Jinekolojik ameliyatlar sonrasında hasta kontrollü analjezi uygulanan hastalarda progresif gevşeme yöntemlerinin bulantı kusmayı önlemedeki etkisinin incelenmesi
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2008
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Bu araştırma, jinekolojik ameliyatlar sonrasında hasta hontrollü analjezi (HKA) uygulanan hastalarda progresif gevşeme egzersizlerinin(PGE) bulantı kusmayı (BK) önleme ve tedavisindeki etkisini belirlemek amacıyla planlanmış deneysel bir çalışmadır. 20 Mayıs 2006 – 31 Ağustos 2007 tarihleri arasında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalında gerçekleştirilmiştir. Genel anestezi altında Total Abdominal Histerektomi (TAH) ve Total Abdominal Histerektomi+ Bilateral Salpingooferektomi ameliyatı olacak 35 deney, 35 kontrol grubu olmak üzere 70 hasta araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Verilerin toplanması için; “Hasta Tanıtım Formu” “Kendini Değerlendirme Anketi STAI-I, Hasta İzlem Formu,Görsel Kıyaslama Ölçeği-Bulantı (Visüel Analog Skala-VAS), Görsel Kıyaslama Ölçeği-Ağrı (Visüel Analog Skala-VAS), HKA Bilgilendirme Formu, PGE Eğitim Kitapçığı Ve CD’si PGE ve HKA Memnuniyeti Soru Formu kullanılmıştır. Araştırmanın uygulanması için etik kurul izni, kurumdan yazılı izin ve araştırmaya katılan hastalardan bilgilendirilmiş sözel ve yazılı onam alınmıştır. Araştırmaya önceden ameliyat sonrası bulantı –kusma deneyimleyen ve taşıt tutma öyküsü olan hastalar dahil edilmezken, araştırma kapsamına alınan hastalar gruplar arası homejenitenin sağlanması için yaş, ASA sınıflaması, eğitim düzeyleri, ameliyat tipi, beden kitle indeksi, anksiyete puanı, ameliyat öncesi aç kalma süreleri, ameliyat süresi, HKA’ye başlama süreleri açısından eşleştirilmiştir. Her iki gruba HKA uygulanmış, deney grubu hastalara PGE’leri, kontrol grubuna ise klinik uygulama şekli olan gerektiğinde antiemetik tedavi uygulanmıştır. Verilerin istatistiksel analizinde; Indepented Samples Test, Ki-Kare, Fisher’s Exact Test, Mann Whitney U, Pearson Korelasyon testleri kulanılmıştır. Araştırma verilerine göre deney grubu hastaların yaş ortalaması 48,31±4.63, kontrol grubu hastaların yaş ortalaması 48.80±5.06 olarak saptanmıştır. Deney grubu hastaların %94.3’ü, kontrol grubu hastaların %91.4’i evli olduğu deney grubu hastaların %42.9’unun, kontrol grubu hastaların %45.7’sinin lise mezunu olduğu deney grubu hastaların %48.6’sının, kontrol grubu hastaların %67.7’sinin myoma uteri tanısı aldıkları saptanmıştır. Deney grubu hastalarda kontrol grubu hastalara göre bulantı, kusma, Emezis atağı görülme sıklığında, şiddetinde, antiemetik ilaç kullanımında, ağrı puanında,analjezik kullanımında ameliyat sonrası anksiyete puanında anlamlı düzeyde düşüş saptanmıştır (p<0.05) .Ameliyat sonrası dönemde ilk 24 saat içinde ağrı ve bulantı-kusma semptomları dışında deney ve kontrol gruplarında hiçbir farklı yan etki gözlenmemiştir. Uygulama öncesi ve sonrası solunum sayısı, kalp atım hızı, sistolik arter basıncı ve diastolik arter basıncı ortalamaları arasında her iki grupta belirgin bir düşüş gözlenmiştir (p<0.05). PGE uygulaması sonucu deney grubu hastaların memnuniyetinin oldukça yüksek olduğu saptanmıştır. Gruplar arası, toplam bulantı, kusma, emezis atağı, öncesi bulantı skoru, sonrası bulantı skoru verileri ile ameliyat öncesi ansiyete puan ortalaması, toplam analjezi dozu, hasta memnuniyeti, yaş, eğitim durumu, tanı, kronik hastalık türü verileri arasında istatistiksel bir ilişki saptanmamıştır (p>0.05). Toplam BS ile GKÖ-Ağrı arasında pozitif bir ilişki hem deney hem kontrol grubunda belirlenmiştir (p<0.05). Ağrı skoru arttıkça BS artmıştır. Sonuç olarak PGE’nin BK’nın önlenmesi, tedavisi, ameliyat sonrası yan etkilerin görülme durumunun azaltılması hatta yok edilmesi, ameliyat sonrası ağrının ve ankiyetenin azaltılması, bunun yanı sıra hastanın PGE’inden memnuniyetinin sağlanmasına bağlı olarak ameliyat sonrası ve HKA’de opioid kullanımına bağlı oluşan bulantı-kusmanın kontrol altında tutulmasında kullanılabileceği düşünülmektedir.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Ameliyat sonrası bulantı kusma, Progresif Gevşeme Egzersizleri (PGE), Ameliyat sonrası ağrı yönetimi, opioidler (morfin), Hasta Kontrollü Analjezi (HKA)., Postoperative nausea and vomiting, Progressıve Muscle Relaxation Exercies (PMRE), Postoperative pain management, opioid (morphine), Patıent Controlled Analgesıa (PCA)., Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği A.B.D.
