Aşıda paradigma değişimi

Küçük Resim Yok

Tarih

2012

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Son yirmi yılda menenjit, pnömoni ve hepatitten korunma konusunda çok büyük gelişmeler olmasına karşın, en yoksul ülkelerde enfeksiyon hastalıkları hala ölümlerin yarısına neden olmaktadır. 2008 yılında dünyada yaklaşık 8,8 milyon beş yaş altı çocuk yaşamını yitirmiştir. Bunların, %18'i pnömoni, %15'i diyare ve %8'i sıtma olmak üzere %68'i enfeksiyon hastalıkları gibi korunabilir nedenlerle olan ölümlerdir. Öte yandan küresel olarak aşı üretiminden soğuk zincire, aşıya erişimden aşılama kapsayıcılığına dek uzanan bir yelpazede yetersizlikler söz konusudur. Tarihsel süreç içinde aşı üretimi öncelikli ve ağırlıklı olarak kamu kurumlarında gerçekleşmiştir. Doksanlı yıllarda sağlık hizmetlerinin piyasalaşmasından aşı üretimi, aşı önceliklerine karar verilmesi ve aşıya erişim de payını almıştır. Az gelişmiş ülkeler ile gelişmiş ülkeler arasında bir yandan GBP kapsamında kullanılan antijen sayısı diğer yandan aynı hastalığa karşı kullanılan aşılar farklılaşmıştır. Aşılama çalışmalarının en temel kavramı olan toplum bağışıklığı bir bulaşıcı hastalığa karşı toplumun kritik bir oranının aşılanması durumunda salgın çıkması olasılığı azaldığı için toplumun tüm üyelerinin de korunmasıdır. Toplum bağışıklığı kavramı epidemiyolojik ve teknik boyutunun ötesinde bir toplumsal dayanışmadır. Neoliberal politikalarla birlikte toplumsal yararla bireysel yarar çelişkisi gündeme gelmiş, aşıya erişim piyasa dinamiklerine bırakılmış, toplum bağışıklığı için gereken kritik oranlara ulaşılamayan aşı uygulamaları devreye girmiştir. Aşı metalaştıktan sonra ülkelere ve ülkelerin bağışıklama programlarına yeni aşıların girişi çok hızlanmıştır. Dünyadaki tüm nüfusu potansiyel müşteri olarak gören bir yaklaşım için aşılar trilyon dolarlık bir pazar oluşturmaktadır. Çok az sayıdaki ilaç şirketlerinin aşı üretimindeki tekel konumları aşıya erişimi etkilemektedir. Şirketler karlı olmayan geleneksel aşıların üretimi konusunda istekli olmamaktadır. Etkili ve ucuz olmasına karşın üretim eksikliği nedeniyle geleneksel aşılara erişemeyen azgelişmiş ülkeler, yeni ve pahalı aşıları satın almaya zorlanmaktadır. Günümüzde geliştirilen aşılar geleneksel aşılardan farklı olarak ergenleri, erişkinleri, yaşlıları hedeflemektedir. Aşıların hedeflediği hastalıklar da akut enfeksiyon hastalıklarının yanı sıra kronik dejeneratif hastalıkları da kapsayan bir yelpazeye evrilmektedir. Bu makalede aşılamada toplumsal iyilik halinin bireysel yarar için feda edilmesi olarak da ifade edilebilecek paradigma değişimi tartışılmaktadır.
Although there has been tremendous progress in prevention of menengitis, pneumonia and hepatitis during the last twenty years, the half of the deaths in the poorest countries is due to the infectious diseases. 8,8 million under five years of age children died in 2008. 68% of the causality was preventable infectious diseases in which 18% was pneumonia, 15% was diarrheal diseases and 8% was malaria. In addition to this there are lack of vaccine production, cold chain, accessibility to vaccines and coverage of vaccination globally. Historically vaccine production was mainly occured in public institutions. In 1990's health care services were commercialized where as setting the priorities of the vaccine production, and accessibility of vaccines. The number of antigens and the type of the vaccine used for the same disease have been differentiated between less developed and developed countries. Community immunity is the fundamental concept of immunization. Community immunity has epidemiological and technical aspects but more than that it is a social solidarity. Neoliberal policies brought the contradiction of individual well-being versus social well-being. Access to vaccines has been left to market dynamics, where the critical rates of vaccination needed for community immunity has not been reached. Following the commodification of the vaccines the introduction of new vaccines in to immunization programs became faster. The whole population of the world is a potential customer and it is a trillion dollars market. Very few pharmaceutical companies have a monopoly status in vaccine production. Those companies are not willing to produce the traditional vaccines which are not profitable. Although cheap and efficient due to production deficiency less developed countries don't have access to traditional vaccines and forced to buy new and expensive vaccines. Vaccines of today are aiming the adolescents, adults and elder people unlike the traditional vaccines. The target diseases are becoming degenerative chronical diseases in addition to the acute infectious diseases. This article discusses the change of paradigm of vaccination in which the societal well-being is sacrificed for the individual well-being.

Açıklama

Anahtar Kelimeler

Sağlık Politikaları ve Hizmetleri

Kaynak

Toplum ve Hekim

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

27

Sayı

1

Künye