Canış, Bayış Destanı (Moldobasan Musulmankulov, Cusupaalı Canayev, Kalık Akiyev, Sarıkunan Dıykanbaev Varyantları)
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2015
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Kırgız-Kalmuk ve Kıtay mücadelelerini anlatan destanlardan biri olan Canış, Bayış destanı; oluşumu XV-XVIII. yüzyıllara dayandırılan bir Kırgız destanıdır. Vakanın başta Kırgız ülkesi olmak üzere bütün Orta Asya coğrafyalarında geçtiği anlaşılan Canış, Bayış destanı Orhun Yazıtları, Dede Korkut ile diğer Kırgız destanlarından da izler taşımakta; çocuksuzluk, kırk yiğit, toy verme gibi pek çok epik motifi de içermektedir. Canış, Bayış destanı yapısal kuramlara da uyum sağlamaktadır. Olriks, Raglan ve Rank gibi araştırmacılarla geliştirilen epik kanunlarla büyük bir paralellik arz eden Canış, Bayış destanı; Türk genetik kodlarını da bünyesinde barındırmakta, Türk'ü Türk yapan unsurları fazlasıyla içermektedir. Kırgız folkloru bünyesinde oldukça mühim bir konumda bulunan milli oyunlardan on bir tanesi Canış, Bayış destanı içerisinde bulunmaktadır. Çeşitli toy ve av törenlerinde tezahür eden bu oyunlar, destan dahilinde de aynı durumlarda ortaya çıkmaktadır. Kırgızların Kalmuk ve Kıtaylarla olan mücadelesini konu edinen Canış, Bayış destanı, savaş kültürü ve psikolojisini de ifade eden bir anlatıdır. Destan, dönemin savaş silahlarının nasıl kullanıldığı ile savaş metafiziği hakkında zengin bir bilgi yükü ile doludur. Canış, Bayış destanı anonim halk edebiyatı ürünleri açısından da zengin bir destandır. İçerdiği arasözler, alkış, kargış, atasözü ve deyimler ile destan; Kırgız folkloru, halk edebiyatı, kültürü ve dili ile ilgili eşsiz bir bilgi birikimine sahiptir.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Destan, Kırgız Destanları, Canış Bayış Destanı, Epik Gelenek, Kırgız Kültürü., Kyrgyz Epics, Canış Bayış Epic, Epic Tradition, Kyrgyz Culture.
