Şizofrenik bozukluğu olan bireylerin ailelerine verilen psikoeğitimin etkinliğinin değerlendirilmesi
Yükleniyor...
Tarih
2004
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Araştırma, şizofrenik bozukluğu olan bireylerin yakınlarını hastalık hakkında bilgilendirmek, tedaviye uyumlarını arttırmak, hastalıkla başa çıkma yeteneklerinde olumlu değişiklikler sağlayarak hastalık tekrarlarını azaltmak ve aile işlevselliğini arttırmak amacıyla planlanmış ve uygulanmıştır. Ön test-son test kontrol gruplu deneysel nitelikte düzenlenen bu araştırma, Mart-Ağustos 2004 tarihleri arasında Manisa ve İzmir illerinde yürütülmüştür. Manisa Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hastanesi genel polikliniği ve Ege Üniversitesi Araştırma ve Uygulama Hastanesi Psikiyatri Anabilim Dalı, Psikoz birimine başvuran, şizofreni tanısı almış, klinikte standart tedavisi yapılmış, ayaktan tedavi gören hasta yakınları araştırmanın evrenini, araştırmacının belirlediği kriterleri karşılayan ve araştırmaya katılmaya kabul eden hasta yakınları araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Psikoöğretim programına katılmaya kabul eden 31 hastadan yakını deney, kabul etmeyen 31 hasta yakını ise kontrol grubu olarak belirlenmiştir. Deney ve kontrol grubu hasta yakınlarını eğitim öncesi ve sonrası, Hasta Yakınlarını Tanıcı Bilgi Formu, Şizofrenik Bozukluk Hakkında Bilgi Düzeyi Belirleme Formu, Aile Değerlendirme Ölçeği (A.D.Ö), stresle Başaçıkma Tarzları Ölçeği (S.B.T.Ö) ve deney grubu hasta yakınlarına eğitimin etkinliğini değerlendirmek amacıyla,eğitim sonrası Memnuniyet Belirleme Formu ve Grup Sonrası Değerlendirme Formu uygulanmıştır. Deney grubu hasta yakınlarına 2ʼşer saatlik toplam 14 oturumdan oluşan (28 saatlik) psikoeğitim programı uygulanmış olup, araştırmanın uygulaması bittikten sonra, kontrol grubundaki hasta yakınlarıyla da, yaklaşık 2 saat süren bir psikoeğitim grubu yapılmıştır. Araştırmamızda deney grubunda yer alan hasta yakınlarının yaş ortalaması X= 45.87±12.66, kontrol yakınlarının yarısından fazlasının kadın, büyük bir çoğunluğunun (% 80.6) evli ve yarısından fazlasının hastanın ebeveyni (% 58.1) rolünde olduğu saptanmıştır. Her iki gruptaki hasta yakınlarının % 35.5ʼinin okur yazar/ilkokul mezunu olduğu, çoğunlukla ev hanımı, memur ve emekli statüsünde dağılım gösterdikleri ve herhangi bir işte çalışmadığı görülmektedir. Eğitim öncesinde deney ve kontrol grubu hasta yakınlarının şizofrenik bozukluk hakkındaki bilgi değerlendirme formu, Aile Değerlendirme Ölçeği (A.D.Ö), Stresle baş etme Tarzların Ölçeği (S.B.T.M.Ö) alt ölçek puan ortalamaları arasında fark bulunmamıştır. Eğitim sonrasında deney ve kontrol grubu hasta yakınlarının şizofrenik bozukluk hakkındaki bilgi değerlendirme formu ve A.D.Ö puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunurken (TBDF= 22.43, t A.D.Ö = 2.98 p<0.001), S.B.T.Ö alt ölçek puan ortalamaları arasında anlamlı bir fark saptanmamıştır. Eğitim sonrasında, deney grubu hasta yakınlarının şizofrenik bozukluk hakkındaki bilgi değerlendirme formu, A.D.Ö, S.B.T.O alt ölçek puan ortalamaları eğitim öncesine göre farklılık göstermiş, bu fark şizofrenik bozukluk hakkındaki bilgi değerlendirme formu ve Aile Değerlendirme Ölçeği (A.D.Ö)ʼnde anlamlı bulunurken (TBDF = 25.85 p<0.001, t A.D.Ö = 3.18 P<0.005), S.BT.Ö. alt ölçeklerinde anlamlı bulunmamıştır. Tüm bulgular sonucunda, hasta yakınlarına yönelik kapsamlı, düzenli ve sürekli psikoöğretim programları uygulandığında, hasta yakınlarının şizofrenik bozukluklara yönelik bilgi düzeylerinin artacağı ve bu doğrultuda aile işlevlerinde olumlu yönde bir değişikliğin olacağı konmuştur.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Psikiyatri Hemşireliği A.B.D.
