Erken dönem uyumsuz şemaların ve çocukluk çağı travmalarının kadınlarda madde ve/veya alkol kullanımı üzerindeki etkisi: Bir olgu-kontrol araştırma

Günümüzde alkol ve/veya madde kullanım bozuklukları, toplumların en sık karşılaştığı hastalıklardandır. Alkol ve/veya madde kullanım bozukluğu, önceleri erkeklere özgü bir hastalık olarak görülürken kadınlarda da sıklığı giderek artmaktadır. Kadınlara yönelik risk faktörlerini tespit eden çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır. Amaç: Bu çalışmada, şemaların ve travmaların kadınlarda alkol ve/veya madde kullanımı üzerine etkisini belirlemek amaçlanmıştır. Gereç ve yöntem: Araştırma bir olgu-kontrol bir araştırmadır. Araştırmanın olgu grubunu, Bursa’da bulunan AMATEM’lerde alkol ve/veya madde kullanım bozukluğu tanısı almış 40 kadın oluşturmuştur. Kontrol grubunu ise Osmangazi 1 Nolu AÇSAP Merkezi’ne başvuran, AKB ve MKB tanısı olmayan 80 kadın oluşturmuştur. Araştırmada sosyo-demografik bilgi formu, kontrol grubunun alkol ve madde kullanım durumunu ölçmek için BAPİRT Alkol Ölçeği ve BAPİRT Madde Ölçeği, şemaları ölçmek için Young Şema ölçeği- Kısa Form-3, travmaları saptamak için Çocukluk Çağı Ruhsal Travmalar Ölçeği kullanılmıştır. Ki-kare, Mann-Whitney U, Spearsman’s korelasyon testleri ve lojistik regresyon analizleri kullanılmıştır. Bulgular: Çalışmada alkol ve/veya madde kullanımına sosyo-demografik özelliklerin etkisini gösteren ikili araştırma sonuçlarına göre; evli olmak, çocuk sahibi olmak, eş ve çocuklarla yaşamak kadınlarda alkol ve/veya madde kullanım riskini azaltırken; yüksek gelirli olmak, sigara kullanıyor olmak ve 1. ve 2. derece akrabada AKB ve MKB olması, kadınlarda alkol ve/veya madde kullanım riskini arttırmaktadır. Çoklu analiz sonuçlarına göre sigara kullanıyor olmak 22.6(GA:5.58-91.92) kat, ailede (kardeş anne baba) ve akrabada (kuzen) madde kullanım bozukluğu olması 10.3(GA:1.79-59.73) kat kadınlarda alkol ve/veya madde kullanım riskini arttırmaktadır. Araştırmada, terk edilme, duyguları bastırma, duygusal yoksunluk, iç içe geçme, karamsarlık, dayanıksızlık, sosyal izolasyon, kusurluluk, yüksek standartlar,onay arayıcılık, yetersiz özdenetim, cezalandırılma şemalarına sahip olmak kadınlarda alkol ve/veya madde kullanım riskini arttırmaktadır. Erken yaşta fiziksel istismara, fiziksel ihmale, duygusal istismara, duygusal ihmale ve cinsel istismara uğramak kadınlarda alkol ve/veya madde kullanım riskini arttırmaktadır. Sonuç: Kadınlarda bu şemalar ve travmalar alkol ve madde kullanımında risk etmenidir. AKB ve MKB olan kadınların tedavisinde şemalar ve travmalar göz önünde bulundurulmalıdır.

Nowadays, alcohol and substance use are one of the most important health problems in societies. Alcohol and/or substance use disorder was previously seen as a male-specific disorder, its incidence is increasing in women. Researches are needed to identify the risk factors related to women in this field. Aim: The aim of this study is to determine the effect of schemas and traumas on alcohol and/or substance use in women. Material and method: This study is a case-control study. The case group of this study consisted of 40 women diagnosed with alcohol and or substance use disorder in AMATEMs in Bursa. The control group consisted of 80 women with no diagnosis of alcohol and/or substance use disorder in Osmangazi 1 Nolu AÇSAP Center in Bursa. Socio-demographic information form, BAPİRT Alcohol Scale and BAPİRT Substance Scale which were used to measure the alcohol and substance use status of the control group, The Young Schema Questionnaire -Short Form-3 which was used to measure schemas, Childhood Trauma Questionnaire which was used to determine traumas was used in this study. Chi-Square, Man-Whitney U, Spearmans’s Correlation tests and logistic regression analysis was used for statistical analysis. Results:: According to the results of binary research showing the effect of socio-demographic characteristics on alcohol and /or substance use; being married, having children, living with spouses and children reduce the risk of alcohol and/or substance use in women; high income, smoking and having alcohol and/or substance use disorder in 1st and 2nd degree relatives increase the risk of alcohol and /or substance use in women. According to the multiple analyzes results, smoking is 22.6 (CI: 5.58-91.92) fold, family (sister/brother, mother, father) and relatives (cousin) substance use disorder 10.3 (CI: 1.79-59.73) fold increases the risk of alcohol and/or substance use in women. In this study, having abandonment, emotional inhibition, emotional deprivation, enmeshment, pessimism, vulnerability, social isolation, defectiveness, unrelenting standards, approval seeking, insufficient self-control, and punitiveness schemas increase the risk of alcohol or/and substance use among women. Childhood physically abuse, physically neglect, and emotionally abuse, emotionally neglect and sexually abuse increases the risk of alcohol and/or substance use in women. Conclusion: Schemas and traumas are risk factors of alcohol and/or substance use in women. Schemas and traumas should be considered on the treatment of women with alcohol and substance use disorders.