Yüksek fonksiyonlu otistik çocuklarda çeşitli bilişsel özellikler arasındaki ilişkilerin incelenmesi
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2008
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Otizm kişinin bilişsel ve duygusal gelişimini olumsuz yönde etkileyen bir zihin durumudur. Bu nedenle otizmin nedenlerinin ve gelişim üzerindeki etkilerinin anlaşılmaya çalışılması önemlidir. Bu araştırmanın amacı sözel zeka düzeyi açısından eşleştirilmiş yaygın gelişimsel bozukluk tanısı alan grup (yüksek fonksiyonlu otizm, asperger sendromu ve başka türlü adlandırılamayan otistik bozukluk), zihinsel engelli ve normal gelişim gösteren çocukların zihin kuramı, yürütücü işlevler ve merkezi bütünleme performansları arasındaki ilişkiyi gelişimsel olarak incelemektir. Bu amaç doğrultusunda araştırmaya toplam 216 çocuk katılmıştır. Çalışmaya katılan çocuklar İzmir ilinde üniversite hastanelerinde tanılanmış, özel eğitim alan yaygın gelişimsel bozukluk spektrumu (n=80), zihinsel engelliler kontrol grubu (n=67) ve normal gelişim gösteren çocuklardan oluşan kontrol grubu (n=69) olmak üzere üç ayrı grupta değerlendirilmişlerdir. Çocukların sözel becerileri Peabody Resimli Kelime Testi, zihin kuramı performansları M&M ve Sally-Ann testi, zayıf merkezi bütünlemeleri küplerle desen ve saklı figürler testi, yürütücü işlevler becerileri ise Wisconsin kart sınıflandırma ve ahnoi kulesi testi ile ölçülmüştür. Araştırmanın alt amaçları doğrultusunda tanı ve kontrol grupları açısından üç kurama ait test performansları arasında farklılık bulunmuştur. Zihin kuramı testlerinde yaygın gelişimsel bozukluk tanısı alan çocuklar en düşük performansı göstermişlerdir. Zayıf merkezi bütünleme performanslarına bakıldığında zihinsel engelli tanısı alan çocukların en düşük performansı gösteren çocuklar olduğu görülmüştür. Yürütücü işlevler performansında ise zihinsel engelli çocuklar yine en düşük performansı gösteren tanı grubudur. Üç kuram ait performanslarda sözel zeka yaşının etkisi olduğu saptanmıştır. Bu üç bilişsel süreç arasındaki ilişkiye yapısal eşitleme modeli ile bakılmış ve merkezi bütünlemenin en iyi yürütücü işlevler performansını yordadığı bulunmuştur. Sonuçlar literatür ışığında tartışılmıştır.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Gelişim Psikolojisi A.B.D.
