Yardımcı hizmet personeli el hijyeni uyum ölçeğinin geliştirilmesi ve verilen eğitimin el hijyeni uyumuna etkisi
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2014
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Tanımlayıcı ve yarı deneysel olarak planlanan araştırmanın amacı; yoğun bakım ünitelerinde çalışan yardımcı hizmet personeli'nin el hijyeni uyumunu değerlendirmeye yönelik bir ölçüm aracı geliştirmek ve yoğun bakım ünitelerinde çalışan yardımcı hizmet personeline verilen eğitimin el hijyeni uyumuna etkisini incelemektir. Ekim 2012- Haziran 2013 tarihleri arasında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesinin dahili ve cerrahi klinik/yoğun bakım ünitelerinde (araştırma grubu) yürütülen araştırmanın verileri; "Tanıtıcı Özellikler Soru Formu" ve "Yardımcı Hizmet Personeli El Hijyeni Uyum Ölçeği (YHP-EHUÖ)" kullanılarak toplanmıştır. Araştırmanın yürütülebilmesi için, Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Etik kurulundan, araştırmanın yürütüldüğü kurumdan ve araştırmaya katılan YHP' den yazılı izin alınmıştır. YHP-EHUÖ' nin geçerlik çalışması kapsamında; kapsam geçerliği, yapı geçerliği; güvenirlik çalışması kapsamında ise; iç tutarlılık, madde analizi ve zamana karşı değişmezlik değerlendirilmiştir. Araştırmanın verileri, SPSS 16.0 (Statistical Package For Social Sciences) paket programında; "sayı, yüzde hesaplamaları", "Spearman's rho korelasyon katsayı hesaplaması", "Wilcoxon eşleştirme testi", "Kruskal Wallis Varyans analizi" ve "Mann-Whitney U testi" kullanılarak değerlendirilmiştir. Ölçeğin içerik geçerliliği için 10 uzmandan görüş alınmış, yapılan analizde uzman puanlarının uyumlu olduğu görülmüştür (W=0.100, {2 (24)=24.000 p=0.462). Araştırmanın örneklem yeterliği için, Kaiser Meyer Olkin katsayısı (KMO) 79. 3 hesaplanmış ve Barlett testi X²= 3.351 P=0,000 yapılmış ve örneklem sayısının yeterli olduğu görülmüştür. Yapılan açımlayıcı faktör analizi sonunda; faktör yüklerinin 0.54- 0.95 arasında olduğu, 4 faktör grubuna ayrıldığı, toplam varyansın % 72.50' sini açıkladığı ve genel Cronbach Alpha katsayısının 0.86, ölçeğin alt boyutları olan hastaya temas öncesi için 0.92, hastaya temas sonrası için 0.91, kan ve vücut sıvılarına temas riski için 0.78, hasta çevresine temas sonrası boyutu için 0.76 olduğu saptanmıştır. Ölçeğin test-tekrar test güvenirlik katsayısı 0.98' dir, test ve tekrar test puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak fark yoktur (p>0.05). Yardımcı hizmet personelinin el hijyeni uyumu puan ortalamasının eğitim öncesi 51.16±0.90, eğitim sonrası 64.87±0.93 olduğu, değişim yüzdeleri incelendiğinde; eğitim ile, YHP' nin el hijyeni uyum puan ortalamasında % 26.80' lik bir artış olduğu saptanmıştır. Eğitim sonrasında tüm bağımsız değişkenler için, ölçek 4 alt boyut ve toplam puan ortalamalarının yükseldiği, ekonomik durum (hastaya temas öncesi), önceden el hijyeni eğitimi alma durumu (hastaya temas öncesi ve hasta çevresine temas sonrası boyutları), el hijyeni konusunda en son eğitim alma zamanı (hastaya temas öncesi ve kan ve vücut sıvıları ile temas riski boyutları) değişkenleri dışında, diğer değişkenler ile puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark olmadığı saptanmıştır (p>0.05). Araştırmadan elde edilen sonuçlar genel olarak değerlendirildiğinde; bulgular, "Yardımcı Hizmet Personeli El Hijyeni Uyum Ölçeği" nin geçerli ve güvenilir bir araç olduğunu ve yoğun bakım ünitelerinde çalışan yardımcı hizmet personelinin el hijyeni uyumunu değerlendirmek amacıyla kullanılabileceğini göstermektedir. Eğitim öncesi ve eğitim sonrası el hijyeni uyumu puanları arasında pozitif yönlü, iyi derecede ve istatistiksel açıdan anlamlı bir ilişki bulunmuştur (r=0.661, p<0.05). İstatistiksel olarak, eğitim öncesi ve eğitim sonrası el hijyeni uyum puan ortalamaları arasında anlamlı fark bulunmuş olup (Z= -9.62, p = 0.00), el hijyeni konusunda bilgilendirme arttıkça, el hijyeni uyum durumunun da pozitif yönde gelişeceği, dolayısıyla yapılacak planlı eğitimin yardımcı hizmet personelinin, el hijyeni uyumu üzerine olumlu yönde etkisinin olduğu bununla birlikte; ekonomik durum, önceden el hijyeni eğitimi alma ve el hijyeni konusunda en son eğitim alma zamanı gibi değişkenlerin el hijyeni uyumu puanlarını olumlu yönde etkileyerek, arttırdığı saptanmıştır.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
El hijyeni, Uyum, Ölçek geliştirme, Geçerlik, Güvenirlik, Eğitim, Yardımcı Hizmet Personeli., Hand hygiene, Compliance, Scale development, Validity, Reliability, Training, Axuxillary Service Staff., İç Hastalıkları Hemşireliği A.B.D.
