Parasetamol kaynaklı böbrek toksisite mekanizmasının hücre, organ ve organizma düzeyinde araştırılması
Küçük Resim Yok
Tarih
2023
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/closedAccess
Özet
Parasetamol (PAR) hamilelik döneminde dahi en güvenli kabul edilen ve en sık kullanılan analjezik-antipiretik ilaçtır. Buna karşın doz aşımı durumunda ölümcül olabilen akut karaciğer hasarı ve böbrek toksisitesine yol açar. Hepatotoksisitenin mekanizması iyi tanımlanmış olsa da nefrotoksisitenin nasıl geliştiği henüz anlaşılamamıştır. PAR kaynaklı böbrek toksisitesinde yurtdışı ile ortak gerçekleştirerek 2020 yılında yayınladığımız bir makalede moleküler düzeyde mekanizmanın karaciğerden tamamen farklı olduğu tarafımızdan gösterilmiştir. Bu projede ise söz konusu nefrotoksisitenin mekanizmasını aydınlatmaya yönelik bir dizi in vitro ve in vivo çalışma gerçekleştirilmiş ve mekanizma hakkındaki iki hipotezimiz test edilmiştir. Elde ettiğimiz sonuçlar hipotezlerimize uygun şekilde parasetamolün toksik metaboliti PAR-Cys'in Sistein konjugatı ?-liyaz enziminin substratı olduğunu göstermektedir. Ayrıca parasetamol kaynaklı böbrek toksisitesinde hedef olan proksimal tübül hücrelerinde PAR-Cys'e maruz kalımı takiben mitokondriyel düzeyde hasarlar olduğu, elektron transport zincirini oluşturan proteinlerin ekspresyon düzeyinde ve oksidatif solunumun gerçekleştiği bu zincir komplekslerinin aktivitelerinde bozulmalar olduğu, mitokondriyel geçirgenlik dönüşüm porlarının açıldığı sonuçlarına ulaşılmıştır. Yapılan in vivo çalışmada kullanılan ve mitokondriye özgü bir antioksidan olan MitoTemponun PAR ile birlikte dozlandığı hayvanlarda toksisitenin önemli ölçüde geriye dönmesi de bu sonuçları desteklemektedir. Elde ettiğimiz sonuçlar ayrıca PAR-kaynaklı böbrek toksisitesi basamaklarının karaciğer hasarı basamaklarından tamamen farklı ilerlediğini bir kez daha göstermiş, daha önce analiz edilmeyen gerek mitokondriyel gerekse hücresel birçok parametre ilk kez bu proje çalışmasında tarafımızdan analiz edilmiş ve toksisite mekanizmasındaki yerleri belirlenmiştir.;Parasetamol, böbrek toksisitesi, sistein konjugatı ?-liyaz, mitokondri, in vivo, hücre ölüm şekli.;Paracetamol, kidney toxicity, cysteine conjugate ?-lyase, mitochondrion, in vivo, mode of cell death.
Açıklama
Eczacılık Fakültesi, Farmasötik Toksikoloji A.B.D. Araştırma Projesi
Araştırma Projesi elektronik ortamda bulunmaktadır.
Araştırma Projesi elektronik ortamda bulunmaktadır.
