplumuna uyarlanması, geçerlik ve güvenirliklerinin saptanması Kılıç ve Erci (2004) tarafından gerçekleştirilen Osteoporoz Bilgi Testi ve Osteoporoz Sağlık İnanç Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Araştırmadan elde edilen veriler SPSS 16.0 ( Statistical Package For Social Science) paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Tanımlayıcı bulgular; sayı, yüzde ve aritmatik ortalama ile sunulmuştur. Osteoporoz sağlık inanç ölçeği için cronbach alfa güvenirlik katsayısı değerine, osteoporoz bilgi testi için Kuder-Richardson güvenirlik katsayısı değerine bakılmıştır. Çalışmada dağılım normal dağılıma uygun değildir. Bu nedenle puan ortalamaları karşılaştırmalarında nonparametrik yöntemler kullanılmıştır. Değişkenler arasındaki ilişkiler korelasyon analizi ile değerlendirilmiştir. Veriler %95 güven aralığında, anlamlılık düzeyi p<0.05 olarak kabul edilmiştir. Araştırmaya katılan ergen kızların yaş ortalamaları 16,53(±1,17)dür. Ergen kızların gelecekte osteoporoz açısından belirleyici olabilecek osteoporozla ilişkili yaşam biçimi, beslenme, kronik hastalık varlığı, ilaç kullanım durumu, hormonal yapı ve genetik özellikleri sorgulandığında, ergen kızların % 58.5'inin düzenli egzersiz yapmadığı ve çoğunun (% 76.8) haftalık fiziksel aktivite düzeyinin yetersiz olduğu, % 48.3 ünün sedanter yaşama sahip olduğu, % 97.3'ü günlük yeterli miktarda süt , % 41.3 nün ise süt ürünleri tüketmediği, % 30.6'sının beden kitle indeksinin 18.5 kg / m²'nin altında olduğu, kola ve gazlı içecekleri tüketim sıklığı % 45.7, fast food tüketim sıklığının ise % 29.7 olduğu, ergen kızların % 20.9'u kilosunu kontrol etmek ya da başka nedenlerle diyet yaptığı, % 19.9'unun ailesinde en az bir osteoporoz tanısı almış birinci derece yakınları bulunduğu, % 6.7'sinde osteoporoz açısından risk olabilecek en az bir kronik hastalığı bulunduğu ve % 6.6'sı bu hastalıklara bağlı ilaç kullandığı, %1.7'si 16 yaş ve üzeri adet olduğu saptanmıştır. Ergen kızların egzersiz bilgi testi puan ortalaması 8.14±(3.23), kalsiyum bilgi testi puan ortalaması 7.96±(2.90) ve toplam osteoporoz bilgi testi puan ortalaması 11.83±(3.86) dür. Ergen kızların ailesinde osteoporoz öyküsü varlığı ve günlük yeterli miktarda süt tüketme durumlarına göre yapılan değerlendirmede egzersiz bilgi testi, kalsiyum bilgi testi ve toplam osteoporoz bilgi testi puan ortalamaları arasında, istatiksel olarak önemli bir fark bulunmamış, düzenli egzersiz yapma durumlarına göre ise puan ortalamaları arasındaki fark istatiksel olarak anlamlı bulunmuştur. Ergen kızların osteoporoz sağlık inanç ölçeği puan ortalaması 135.95±17.18'dir. Günlük yeterli miktarda süt tüketme, düzenli egzersiz yapma, ailesinde osteoporoz tanısı almış birey bulunma durumuna göre yapılan değerlendirmede osteoporoz sağlık inanç ölçeği puan ortalamaları arasındaki fark istatiksel olarak önemsiz bulunmuştur. Ergen kızların osteoporoz bilgi testleri toplam puanı ile sağlık inanç ölçeği toplam puanı arasında pozitif yönde zayıf anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Araştırmadan elde edilen bulgular, ergen kızların osteoporozla ilişkili riskli davranışlarda bulunduğu ve osteoporoz bilgi düzeylerinin yetersiz olduğu, osteoporozdan korunmada egzersiz yapılması ve kalsiyum alınmasının önemine ilişkin daha ileri sağlık eğitimine ihtiyacı olduğunu göstermektedir.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Osteoporoz bilgisi, osteoporoz sağlık inancı, ergen kızlar., Osteoporosis information, osteoporosis health belief, adolescent girls., Halk Sağlığı Hemşireliği A.B.D.
