Yanık hastası olan hasta yakınlarında algılanan sosyal destek ve umutsuzluk arasındaki ilişkinin incelenmesi

Amaç: Bu araştırma yanık hastası olan hasta yakınlarında algılanan sosyal destek ile umutsuzluk arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla yürütüldü. Yöntem: Tanımlayıcı-kesitsel tipte olan araştırma verileri, Ekim 2019 - Mayıs 2020 tarihleri arasında, “İzmir Bozyaka Eğitim ve Araştırma Hastanesi Yanık Tedavi Merkezi”nde yanık tanısı konulan, yatan ve ayaktan başvuran 70 hastanın ailesi ile gerçekleştirildi. Verilerin toplanmasında ilgili literatür doğrultusunda geliştirilen ‘Hasta Yakını Tanıtım Formu’, ‘Hasta Tanıtım Formu’, ‘Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği’, ‘Beck Umutsuzluk Ölçeği’ kullanıldı. Veriler, sayı, yüzde, ortalama, standart sapma, Kolmogrov Smirnov Normallik Analizi, Spearman Kolerasyon Analizi, Kruskall Wallis H Testi, Mann Whitney U testi ile 0.05 anlamlılık düzeyinde incelendi. Bulgular: Çalışmaya katılan hasta yakınlarının %54.3’ü kadın, %45.7’si erkektir ve hasta yakınlarının yaş ortalaması 40.88±11.92’dir. Hasta yakınlarının, aileden alınan sosyal destek puan ortalamalarının, yaş grupları arasında anlamlı bir fark oluşturduğu saptandı (p<0.05). Hasta yakınlarının ekonomik durumları ve arkadaştan alınan sosyal destek puan ortalaması ile ekonomik durum arasında anlamlı bir ilişki tespit edildi (p<0.05). Umutsuzluk puan ortalaması en düşük olan grubun geliri giderinden fazla olan hasta yakınlarının oluşturduğu belirlendi (1.66±2.88). Hasta yakınlarının algılanan sosyal destek ölçeğinin tüm alt gruplarıyla umutsuzluk ölçeği puanları arasında negatif yönlü bir korelasyon tespit edildi (p<0.05). Hastaların %42.9’unun yanık yüzdeleri %11 ila %20 arasında değişmektedir. Hastaların %64.3 ‘ünün en büyük yanık derecesi 3’tür ve yanık şiddeti ortadır. Yanık yüzdesi %30’un üstünde olan hastaların yakınlarının umutsuzluk düzeylerinin diğer gruplardan yüksek olduğu bulundu. Sonuç: Yanık hastası olan hasta yakınlarının ÇBASDÖ ile umutsuzluk düzeyleri arasında orta düzeyde negatif korelasyon vardır. Hastanın yanık şiddeti, hasta yakınının umutsuzluk puanına etki etmektedir. Hasta yakınının ekonomik durumuyla ÇBASDÖ puanı arasında anlamlı bir ilişki vardır.

Aim: This study was conducted to examine the relationship between perceived social support and hopelessness in the relatives of burn patients. Methods: This descriptive and cross-sectional study data were conducted with the families of 70 inpatients and outpatients who were diagnosed with burns at the “İzmir Bozyaka Education and Research Hospital Burn Treatment Center” between October 2019 and May 2020. 'Patient Relatives Identification Form', 'Patient Identification Form', 'Multidimensional Scale of Perceived Social Support', 'Beck Hopelessness Scale' were used to collect data. Data were analyzed using number, percentage, mean, standard deviation, Kolmogrov Smirnov Normality Analysis, Spearman Correlation Analysis, Kruskall Wallis H Test, Mann Whitney U test at a significance level of 0.05. Results: 54.3% of the relatives of the patients participating in the study were female, 45.7% were male, and the mean age of the relatives of the patients was 40.88±11.92. It was determined that the mean score of perceived social support received from the family of the relatives of the patients created a significant difference between age groups (p<0.05). It was observed that the group with the lowest average hopelessness score consisted of the relatives of the patients whose income was higher than their expenses (1.66±2.88). A negative correlation was found between all subgroups of the perceived social support scale and the hopelessness scale scores of the relatives of the patients (p<0.05). Burn percentages of 42.9% of the patients ranged from 11% to 20%. In 64.3% of the patients, the greatest degree of burn was 3 and the burn severity was moderate. It was found that the relatives of the patients with a burn rate above 30% had a higher hopelessness level than the other groups. Conclusion: There is a moderate negative correlation between MSPSS and hopelessness levels of burn patients' relatives. The burn severity of the patient affects the hopelessness score of the patient's relative. There is a significant relationship between the economic status of the patient's relative and MSPSS score.