“Ölüme Karşı Tutum Ölçeği”nin Türk toplumu için geçerlik ve güvenirliği
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2008
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Araştırma, bireyler üzerinde ölüm tutumlarını ölçmek için Wong, Reker ve Gesser tarafından 1994 yılında geliştirilen “Death Attitudes Profile – Revised ( DAP-R)” “Ölüme Karşı Tutum Ölçeği”nin Türk toplumu için geçerlik ve güvenirliğini incelemek amacı ile metodolojik olarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın örneklemini 320 hemşire oluşturmuştur (n:320). Wong, Reker ve Gesser tarafından geliştirilen “Ölüme Karşı Tutum Ölçeği” 32 maddelik bir ölçektir. Ölçek Türk toplumuna uyarlama aşamasında yapılan çalışmalarla 26 maddeye dönüştürülmüştür. Ölçeğin toplam puan ortalaması ve standart sapması 132,41 ± 22,21 olarak saptanmıştır. Ölçeğin “dil eşdeğerliğinin/uyarlamasının sağlanması için Türkçeye çevirisi, geri çevirisi ve ön uygulaması yapılmıştır. Ölçeğin iç tutarlılığını test etmek için Cronbach Alpha katsayısı belirlenmiştir. Ölçeğin tümü için elde edilen Cronbach alpha değeri 0,81, 1.faktör (Tarafsız Kabullenme ve Yaklaşım Kabullenme) için 0.86; 2.faktör (Kaçış Kabullenme) için 0,74; 3.faktör (Ölüm Korkusu ve Ölümden Kaçınma) için ise 0,76’dır. Yapılan “madde analizi” sonucunda ölçekteki maddelerin madde toplam korelasyon katsayısı 0.22–0,58 arasında saptanmış ve 6 madde ölçekten çıkarılmıştır. Maddeler çıktıktan sonra ölçekteki kalan maddelerin madde toplam korelasyon katsayısı 0,31–0,62’dir. Ölçeğin yarı test güvenirlik sonuçlarına göre; ölçeğin iki yarısı arasındaki korelasyon değeri 0,72, birinci yarının Cronbach Alpha katsayısı 0,63, ikinci yarının ise 0,82, Spearman-Brown katsayısı 0,69, Guttman Split-Half katsayısı 0,67 olarak olarak yüksek düzeyde güvenilir bulunmuştur. Ölçeğin kapsam geçerliğinin sınanması sırasında 8 uzmandan görüş alınmış, öneriler doğrultusunda değişiklikler yapılmıştır. Ölçeğe uygulanan “faktör analizi” sonucunda ölçeğin toplam varyansın %43,67’sini açıklayan 3 faktör elde edilmiştir. Elde edilen üç faktör orijinal ölçeğin faktör yapısından farklı bulunmuş, ölçek maddeleri orijinal ölçekteki gibi benzer alt gruplar altında toplanmıştır. Ölçeğin yapı geçerliğini test etmek amacı ile hipotez sınama yöntemi kullanılmıştır. Bunun için “Ölüme Karşı Tutum Ölçeği” puanları ile teorik olarak aralarında ilişkili olduğu belirtilen “Ölüm Kaygısı Ölçeği” puanları arasındaki ilişki incelenmiştir. Ölçeğin tüm faktörleri ile “Ölüm Kaygısı Ölçeği” puanları ileri düzeyde anlamlı ve pozitif yönde bir ilişkili bulunmuştur. Ölçeğin yapı geçerliğine ilişkin yaş, eğitim durumu vb “bilinen gruplar” karşılaştırması analizi sonuçları, literatür ile paralel sonuçlar gösterip, ölçeğin yapı geçerliğine kanıt oluşturmuştur. Sonuç olarak; “Death Attitudes Profile – Revised Ölüme Karşı Tutum Ölçeği”nin Türk toplumu için oldukça yeterli güvenirlik ve geçerlik göstergelerine sahip bir ölçme aracı olduğu saptanmıştır. Bu sonuca göre ülkemizde de bireylerin ölüme karşı tutumların belirlenmesinde kullanılması önerilmektedir. Bu bağlamda “Ölüme Karşı Tutum Ölçeği”nin bireylerin ölüm ve hayat üzerine sorgulamalarında, ölüm tutumlarının analiz edilmesinde, kazanılan farkındalıkla hayatta öncelik sıralamalarının yapılmasında faydalı bir gereç olarak kullanılması önerilmektedir.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Ölüm, Tutum, Geçerlik, Güvenirlik., Death, Attitude, Reliability, Validity., İç Hastalıkları Hemşireliği A.B.D.
