Toprak yüzeyine verilen azotlu gübrenin, laboratuvar şartlarında su erozyonu ile kaybı üzerine araştırmalar

Gediz Havzasının tarım yapılan topraklarından farklı özelliklere sahip 6 adet toprak örneği seçilmiş ve bu topraklar 0-25 cm. üst toprak katmanından alınarak laboratuara getirilmiştir. 8 mm.lik elekten geçirilip 50x100x15 cm.'lik %9 eğimli parsellere yerleştirilen toprak örnekleri üzerine 20 kg/N hesabı ile parsel yüzeyine homojen olarak elle %33'lük Amonyum Nitrat (NH4NO3) serpme olarak uygulanmıştır. Daha sonra ortalama intensitesi 6,5 cm/h olan, 1 saat süre ile yağışa tabii tutulan toprak örneklerinden, her 10 dakikada bir alınan yüzey akış ve toprak kayıplarında total-N tayinleri yapılmıştır. Çalışmada öncelikle toprak örneklerinin bazı fiziksel ve kimyasal analizleri yapılmıştır. Toprak özellikleri ile yüzey akış ve toprak kayıplarıyla meydana gelen total azot kayıpları arasındaki ilişki ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Çalışmada kullandığımız 1 ve 5 no'lu toprak örneklerinde, 1 saat uygulanan yağmurlama sonucu herhangi bir yüzey akış söz konusu olmadığından total azot kaybı da olmamıştır. 1 no'lu toprak örneği kum bünyeli bir örnektir ve bütün yağmur suyunu infiltre etmiştir. 5 no'lu toprak örneği ise organik maddece çok zengin bir örnektir ve tüm yağmur suyunu bünyesinde toplamıştır. 2 no'lu toprak örneğinde, tanık parsele göre, azot uygulaması yapılan parselde %64.3'lük daha fazla bir kayıp söz konusudur. Bu da uygulanan azotun %2.15'lik kısmının erozyonla yıkandığını göstermektedir. 3 no'lu toprak örneğinde tanık parsele göre, %107.2'lik daha çok kayıp oluşmuştur. Bu değer atılan azotun %3.76'lık kısmının erozyonla taşındığının göstergesidir. 4 no'lu toprak örneğindeki total azot kaybı, diğer örneklere göre en fazla olmuştur ve toprağa uygulanan azotun %8,48'lik kısmı erozyonla taşınmıştır. Yani tanık parsele göre %211,8'lik daha fazla kaybın olduğu saptanmıştır. 6 nolu toprak örneğinde ise toprağa uygulanan azot'un %2.36'lık kısmı erozyonla kaybolmuştur. Bu da tanık parsele göre gübre uygulaması yapılan parselde %157.8'lik daha fazla azot kaybı gerçekleştiğini göstermektedir.