Selenat, selenit ve seleno-DL-metionin'in paracentrotus lividus (Lamarck, 1816) üzerine embriyotoksik ve genotoksik etkilerinin araştırılması

Küçük Resim Yok

Tarih

1997

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Ege Üniversitesi

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

IV ÖZET SELENAT, SELENİT VE SELENO-DL-METİONÎNfİN Paracentrotus Hvidııs (LAMARCK, 1816) ÜZERİNE EMBRİYOTOKSİK VE GENOTOKSİK ETKİLERİNİN ARAŞTIRILMASI ORAL, Rallime Doktora Tezi, Biyoloji Anabilim Dalı Tez Yöneticisi : Prof. Dr. Hüseyin Uysal Eylül 1997, 100 sayfa Antropojenik aktiviteler sonucunda denizel ekosisteme giren selenyum miktarları son yıllarda artış göstermektedir. Bu nedenle özellikle nehir ağızlan ile endüstriyel deşarjlara yakın kıyışa! bölgeler bu elementten olumsuz yönde etkilenmektedir. Bu çalışmada selenat (SeC>4), selenit (SeOj) ve seleno-DL- metioninin (C5HnN02Se) artan konsantrasyonlarını (10"7M-3xl0"5M) karşılaştırmalı embriyotoksik ve genotoksik etkileri Akdeniz'de ve Atlantik Okyanusu'nun kuzeydoğusunda dominant ekinoid türü olan ve littoral bölgede yaşayan Paracentrotus Uvidus'wL gamet ve embriyoları kullanılarak belirlenmeye çalışılmıştır. Sonuçlar : a) larval bozukluklar; b) gelişim geriliği; c) embriyonik / larval ölüm; d) sperm fertilizasyon başarısı; e) mitotik aktivitede sayısal ve morfolojik değişikliklere bakılarak değerlendirilmiştir. Veriler, test edilen tüm konsantrasyonlarda önemli farklılık göstermeyecek şekilde selenyumun tüm kimyasal formlarının P. lividus spermlerinin fertilizasyon başarısını stimüle ederek, fertilizasyon oranım yaklaşık % 17 arttırdığım göstermiştir. Bununla birlikte aynı spermlerin 72 saat süreyle optimum koşullarda yetiştirilen döllerinde kontrollere oranla özellikle iskelet bozukluklarına sahip pluteus larvası yüzdesinde önemli artışların olduğu gözlenmiş ve embriyotoksik analizler sonucunda bu tür için spermiyotoksik seviye selenat için 10"6 M, selenit için 3x1 0"7 M, ve seleno-DL-metionin için 10"7. M olarak belirlenmiştir, fakat aynı türiçin embriyotoksik seviye İO^.M selenat, 3xlO"7M selenit ve seleno-DL-metionin olarak saptanmıştır. Embriyolojik analizler sonucunda selenyumun tüm formlarının düşük konsantrasyonlarının genellikle iskelet sisteminde deformasyonlar oluştururken yüksek konsantrasyonlarının bölünmeyi engelleyerek embriyoların erken safhalarda (blastula ve gastrula) gelişiminin durdurulmasına neden olduğu gözlenmiştir. Sitogenetik analizler ise selenyumun tüm formlarının artan konsantrasyonlarına paralel olarak mitotik endeksi azalttığı buna karşılık interfaz embriyo yüzdesini arttırarak sayısal ölçütlerde değişikliklere neden olduğu bununla birlikte özellikle kalan kromozom, anafaz köprüsü ve serbest kromozom olmak üzere çeşitli mitotik bozuldukların artışına neden olduğu görülmüştür. P. lividus embriyoları ile gerçekleştirilen tüm denemeler sonucunda selenyumun karşılaştırmalı toksisitesinde seleno-DL- metionin > selenit > selenat sıralaması görülmüştür. Tüm bu veriler ışığında selenyumun P. lividus'xm üreme ve embriyonik gelişimi üzerinde görülen bu zararlı etkilerinin selenyumun bu türü populasyon seviyesinde etkilemesi nedeniyle ekolojik önem taşıdığı sonucuna varılmıştır. Anahtar kelimeler : Selenat, selenit, seleno-DL-metionin, Paracentrotus lividus, spermiyotoksisite, embriyotoksisite, genotoksisite,
VI ABSTRACT INVESTIGATION OF EMBRYOTOXIC AND GENOTOXIC EFFECTS OF SELENATE, SELENITE AND SELENO-BL-METHIONINE ON Paracentrotus lividus (LAMARCK, 1816) ORAL, Rahime DSc. in Biology Supervisor : Prof. Dr. Hüseyin Uysal September 1997, 100 pages As a result of antropogenic activities, selenium input to the marine ecosystem has been increased in the recent years. Therefore, especially the river mouths and the coastal areas nearby of industrial discharge outfalls are affected negative way by this element. In this study comparative embryotoxic and genotoxic effects of increasing concentrations (10"7M-3xlO"5M) of selenate (Se04), selenite (SeOa) and seleno-DL-methionine (CsHnNC^Se), were tested on the gametes and embryos of Paracentrotus lividus, living in the littoral areas, which are the dominant echionoid species in the Mediterranean and northeast Atlantic Ocean. Results were evaluated by observing : (a) larval malformations; (b) developmental arrest; (c) embryonic / larval mortality; (d) sperm fertilization success, (e) quantitative and morphologic changes in mitotic activity. Data indicated stimulation in fertilization success of Paracentrotus lividus increase in. the fertilization ratios by about 17 % all tested concentrations without any significant variations of all chemical forms of selenium. However, it was observed significant increases on the pluteus larvae percentages, having especially skeleton malformations on the offspring of the same sperms cultured for 72 hours under optimum conditions compared with control base, and as a result of embryotoxic analysis, the spermiotoxic level were determined to be 10"6 M for selenate, 3xl0"7 M for selenite and 10"7 M for seleno-DL-methionine for this species. But, the embryotoxic level for the same species were determined tovıı be 10"6 M for selenate, 3xl0"7 M for selenite and seleno-DL-methionine. Result of embryological analysis, while low concentrations of all selenium forms generally caused malformations in skeleton systems, it was observed that high concentrations stopped the growth of embryos at the early stages (blastula and gastrula) by preventing mitosis. Cytogenetic analysis indicated that the mitotic indexes were decreased with increasing concentrations of all selenium forms and in opposition to this they caused quantitative parameters by increasing interphase embryo rations. Also it was observed that various mitotic aberrations were increased as especially lagging chromosomes, anaphase bridges and scattered chromosomes. The arrangement of comparative selenium toxicity of seleno-DL- methionine > selenite > selenate was observed during all the tests on P. lividus embryos. Under the light of all these data, it has been reached the conclusion that selenium affects the P. lividus during reproduction and embryonic growth stages at the population level and therefore ecologically important. Key Words : Selenate, selenite, seleno-DL-methionine, Paracentrotus lividus, spermiotoxicity, embryotoxicity, genotoxicity.

Açıklama

Anahtar Kelimeler

Biyoloji, Biology, Embriyotoksik etki, Embryotoxic effect, Genotoksik etki, Genotoxic effect, Paracentrotus lividus, Paracentrotus lividus, Selenat, Selenate, Selenit, Selenite, Seleno-DL-metionin, Seleno-DL-methionine

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye