Nekrotizan enterokolit patogenezinde vitamin D reseptör gen polimorfizminin rolü
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2020
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Nekrotizan Enterokolit (NEK), barsakların kısmi veya tam iskemisi ile karakterize, prematüre bebeklerin en acil gastrointestinal sistem hastalığıdır (1). Son yıllarda tedavi modalitelerindeki değişiklikle birlikte premature ve düşük doğum ağırlıklı bebeklerin yaşama şanslarındaki artışa paralel olarak NEK görülme sıklığı da artmaktadır. Görülme oranı ülkeden ülkeye ve hastaneden hastaneye değişmekle birlikte 1000 canlı doğumda 1 ile 3 arasında değişen oranlarda görülmektedir. Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitelerinde izlenen bebeklerin %1-10' unda NEK gelişebilmekte ve olguların %90'ı prematüre, %10'nu ise term bebeklerdir (1). NEK sıklığı düşük doğum ağırlığındaki bebeklerde ve küçük gestasyonel yaştaki bebeklerde daha sık görülmektedir. Wilson ve arkadaşları 148 NEK' li bebeği değerlendirmişler ve 1000 gramın altındaki bebeklerede NEK oranının %42 olduğunu ve bu gruptaki bebeklerin NEK açısında en yüksek riskli bebekler olduğunu göstermişlerdir. Doğum ağırlığı 1000-1500 gram arasındaki bebeklerde %39, 1500-2000 gram arasındaki bebeklerde % 3, 8; 2500 gramın üstündeki bebeklerde ise %0, 11 oranında NEK saptamışlardır (2). Cinsiyet ile NEK arasında anlamlı ilişki saptanmamıştır (1). NEK ilk olarak 1965 yılında tanımlanmıştır (3). Patogenezi net olarak bilinmemekle birlikte birçok faktörün etkilediği ve sonuç olarak mukozal hasarlanma ile sonuçlanan heterojen bir hastalıktır. NEK gelişimini etkileyen faktörler arasında prematürite, barsakta aşırı bakteri çoğalması, formula ile beslenme, bozulmuş mukozal defans mekanizması, barsak dolaşımının instabilitesi, barsak mukozası hasarına veya barsakta aşırı bakteri çoğalması, medikal tedaviler sayılabilir. Bunlar arasında en önemli risk faktörü prematüretedir (4). Tutulum bölgesi sıklıkla terminal ileumdur (2). NEK özellikle premature bebeklerde ciddi oranda mortalite ve morbiditeye neden olmaktadır. Bu durumun nedenleri arasında NEK' in patogenezisinin tam olarak ortaya konulamaması ön plandadır. NEK' in patofizyolojisinin ortaya konulabilmesi için son yıllarda literatürde birçok çalışma yapılmıştır. Olguların patolojik örnekleri değerlendirildiğinde barsağında mukozal inflamasyon, ödem, hemoraji ve nekroz görülmektedir (4). Yenidoğan mezenterik dolaşımında düşük damar direnci ve yüksek kan akım hızı yaşamın diğer dönemlerine göre farklılık gösteren bir durumdur. Yenidoğan mezenterik dolaşımının kontrolünde vazokonstrüktör ve vazodilatatör mekanizmalar rol oynamaktadır (5). Ana vazokonstrüktör, ajan Endotelin 1 (ET-1)'dir. ET-1, endotel hücrelerinde üretilir. ET-1'deki artış mutlaka bir vazodilatatör ile dengelenmelidir aksi takdirde doku hipoksisi gelişebilir. Benzer şekilde başta NO olmak üzere vazodilatör ajanlar mezenterik damarlarda inflamasyonla ilgili olduğu öne sürülmektedir. (6). Bu mediyatörlerin yanı sıra vitamin D'nin prematüte bebeklerde bir çok sistem üzerinde etkili olabileceği son yıllarda çeşitli yayınlarla gösterilmiştir. Multisistemik etkilerden en önemlilerinden biri de gastrointestinal sistem üzerine olan etkileridir. GİS etkileri açısından en önemli durum olan NEK vitamin D eksikliğinde kontrol grubuna göre daha sık görülmektedir. (7) Vitamin D hücre çekirdeğinde vitamin D reseptörü (VDR) üzerinden bu etkilerine neden olmaktadır. VDR ekspresyonu ve aktivasyonunda birçok gen rol oynamakta ve bu genlerdeki polimorfizimler sonucunda vitamin D fonksiyonunda yetersizlik görülmektedir. Bu polimorfizimler arasında VDR1, TAQ1, BSM1, APA1 sayılabilir. (8) Bu çalışmanın amacı VDR gen polimorfizimlerinin (VDR1, TAQ1, BSM1, APA1) prematüre bebeklerde sık görülen ve mortalitesi yüksek gastrointestinal bir hastalık olan NEK için bir risk faktörü oluşturabileceğini ortaya koymaktır.;Vitamin D reseptör gen polimorfizmleri, nekrotizan enterokolit, prematürite.;Vitamin D receptor gene polymorphisms, necrotizing enterocolitis, prematurity.
Açıklama
Tıp Fakültesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları A.B.D. Araştırma Projesi
Araştırma Projesi elektronik ortamda bulunmaktadır.
Araştırma Projesi elektronik ortamda bulunmaktadır.
