Astımlı çocukların atak ve remisyon dönemindeki genel yaşam kalitesi ölçeklerinin karşılaştırılması ve yaşam kalitesini etkileyen değişkenlerin incelenmesi
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2012
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Astım pek çok hücre ve hücresel elementin rol aldığı, değişik uyaranlara karşı artmış havayolu duyarlılığı ve geri dönüşümlü havayolu obstrüksiyonu ile karakterize kronik enflamatuar bir hastalıktır. Çocukluk çağı kronik hastalıklarının en sık görüleni olarak bilinmektedir. Günümüzde birçok kronik hastalıkta yaşam kalitesinin önemi üzerinde durulmaktadır. Genel olarak "kalite", iyiliğin bir derecesidir. Yaşam kalitesi, kişisel sağlık durumundan öte, kişisel iyilik halini de içine alan daha geniş bir kavramdır. Mendola ve Pelligrini, yaşam kalitesini "bireyin algıladığı bedensel kapasite sınırları içinde başardığı tatmin edici sosyal durum" (Bowling A. 1993) olarak tanımlarken, DSÖ, yaşam kalitesini "bireylerin içinde yaşadıkları kültür ve değerler sistemindeki kendi yaşam algıları" şeklinde tanımlamıştır. Astım, hayatı fiziksel, emosyonel ve sosyal açılardan etkileyen kronik bir hastalıktır. Son yıllarda hastalığın bu yönünü de değerlendirmek amacı ile yaşam kalitesi ölçüm formları geliştirilmiştir. Yaşam kalitesi ölçümleri, hastanın hastalığa olan tepkisini daha iyi anlamanın yanı sıra, hastanın tedaviye uyumunu artırarak destekleyici bir yaklaşım da sağlamaktadır. Çalışmaya Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Solunum ve Alerji polikliniginden en az 6 aydır astım tanısı ile takip edilemekte olan ve 3. atak bronşiolit nedeniyle Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi çocuk acil servisine başvuran atak dönemindeki 2-17 yaş arası toplam 60 olgu ve 60 sağlklı çocuk alındı. Hastaların yaşam kalitesinin genel yaşam kalitesi ile karşılaştırılması, yaşam kalitesini etkileyen önemli değişkenlerden biri olan aile işlevselliğinin incelenmesi, astım atak ve remisyon dönemlerinde yaşam kalitesinin değerlendirilmesi amaçlandı. Çalışmamızda sosyodemografik verileri değerlendirdiğimizde; anne eğitim durumu, annenin mesleği, annede sigara içme durumu, yaşanılan yer, kardeş sayısı, alerji durumu ve atak sayısının anlamlı farklarının olduğu görüldü. Yaş, cinsiyet, anne ve babanın eğitim durumu, toplam gelir, hedef semptomların astımlı hastalarda yaşam kalitesini etkilemediği atak sayısı fazla olanların, çoklu tedavi alanların yaşam kalitesinin azaldığı saptandı. Aile değerlendirme ölçeğine bakıldığında; astımlı grubun ebeveynleri ile kontrol grubunun ebeveynleri arasında fark olmadığı görüldü. Çalışmamızda ebeveynlerin astımlı hasta grubuna gereken ilgiyi daha fazla gösterdiği görüldü. Aile değerlendirme ölçeği ile genel yaşam kalitesi korelasyonunda ebevynlerin problem çözme ve duygusal tepki verme' de, çocuk-ergenlerin roller ve genel işlevlerde ebevynelere göre anlamlı farklarının olduğu saptandı. Astımlı olguların genel yaşam kalitesinin, sağlıklı olgulara göre daha kötü olduğu bulundu. Remisyon dönemindeki astımlı olguların yaşam kalitesinin, sağlıklı olguların yaşam kalitesinden daha kötü olduğu görüldü. Remisyondaki olguların genel yaşam kalitesinin sağlıklı olgulara göre ebeveynlerin psikososyal işlevselliği çocukları ile farklı algıladıkları, ebeveynlerin çocuklarına göre daha kötü algıladıkları, çocukların ise sağlıklı bireylerle benzer alğıladıkları görüldü. Astmlı olguların genel yaşam kalitesi astım atak ve remisyon karşılaştırmasında çocukların ve ebeveynlerin "FSTP", "PSTP" , "ÖTP" alt ölçeklerini benzer algıladıkları görüldü ve atak döneminde genel yaşam kalitelerinin daha kötü olduğu saptandı. Genel yaşam kalitesinde; ebeveynlerin "FSTP" alt ölçeğini çocukları ile benzer algılarken, "PSTP" alt ölçeğinde çocuklarının algısına göre daha 2-4 ve 5-7 yaş grubunda kötü algıladıkları 8-12 ve 13-17 yaş grubunda benzer algıladıkları saptandı. Kronik hastalığı olan hastalarda yaşam kalitesinin, genel ve hastalığa spesifik yaşam kaliteleri ile değerlendirilmesi son zamanlarda büyük önem kazanmıştır. Kronik hasta grubunun yaşam kalitesinin bozuk olduğunun saptanması ve düzeltilmesi ile hastaların sosyal yaşamlarının, okul başarılarının ve ebeveynlerinin yaşam kalitesinin de düzelmesinde etkili olacağı düşünülmektedir. Sıklığı her geçen gün artan astım, atak ve remisyon dönemleri ile seyreden kronik bir hastalıktır. Ataklar, hastaların yaşam kalitesini olumsuz etkilemektedir. Ülkemizde astım hastalarının genel poliklinik kontrollerinde yaşam kalitesi değerlendirilmemekte olup, poliklinik kontrollerinde genel ve yaşam kalitesinin değerlendirilmesinin tedavi ve izlemde önemli bir rolü olacağı düşünülmektedir.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları A.B.D.
