Türkiye'deki Laudakia stellio (Linnaeus, 1758) (Reptilia: Sauria: Agamidae) populasyonlarında yaş tayini ve uzun kemik histolojisi
Küçük Resim Yok
Tarih
2013
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/closedAccess
Özet
Bu çalışmada, Dikenli keler, Laudakia stellio'nun Türkiye'de dağılış gösteren 5 popülasyonunun yaş kompozisyonu belirlenmiş ve uzun kemik gelişimi histolojik açıdan incelenmiştir. Akdeniz, Akdeniz Geçiş, Ege, Güneydoğu Anadolu ve İç Anadolu bölgelerinden yakalanmış 246 bireyin (99 {596}{596}, 113 {595}{595}, 34 juvenil) iskelet kronolojisi yöntemiyle yaşı hesaplanmış, yaş ile boy (BGU: Baş+gövde uzunluğu) arasındaki ilişki karşılaştırılmıştır. Ortalama BGU erkeklerde 101,05±16,91 mm, dişilerde ise 90,18±18,07 mm bulunmuştur. Erkekler dişilerden daha iridir ve bu durumun istatistiksel açıdan önemli olduğu tespit edilmiştir. Erkek bireylerde yaş 2-10 yıl arasında değişmekte, ortalama 4,31±1,63 yıldır. Dişilerde bu değerler sırası ile 2-8 yıl, 3,58±1,38 yıl olarak hesaplanmış, erkeklerin dişilerden daha uzun ömürlü olduğu tespit edilmiştir. En yaşlı bireylere sırasıyla Güneydoğu Anadolu ve İç Anadolu popülasyonlarında rastlanmıştır. Güneydoğu Anadolu popülasyonunda erkekler için maksimum yaş 9-10 yıl, dişi bireylerde 8 yıl olarak kaydedilmiştir. İç Anadolu popülasyonunda her iki eşey için de tespit edilen maksimum yaş 7 yıldır. Diğer popülasyonlarda yaşam süresinin 2-6 yıl arasında değişiklik gösterdiği tespit edilmiştir. Güneydoğu Anadolu popülasyonu hariç, incelenen tüm popülasyonlarda cinsel olgunluğa erişme yaşının 3 yaş olduğu ve gerek popülasyonlar gerekse eşeyler arasında cinsel olgunluğa erişme yaşı bakımından herhangi bir farklılık olmadığı belirlenmiştir. Güneydoğu Anadolu popülasyonunda her iki eşeyinde 5 yaşında cinsel olgunluğa eriştiği tespit edilmiştir. Yaş ile boy arasında pozitif yönlü anlamlı bir ilişki mevcuttur. Popülasyonlarda her iki eşey içinde görülen büyümenin von Bertalanffy büyüme modeli ile uyum içerisinde olduğu görülmüştür. Çevresel faktörlerin yaş kompozisyonları üzerine olan etkileri incelenmiş, enlem ve iklimin yaşam uzunluğu üzerinde etkili olduğu saptanmıştır. Popülasyonlar arasında uzun kemik gelişimi açısından bir farklılık gözlenmemiştir. Embriyonik dönemde gelişen primer kemik canlının yaşamı boyunca en yaşlı bireyde dahi korunmaktadır. Sekonder kemik gelişimine ve lamel sistemlerinin oluşumuna rastlanmamıştır. Uzun kemiğin gelişiminde intramembranöz ve endokondral kemikleşme mekanizmalarının birlikte rol oynadıkları görülmüştür.;Laudakia stellio, iskelet kronolojisi, yaş tayini, büyüme, tahmini yaşam süresi, histoloji, Türkiye.;Laudakia stellio, skeletochronology, age determination, growth, longevity, histology, Turkey.
Açıklama
Araştırma Projesi -- Ege Üniversitesi, 2013
