Pamuklu kumaş üretiminde kullanılan çeşitli yöresel pamuklardan ve boyar maddelerden ileri gelebilecek ağır metal iyonlarının saptanması

Son yıllarda özellikle etkisini Avrupa'da gösteren eko kavramı tekstil sektörünü de etkilemiştir. Eko-tekstil( Çevre dostu tekstil) beraberinde yeni teknikleri, yeni tartışmaları ve araştırmaları getirmiştir. Dikkatler tekstillerdeki sağlık tehlikeleri üzerine yoğunlaşmıştır. Tekstillerin ağır metal içerikleri, eko tekstilleri değerlendirmek için kullanılan tüm kriterlerin merkezi komponentlerinden birini oluşturur. Ağır metal içeriği denildiğinde sadece belirli deney koşulları altında ter veya tükrük çözeltisiyle mamullerden ekstrakte olabilen miktar anlaşılmalıdır. Zararlı görülen metallerden bazılarının konsantrasyonu sınırlandırılmıştır. Türk tekstil endüstrisinde en çok kullanılan liflerden biri pamuk ve pamuklu mamuller olduğu için onlardaki olası zararlı etkileri saptamak önemlidir. Bu çalışmada pamuk ve pamuklu ürünlerdeki ağır metal içeriği üzerinde çalışılmıştır. Türkiye'nin çeşitli yörelerinden pamuk örnekleri alınmıştır. Pamuk örneklerindeki ağır metal içeriği ve ekstrakte edilebilen miktarlarına bakılmıştır. Ham pamuktaki ağır metal içeriği çok düşüktür. İzmir'deki çeşitli tekstil işletmelerinden değişik işlem adımlarından pamuk kumaş örnekleri alınarak ağır metal içeriklerine bakılmış ve sorunun öncelikle kullanılan boyarmaddeden kaynaklandığı tespit edilmiştir. Kumaşlarda özellikle bakır içeren boyarmaddelere rastlanmıştır. Tekstillerde ekstrakte olabilen ağır metal içeriğinin tayininde test metodu çok basittir. Ancak tekstillerin ekstrakte olabilen ağır metal içeriğinin belirlenmesinde kullanılan test yöntemleri beklenmeyen sonuçlara neden olabilmektedir. Bu yüzden çeşitli flotte oranlarında ve çeşitli koyuluklardaki boyalı kumaşlarla çalışılmıştır. Flotte oranı ve boyama koyuluğu arttıkça ekstrakte edilebilen miktarların arttığı görülmüştür. Daha doğru ve tekrarlanabilir sonuçlar için yeni test yöntemlerine gereksinin olduğu anlaşılmaktadır ve bu konudaki çalışmalar devam etmektedir.