Kosova'daki Osmanlı Dönemi mimari eserlerinin ipek ve Yakova'daki az bilinen örnekleri
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2021
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
1389'dan 1912 - 1913 Balkan Savaşlarına kadar beş asırdan uzun bir dönem Osmanlı hâkimiyetinde kalmış olan günümüz Kosova Cumhuriyeti, bu dönemde inşa edilmiş dini ve sivil mimariye ait çok sayıda esere ev sahipliği yapmaktadır. Bugün Kosova'nın İpek ve Yakova şehirleri, günümüze ulaşabilmiş olan mimari eserleri ve hala daha canlılığını koruyan çarşılarıyla, Türk şehir dokusunu yaşatan önemli merkezlerdendir. Balkan coğrafyasında savaş, istila, doğal afetler gibi yaşanmış olan olumsuzlukların yarattığı tahribat nedeniyle Osmanlı dönemi yapılarının büyük çoğunluğu yok olmuş, günümüze ulaşanların bir kısmı ise yapılan restorasyonlar sonucunda orijinalliğini büyük ölçüde yitirmiştir. Osmanlı imparatorluğunun egemen olduğu farklı coğrafyalarda görülen mimari eserlerde, planların Anadolu örnekleri ile aynı olduğu, ancak cephe tasarımı ve süsleme gibi bazı yapı detaylarında, yerel etkilerin öne çıktığı bilinmektedir. İpek ve Yakova'nın merkezinde, yerel etkileri izleyebildiğimiz Osmanlı dönemi eserlerine rastlamaktayız. Projede, İpek ve Yakova'nın ilçe ve köylerinde yer alan, literatürde tanıtılmamış ancak arşiv belgelerinden tespit ederek yerinde incelediğimiz; en erkeni 16 yüzyıla tarihlenen, çoğunluğu 19. yüzyıl içinde inşa edilmiş olan iki adet mektep, bir adet türbe, 12 adet cami mimari ve süsleme özellikleri ile tanıtılmıştır. Merkezden uzakta üretilmiş olan bu yapılarda yerli sanat geleneklerinin, eserlerin mimari tasarımı ve süslemesindeki etkileri incelenmiştir. İncelenen camilerin hemen hemen hepsi kuzey güney yönlü dikdörtgen plana sahiptir. Beden duvarları çoğunlukla moloz taş ile örülen yapılar, dıştan kiremit kaplı kırma çatıyla içten ise ahşap kubbe ya da düz tavanla örtülüdür. Yapılar plan şemalarıyla Anadolu örneklerini takip etmektedir. Bununla beraber, cephelerinde pencere ve giriş açıklıkları gibi mimari unsurların tasarımında, Kosova'nın bu bölgesinde sıklıkla rastlanan kule evlerin etkisi izlenmektedir. Yapıların dış cepheleri süsleme açısından oldukça sadedir, buna rağmen kimi yapılarda iç mekânda duvar resimleri ve kalemişi süslemeler yer almaktadır.;Kosova, Cami, Yakova, İpek, Osmanlı Mimarisi.;Kosovo, Mosque, Gjakova, Pec, Ottoman Architecture.
Açıklama
Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsü, Türk Sanatı A.B.D. Araştırma Projesi
Araştırma Projesi elektronik ortamda bulunmaktadır.
Araştırma Projesi elektronik ortamda bulunmaktadır.
