Türkiye'de özellikle Ege Bölgesi'nde çilek üretim ve pazarlama üzerine bir araştırma
Küçük Resim Yok
Tarih
1997
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/closedAccess
Özet
Türkiye'de üreticiler, ülkenin sahip olduğu özellikler nedeniyle pek çok ürününü ve ılıman iklim meyvelerinden çileği verimli ve kaliteli bir şekilde yetiştirebilmektedir. Çilek özel iklim ve toprak isteklerinden dolayı belirli bölgelerde ve yörelerde yetiştirilebilmektedir. Üretim açıkça veya örtü altında yapılmaktadır. Bu araştırma Ege Bölgesi'nde iki ayrı yörede birbirinden farklı yöntem kullanarak çilek üretimi yapan çilek işletmelerini sosyo ekonomik açıdan karşılaştırmak amacıyla yapılmıştır. İzmir'e bağlı Emiralem'de geleneksel tarzda çilek üretimi yapılmaktadır. Sultanhisar'da frigo fide kullanılarak ve yüksek tünellerle örtülerek çilek yetiştirilmektedir. Daha fazla verim alınmakta ancak, daha fazla girdi kullanılmaktadır. Emiralem'den 30 üretici, Aydın'a bağlı Sultanhisar'dan 28 üretici tesadüfi örnekleme yöntemiyle seçilmiş ve anket yapılarak bilgiler toplanmıştır. Veriler 1993 yılı kayıtlarını kapsamaktadır. Bulgular analiz edilirken bir yıllık bahçeler ve iki-üç yıllık bahçeler ayrı ayrı gruplandırılmıştır. Her iki yörede de hane nüfusu birbirine yakındır. Ancak çocuk sayısı Sultanhisar'da daha düşüktür. İşletmelerin işgücü varlığı yeterli görülmekle beraber, işin zamanına göre dışarıdan kadın işgücü temin etmek gerekmektedir. İncelenen yörede çilek çoğunlukla mülk arazilere dikilmektedir. Arazi parçaları küçük ve kira bedelleri oldukça yüksektir. Üretici bir kaç üretim dönemi aynı topraklarda üretim yapmak zorunda kalmaktadır. Arazi sınırlılığından kaynaklanan bu olumsuzluk toprak yorgunluğu, hastalık-zararlıların ortaya çıkması gibi verimi düşüren etkenler yaratmaktadır. Üretim harcamaları içinde ilacın payı kullanılan gübre ve su masraflarından daha fazladır. Yoğun ilaç kullanımı insan çevre ilişkilerini olumsuz etkilemektedir. Sultanhisar'da örtü altında yetiştiricilik ve frigo fide kullanılması erkencilik ve verim yüksekliği sağlamaktadır. Sultanhisar'da birinci yıl 2030.6 kg/da, ikinci-üçüncü yıl 1357.5 kg/da olarak hesaplanmıştır. Sultanhisar üreticileri teknik gereği her yıl yeniden fide dikmektedir. Emiralem'de dikilen çilek üç yıl bahçede kalmaktadır. İlk yıl verim düşüktür, işletmelerde verim 742.5 kg/da hesaplanmıştır. İkinci ve üçüncü yaşlı bahçelerde verim 1294.2 kg/da bulunmuştur. Sultanhisar'da çilek hasadı Emiralem'e göre 15 gün erken başlamıştır. 1993 yılında 25.Mart 10. Temmuz arası hasat yapılabilmiştir. Her iki yörenin ambalaj kapları, pazarlama kanalı birbirinden farklıdır. Sultanhisar'da dışarıdan gelen tüccar ürünün %48 inin pazarlamasına yardımcı olurken, Emiralem'de en önemli grup pazarcılardır.(%34). Fiyatlar mevsim içinde dalgalanmalar göstermektedir. Sultanhisar'daki üreticiler erkenci olarak yüksek fiyatla satış yaparken Emiralem çileklerinin piyasaya çıkmasıyla fiyatları daha düşük kalmaktadır. Bu olumsuzluk Sultanhisar'ın Emiralem'e göre İzmir ve İstanbul'a daha uzak olmasından kaynaklanmaktadır. Çilek için yapılan harcamaların en önemli bölümünü işçilik giderleri oluşturmaktadır. Fide ve sera giderleri bunu izlemektedir. Emiralem üreticileri sera kullanmasa da malçlama yapmaktadırlar. Yetiştiricilerin sorunlarının büyük bir kısmı kaynak yetersizliğinde toplanmaktadır. Üreticiler istenen kalite, çeşit ve fiyattan fide bulmakta zorluklarla karşılaşmaktadır. Fiyatlardaki istikrarsızlık ve dışarıdan gelen tüccarların pazarlamadaki etkinliği üreticinin ürününü değer fiyatına satamama gibi sorunları gündeme getirmektedir. Teknik teşkilattan yöre çiftçilerine bilgi akışı özellikle Emiralem'de yetersizdir. Üreticilerin kooperatifleşmesi pazarlama faaliyetinde sanayiciyle işbirliği içinde sözleşmeli üretim bağlantıları yapmaları daha fazla gelir anlamına gelmektedir. Kredilerin kooperatif veya şirketler aracılığıyla dağıtımı kaynakların daha etkin kullanımı ve ölçekten yararlanmayı sağlayabilecektir.
Açıklama
Araştırma Projesi -- Ege Üniversitesi, 1997
