Erken Tunç Çağlarda Güneydoğu Anadolu Bölgesinde ölü gömme uygulamaları

Mezopotamya ve Suriye kültür bölgeleri ile sıkı ilişkiler içerisinde olan Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde özellikle son yıllarda sürdürülen araştırmalar ile ölü gömme geleneklerine ilişkin yeni bulgulara ulaşılmıştır. MÖ 3. binyılda bölgenin ölü gömme geleneklerini konu aldığımız çalışmamızda, mezar ve mezarlık alanlarının konumları, mezar tipleri, gömü gelenekleri, gömü tipleri ve mezar buluntuları dönemin ölü gömme pratikleri ile beraber de erlendirilmiştir. MÖ 3. binyıla ait yazılı belgelerde ölüm ve sonrasına ilişkin bilgiler ile antropolojik analizler bu konudaki ikincil veri kaynağımızı oluşturmuştur. Çalışma bölgemizde toplam 26 yerleşmede açığa çıkarlan tekil mezarlar ve mezarlık alanları incelenmiş, bölgede ölü gömme geleneklerine ilişkin benzerlik ve farklılıkların dağılımları ve bunların nedenleri anlaşılmaya çalışılmıştır. Toplumların ölü gömme uygulamalarındaki tutuculuktan ötürü farklı mezar tiplerinin farklı etnik sınıflara ya da farklı sosyal sınıflara işaret ettiği varsayımları üzerinde durulmuştur. Bu bağlamda Erken Tunç Çağı'nda bölgede görülen mezar tipleri, gömü biçimleri, ölü hediyeleri, mezarın konumu gibi değişkenler bir arada değerlendirilerek elde edilen verilerin herhangi bir etnik kimlik, coğrafya veya sınıfsal bir fark ile ilişkileri değerlendirilmiştir.

In the Southeastern Anatolia Region, which is in close relations with the Mesopotamian and Syrian cultural regions, new findings on burial customs have been obtained with the researches carried out in recent years. In our study on the burial traditions of the region in the III. millennium BC, the locations of graves and cemeteries, grave types, burial traditions, burial types and grave finds were evaluated together with the burial practices of the period. Information on death and its aftermath in the written documents of the III. millennium BC and anthropological analyses constitute our secondary data source. Single graves and cemeteries unearthed in 26 settlements in our study region were analysed and the distribution of similarities and differences in burial customs in the region and their reasons were tried to be understood. Due to the conservatism in the burial practices of the societies, the assumptions that different grave types indicate different ethnic classes or different social classes are emphasised. In this context, variables such as grave types, burial styles, funerary gifts, and the location of the grave in the Early Bronze Age in the region were evaluated together and the relationship between the data obtained and any ethnic identity, geography or class difference was assessed.