Özbek destan geleneği ve Rüstem Han Destanı
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2003
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Özbek destan geleneği, içinde yaratılan destanların kendine has özelliklere sahip olması bakımından, Türk destan geleneğinin en önemli kollarından biri olarak kabul edilmektedir. Özbek destan geleneği içinde yaratılan pek çok destandan biri olan Rüstem Han Destanı, konu özellikleri, olay örgüsü, kahramanların tasviri vb. bakımından Özbek aşk-kahramanlık destanlarının önde gelen örneklerinden biridir. Yukarıda belirtilen özelliklerinden dolayı, Özbek Destan Geleneği ve Rüstem Han Destanı hakkında bir çalışma hazırlamayı uygun gördük. Çalışmamızın “Giriş” bölümünde; Özbek destanları üzerinde günümüze kadar yapılan çalışmaların çerçevesini belirlemek amacıyla; Türkiyeʼdeki, Batıʼdaki ve diğer ülkelerdeki çalışmalar kronolojik olarak verilmiş ve değerlendirilmiştir. “Birinci Bölüm”de, Özbek destan geleneği; metin, anlatıcı, dinleyici çevresi, destan mektepleri, anlatım ortamı ve icrâya eşlik eden müzik aletleri çerçevesinde ele alınarak değerlendirilmiştir. “İkinci Bölüm”de, Rüstem Han Destanıʼnın türü, teşekkül tarihi ve yeri meseleleri tartışılmış ve Rüstem Han Destanıʼnın farklı destan anlatıcılarından derlenen varyantları tanıtılmıştır. “Üçüncü Bölüm”de, Rüstem Han Destanıʼnın varyantları yapı bakımından on epizot halinde karşılaştırılmış ve karşılaştırma sonunda, destanın varyantlarının ortak yapı şeması tespit edilmiştir. Daha sonra, tespit edilen epizotlarda yer alan motifler incelenmiştir. Rüstem Han Destanıʼnda tespit edilen motifler, Özbekistan sahasındaki diğer destanlar ve Anadolu sahasındaki halk hikâyelerindeki benzerleriyle karşılaştırılarak, Rüstem Han Destanıʼnın Türk destan geleneği içindeki yeri tespit edilmeye çalışılmıştır. “Sonuç” bölümünde, çalışmada elde ettiğimiz sonuçlar üzerinde durulmuştur. “Metinler” Bölümüʼnde Rüstem Han Destanıʼnın metninin transkripsiyonu ve Türkiye Türkçesine aktarılmış metni verilmiştir. “Özbek Destan Geleneği ve Rüstem Han Destanı” adlı çalışmamız “Bibliyografya”, “Dizin” ve “Ekler” bölümleriyle tamamlanmıştır.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Türk Tarih Bilimi A.B.D.
