Bazı yerli ve yabancı bamya genoti plerinde melezler ve ebeveynlerin verim, verim komponentleri ve kalite özellikleri üzerinde araştırmalar
Küçük Resim Yok
Tarih
1998
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
1995 - 1997 yılları arasında yürütülen çalışmalarda yerli ve yabancı kaynaklı toplam 48 bamya genotipinin introdüksiyonu yapılmıştır. ABD, Hint, Afrika, Türkiye, İtalya ve Japonya genotiplerinden özellikle ABD ve Hint ticari çeşitleri yüksek verim özellikleri ile dikkati çekmişlerdir. Ebeveyn seçimi amacıya uygulanan 'Faktör' ve 'Hiyerarşik Cluster' analizi, melezleme programına seçilen ebeveynlerde yüksek bir varyabil itenin bulunmasını sağlamıştır. 'Faktör' analizi özellikler arasında ilişkilerden yararlanarak çok sayıda özelliğin birarada incelenmesine olanak vermiş, bu da genotiplerin çok yönlü incelenmesini kolaylaştırmıştır. "Hiyerarşik Cluster" analizi ise genotipleri benzerliklerine göre gruplamış ve birbirlerine daha az benzeyen genotiplerin ebeveyn olarak seçilmesini sağlamıştır. Ayrıca 'Cluster' analizi Türkiye'de yetişen bamyaların Afrika kıtası kökenli oldukları yönündeki yorumların doğrulanmasına olanak vermiştir. Melezler ve ebeveynleri üzerinde yapılan çalışmalarda incelenen özelliklerin çoğunlukla aditif genlerin kontrolünde olduğu, ancak aditif olmayan genlerin de etkili oldukları belirlenmiştir. Özellikle farklı ekojeografik bölgelerden temin edilen genotiplerin melezlenmesi ile iyi ebeveynin üzerinde heterosis etkileri görülmüştür. Özellikle Hindistan, ABD ve Türkiye genotipleri aralarındaki kombinasyonların verim özelliklerinde heterosis etkileri dikkati çekmiş, ancak aditif etkiler verim özelliklerini arttırmak bakımından yeterli bulunmuştur. Yerli genotiplerin verim haricinde diğer birçok özelliğinin de iyileştirilmesine ihtiyaç duydukları göz önüne alındığında, aditif genleri tek bir çeşitte toplayarak kombinasyon ıslahına gidilmesinin daha uygun olacağı sonucuna varılmıştır. Çalışmada yer almamakla birlikte, bir bamya ıslahı programına entegre edilmesi gereken diğer bitkisel ve kalite özellikleri, iç piyasanın ihtiyaçları da göz önüne alınarak tartışılmıştır
A total of 48 okra genotypes of foreign and local origin were evaluated in the studies carried out between 1995- 1997. Among the genotypes of American, Indian, African, Turkish, Italian and Japanese origin, especially commercial cultivars from the USA and India were proven to be high yielders. Choice of parent for hybridization was based on 'Factor1 and 'Hierarchical Cluster' analysis, which made possible to choose for high variability. Based on their relationship 'Factor* analysis made possible to investigate many characters together, so a multi-dimensional view of genotypes could be established. 'Hierarchical Cluster', on the other hand, has clustered the genotypes according to their similarity, facilitating the choice of phenotypically diverse parents. Hence, 'Hierarchical Cluster' analysis has approved that Turkish okra is originated from the African continent. Studies on hybrids and their parents reviled that mostly additive genes predominated for the genetic control of characters, however, non - additivity has also been observed. Heterotic effects over better parent was especially observed in hybrids between genotypes from different ecogeographic regions, such as hybridizations between Indian, USA or Turkish genotypes. However, considering that Turkish okra genotypes need improvement in many aspects, a breeding programme based on additive gene effects was found to be more proper in this improvement for local okras. By considering the needs of local market, important characters to be integrated into a okra breeding programme were discussed, as well.
A total of 48 okra genotypes of foreign and local origin were evaluated in the studies carried out between 1995- 1997. Among the genotypes of American, Indian, African, Turkish, Italian and Japanese origin, especially commercial cultivars from the USA and India were proven to be high yielders. Choice of parent for hybridization was based on 'Factor1 and 'Hierarchical Cluster' analysis, which made possible to choose for high variability. Based on their relationship 'Factor* analysis made possible to investigate many characters together, so a multi-dimensional view of genotypes could be established. 'Hierarchical Cluster', on the other hand, has clustered the genotypes according to their similarity, facilitating the choice of phenotypically diverse parents. Hence, 'Hierarchical Cluster' analysis has approved that Turkish okra is originated from the African continent. Studies on hybrids and their parents reviled that mostly additive genes predominated for the genetic control of characters, however, non - additivity has also been observed. Heterotic effects over better parent was especially observed in hybrids between genotypes from different ecogeographic regions, such as hybridizations between Indian, USA or Turkish genotypes. However, considering that Turkish okra genotypes need improvement in many aspects, a breeding programme based on additive gene effects was found to be more proper in this improvement for local okras. By considering the needs of local market, important characters to be integrated into a okra breeding programme were discussed, as well.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Ziraat, Agriculture, Bahçe bitkileri, Horticultural crops, Bamya, Okra, Verim ögeleri, Yield components
