Yumurtacı tavuklarda yemlere lutein veya likopen ilavesinin performans, yumurta kalitesi ve oksidatif stabilite üzerine etkileri

Çalışmada 250 adet 40 haftalık yaşta yumurtacı tavuk kullanılmıştır. Araştırma, biri kontrol olmak üzere toplam beş grup ile yürütülmüştür. Her bir deneme grubu 5 er tavuk içeren 10 alt gruptan oluşacak şekilde hazırlanmıştır. Sekiz haftalık deneme süresince tavuklar antioksidan ilaveli ve ilavesiz likopen (500 ppm) veya lutein (200 ppm) içeren yemlerle beslenmiştir. Çalışmada, yemlere ilave edilen likopen ve luteinin perfomans ve yumurta kalitesi (yumurta, kabuk ve sarı ağırlıkları, kabuk kalınlığı ve mukavemeti, ak indeksi, sarı indeksi, sarı rengi, haugh birimi) etkileri belirlenmiştir. Ayrıca ilave edilen renk maddelerinin plazma ve sarıdaki düzeyleri tespit edilerek ve oksidatif stabilite üzerine etkileri de incelenmiştir. Oluşturulan 5 muamele grubunun deneme başı ve sonu ortalama canlı ağırlığı lutein, likopen ve vitamin E ilavesinden etkilenmemiştir. Kullanılan karotenodilerin (yumurta sarısı renk maddeleri ve antiokidan) ve vitamin E (antioksidan) nin etki şekilleri dikkate alındığında bu bulgu beklenen doğal bir sonuçtur. Likopen, lutein ve vitamin E ilavesi tavukların 9 haftalık ortalama yem tüketimlerinde de önemli düzeyde farklılıklar oluşturmamıştır. Denemenin 2., 4., 6. ve 8. haftalarında bir güne ait yumurtlanan tüm yumurtalarda ölçülen yumurta ağırlığı, sarı, ak ve kabuk oranları, şekil, sarı ve ak indeksleri ile Haugh Birimi likopen, lutein ve vitamin ilavesine bağlı olarak önemli düzeylerde değişim göstermemiştir. Deneme süresince 4 dönemde saptanan sarı rengine ait ortalama L*, a* ve b* değerleri muamele grupları arasında önemli düzeylerde farklılık göstermiştir. Kontrol grubuna göre likopen ve özellikle lutein ilavesi L* değerinde önemli düzeyde azalmalara neden olmuştur. Vitamin ilavesiyle bu azalma önlenememiştir. Yeme ilave edilen likopen ve lutein yumurta sarsının parlaklığı hakkında bilgi veren L* parametresini azaltmıştır. Sonuç olarak; yeme yapılacak lutein ve likopen ilavesiyle yumurtanın lutein ve likopen içeriği artırılabilir bir başka deyişle yumurta lutein ve likopence zenginleştirilebilir. Ayrıca, güçlü antiokidan aktiviteye sahip olduğu bildirilen lutein ve likopenin yumurta sarısındaki miktarlarının arttırılması lipid peroksidayonu gerileterek okidatif stabiliteyi iyileştirmekte ve raf ömrünü olumlu etkilemektedir.;Lutein, likopen, oksidatif stabilite, mda, fonksiyonel yumurta.;Lutein, lycopene, oxidative stability, mda.