Osmanlı-Safevi münasebetleri
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2009
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
1603'te baslayan Osmanlı-Safevi savası 1612'de yapılan barısla sona erdi. Ancak barıs dönemi sadece iki yıl sürdü. Çesitli sebeplerle 1614'ten sonra iliskiler yeniden gerginlesti ve savas tekrar basladı. Osmanlılar bu süreçte iki defa Azerbaycan'a sefer düzenlediler. Birincisinde Revan kusatıldı, fakat alınamadı. Ikincisinde ise Osmanlı ordusuna yardıma gelen Kırım hanı Erdebil yakınlarında Safevi ordusuna yenildi. Buna ragmen Halil Pasa Erdebil'e yürüdü. Sonuçta Safeviler barıs istediler ve 1618'de Serav'da yeni bir barıs yapıldı. Bu anlasmanın 1612 yılında imzalanan anlasmadan tek farkı Safevilerin vermek zorunda oldukları ipek haracının yarı yarıya düsürülmesiydi. Barıs sadece altı yıl sürdü. Bagdat 1624 yılında Safeviler tarafından zapt edilince savas tekrar basladı. Sonraki on bes yıl süresince Bagdat'ı geri almak Osmanlılar için gurur meselesi oldu. Lakin Bagdat iki defa kusatılmasına ragmen alınamadı. Çünkü yanlıs askerî planlamalar ve Abaza meselesinin devleti ciddi sekilde mesgul etmesi buna engel oldu. 1625 yılından sonra Bagdat'a düzenlenen bütün seferler basarısız olmus, malî ve askerî kayıplar yanında devlet ciddi sekilde itibar kaybetmisti. Sonunda tamamen iktidarı ele geçiren IV. Murad bizzat harekete geçti. Amacı hem kaybolan devlet otoritesini yeniden tesis etmek, hem de Bagdat'ı geri almaktı. Ancak 1635'te çıktıgı ilk dogu seferi Bagdat yerine Revan'ın fethiyle sonuçlandı. Revan'ın altı ay sonra Safeviler tarafından geri alınması ve Van'ın kusatılması, IV. Murad'ın bir kez daha doguya sefere çıkmasına yol açtı. Kırk günlük kusatmadan sonra 1638 yılı sonunda Bagdat fethedildi. Ardından Safevileri barısa zorlamak için Iran'ın içlerine dogru bir harekâta girisildi. Neticede 1639 yılında iki devlet Kasr-ı Sirin'de barıs yaptılar. Bu anlasmayla belirlenen sınırlar sonraki süreçte iki devlet arasındaki anlasmazlıklarda sınır konusunda en önemli referans oldu. Bu anlasma aynı zamanda yüz elli yıllık Osmanlı-Safevi mücadelesini bitirdi.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Yeniçağ Tarihi A.B.D.
