Obezite yönetiminde koçluğun yaşam kalitesi benlik saygısı ve metabolik parametreler üzerine etkisi
Yükleniyor...
Tarih
2013
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Araştırma koçluğun obez bireylerin metabolik parametrelerine, antropometrik değerlerine, benlik saygısına ve yaşam kalitesine olan etkisini belirlemek üzere randomize kontrollü deneysel bir çalışma olarak planlanmıştır. Araştırmanın örneklemini; Özel Dereli Sağlık Polikliniği Endokrinoloji Bölümü'nde 1.09.2011-1.12.2012 tarihleri arasında kilo yönetimi için başvuran beden kitle indeksi, 30 ve üzeri olan araştırmanın örneklem seçim ölçütlerine uyan ve araştırmaya katılmayı kabul eden 20 koçluk grubu ve 20 kontrol grubu olmak üzere toplam 40 birey oluşturmuştur. Kontrol grubuna rutin poliklinik izlem ve takibi; koçluk grubundaki bireylere rutin poliklinik izleme ek olarak 12 oturum koçluk yapılmıştır. Araştırmada veri toplama formu olarak; Obez Bireye Özgü Veri Toplama Formu, Obezlere Özgü Yaşam Kalitesi Ölçeği, Coopersmith Benlik Saygısı Ölçeği, Antropometrik Ölçümler ve Metabolik Parametreler İzlem Formu'ndan yararlanılmıştır. Araştırmanın uygulanabilmesi için etik kurul onayı ve klinik kurum izini ve araştırmaya katılmayı kabul eden bireylerden bilgilendirilmiş onam ile sözel ve yazılı izin alınmıştır. Araştırmadan elde edilen bulguların değerlendirilmesinde, SPSS 20.00 paket programı kullanılmıştır. Çalışma verileri değerlendirirken tanımlayıcı istatistiksel metodlardan frekans, yüzde ortalaması, standart sapma, medyan kullanılmıştır. Gruplar arası homojenlik testi için niteliksel verilerin karşılaştırılması için Pearson Ki-kare testi, Fisher Ki-kare, niceliksel verilerin karşılaştırılmalarında Mann Whitney U testi, normal dağılım göstermeyen grup içi zamana göre ölçümlerde Wilcoxon Sign Testi kullanılmıştır. Bu çalışma, toplam 40 obez kadın ile (koçluk grubu 20, kontrol grubu 20) tamamlanmıştır. Araştırmaya katılan koçluk grubunda izlem öncesi BKİ ortalaması X =33.10±2.34, yaş ortalaması X =33.30 ±6.67'dir. Koçluk ve kontrol grubu obez bireyler arasında homojen dağılım sağlamıştır (p>0.05) Araştırma sonucunda; koçluk grubu 1.ay, 2.ay ve 3.ay yaşam kalitesi puan ortalaması (sırasıyla X =48.5 ±5.0, X =65.4 ±5.0, X =82.0 ±4.1) ve kontrol grubuna göre ( X =37.2 ± 6.7, X =41.4 ± 7.5, X =46.2 ± 10.1) yüksek bulunmuş ve gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmıştır (p<0.05). Koçluk girişimi sonrasında koçluk grubu 1.ay, 2.ay ve 3.ay benlik saygısı puan ortalaması (sırasıyla X =50.2 ±6.3, X =64.0 ±6.5, X =77.4 ±3.7) ve kontrol grubuna göre ( X =38.0 ± 5.8, X =41.5 ± 6.0, X =47.2 ± 8.5) yüksek bulunmuş ve gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmıştır (p<0.05). Koçluk girişimi sonrasında koçluk grubunda yer alan bireylerin öğün atlamama, 3 ana öğün 3 ara öğün tüketme şeklinde olumlu beslenme alışkanlıkları kazanmış ve izlemler arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmıştır (p<0.05). Koçluk ve kontrol grubundaki bireylerin 1.ay, 2.ay ve 3.ay fiziksel aktivite yapma süreleri karşılaştırmasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmıştır (p<0.05). Koçluk grubunun fiziksel aktivite süresi daha fazla bulunmuştur. Koçluk grubundaki bireylerin BKI, ağırlık kaybı bel/kalça oranı ve vücut yağ dokusu yüzde ortalamasında 3.ayın sonunda kontrol grubuna göre daha fazla azalmış ve istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmıştır (p<0.05). Koçluk grubu ile kontrol grubu bel çevresi ortalaması değerleri açısından aralarında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır (p>0.05). Koçluk ve kontrol grubundaki bireylerin izlem öncesi ve 3.ay kolesterol, trigliserit, LDL, HDL değerleri ortalamaları açısından aralarında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmuştur (p<0.05). Açlık kan şekeri, tokluk kan şekeri ve HbA1c yüzdesi ortalamaları arasında anlamlı fark saptanmamıştır (p>0.05). Sonuç olarak; obezite yönetiminde hemşire koçluğunun uygulanması ile bireylerin yaşam kalitesi ve benlik saygıları geliştirilmiştir. Koçluk girişimi ile bireylerin sağlıklı beslenme alışkanlıklarının gelişmesi, fiziksel aktivitenin artması sağlanmış, kilo kaybı ve kan lipid düzeylerinin azaltılmasında etkili olmuştur. Bu sonuçlar doğrultusunda obez bireylerin yaşam tarzı değişikliğinde hemşire koçluğu yaklaşımının etkili olduğu söylenebilir.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Obezite, yaşam tarzı değişikliği, yaşam kalitesi, benlik saygısı, antropometrik ve metabolik parametreler, koçluk, hemşirelik., Obesity, change in lifestyle, life quality, self esteem, anthropometric and metabolic parameters, coaching, nursing., İç Hastalıkları Hemşireliği A.B.D.
