Isıtmasız seralarda enerji korunumu ve güneş enerjisinden yararlanma olanakları üzerinde bir araştırma
Küçük Resim Yok
Tarih
1995
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/closedAccess
Özet
Ülkemiz "güneş kuşağı" içinde yer aldığından güneş enerjisi potansiyeli çok yüksektir ve Türkiye bu enerji kaynağından tam ve ekonomik olarak yararlanabilecek ülkeler arasında yer almaktadır. Güneş enerjisinin sera ısıtmasındaki aktif kullanımı teknik ve ekonomik sorunları ortaya çıkardığından en ümitvar görünen yol güneş enerjisinden pasif olarak yararlanmaktır; bir başka deyişle seraya ulaşan enerjinin kollektör olarak kullanılan çeşitli depolama materyaller ile depolanmasıdır ki en basit kollektörlerde bitki sıra aralarına yerleştirilen su ile doldurulmuş şiltelerdir. Bu çalışma, ısı perdesinin ve su şiltelerinin ayrı ayrı ve birlikte sera sıcaklıklarında meydana getirdiği değişiklikleri ve domates yetiştiriciliğine etkilerini saptamak amacıyla yürütülmüştür. Deneme, 1992 ve 1994 yılları arasında, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümüne ait cam serada yürütülmüştür. 6.5x31m taban alanına sahip sera, plastik bölme(400ækalınlıktaki PE) ile önce doğu-batı yönünde, daha sonra da güney kısım kuzey-güney yönünde ikiye bölünmüştür. Bölmelerden birisinin (batı yönündeki bölme;) ön, arka, yan yüzeyleri ve yan yükseklikler seviyesinde yere paralel olarak çatısı Ludvig Svensson firmasından (Hollanda) ithal edilen aluminyum katkılı polyester (LS 17) ısı perdesi ile kapatılmıştır. Su şiltesi olarak 0.40 mm kalınlığında ve çapı 35 cm olan şeffaf PE kullanılmış; şilteler sera taban alanının %30-35'ini örtecek şekilde 118.9 1/m2 hesabıyla su ile doldurulmuştur. Şilte içinde alg oluşumunu önlemek amacıyla bakırsülfat (CuSO4) ilave edilmiştir. Diğer bölme kontrol olarak değerlendirilmiştir. Sera içi sıcaklık değerleri 50, 100 ve 150 cm yüksekliğe yerleştirilmiş termograflar ile ölçülmüştür. Sera dışındaki değerler ise Bornova Meteoroloji İstasyonundan temin edilmiştir. Uygulamaların verime etkileri en kısa ve uzun dönem domates yetiştiriciliklerinde incelenmiştir. Tohum ekim, fide şaşırtma, dikim tarihleri ve diğer kültürel işlemlerle ilgili açıklamalar tabloda verilmiştir. Tablo.1 Deneme ile ilgili açıklamıştır. 22.12.1992 tarihinde dış sıcaklığın -2oC'ye düşmesiyle kontrol bitkilerinin tamamı zarar görmüştür. Aluminyum polyester ısı perdesinin kullanıldığı bölmede ise don zararından etkilenme oranı %47.6 olmuştur. Sonbahar dönemindeki yetiştiricilik kontrol bitkilerinin tamamının zarar görmesi nedeniyle 24.12.1994 tarihinde bitirilmiştir. İlkbahar döneminde dikim ile birlikte ısı perdesi kullanılmaya başlanmıştır. Perdeli bölmede 50 cm yükseklikte kaydedilen minimum sıcaklık değerleri 6.haftaya kadar kontrolün altında seyretmiş daha sonra yükselmiştir ve sağlanan ortalama artış 0.53oC olmuştur. Bu yükseklikte perde kullanımı ile sağlanan ortalama sıcaklık ve maksimum sıcaklık değerlerindeki artışlar ise sırasıyla ort. 1.04oC ve 1.55oC dir. 1m yükseklikte ölçülen haftalık minimum, ortalama ve maksimum sıcaklık değerleri incelendiğinde özellikle minimum sıcaklık değerlerinin ilk haftalarda kontrolün altında kaldığı görülmektedir. 1.5m yükseklikte ise haftalık minimum, ortalama ve maksimum sıcaklık değerleri perde kullanımı ile sırasıyla ort. 1.19, 1 ve 1.12oC artış göstermiştir. üretim dönemi boyunca elde edilen periyodik kümülatif ve toplam verimler arasında istatistiki açıdan önemli bir farklılık bulunmamıştır; ısı perdesi kullanılan bölmeden 12.7 t/da verim elde edilirken kontrol 11.8 t/da verim alınmıştır. Tek ürün yetiştiriciliğinde aluminyum polyester ısı perdesi 3 Kasım, su şilteleri ise 15 Kasım 1993 tarihinde yerleştirilmiştir. Perde ve şilte kombinasyonunun 50, 100 ve 150 cm yükseklikteki sıcaklık değerlerine etkisi incelendiğinde tek ürün yetiştiriciliğindeki kritik faktör olan minimum sıcaklıkların ortalama olarak sırasıyla 0.46, 2.11 ve 0.42oC arttığı saptanmıştır. İlkbahar üretim döneminde olduğu gibi tek ürün yetiştiriciliğinde de ısı perdesi verimi istatistikî olarak etkilenmiştir.
Açıklama
Araştırma Projesi -- Ege Üniversitesi, 1995
