Afebril ve febril konvülziyonlu olgularda antikonvülzan tedaviye yanıt süresi ile sitokrom p450polimorfizmleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi
Küçük Resim Yok
Tarih
2024
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi, Tıp Fakültesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
GİRİŞ ve AMAÇ: Konvulziyon yönetiminde ilk basamak tedavide uygulanan diazepamın her hastada benzer dozlarda etki etmediği, aynı dozlarda da aynı yan etki göstermediği bilinmektedir. Bu açıdan genetik özellikle farmakogenomik faktörlerin etkisi öne çıkmaktadır. Diazepam başlıca CYP2C19 ve CYP3A4 tarafından ana aktif metaboliti olan desmetildiazepama metabolize edilir. Amacımız, diazepam metabolizmasına etki eden CYP2C19 genindeki CYP2C19*2, CYP2C19*3 ve CYP2C19*17 polimorfizmlerinin tedaviye yanıt etkisinin araştırılmasıdır. GEREÇ ve YÖNTEM: Ocak 2021–Mayıs 2023 tarihleri arasında çocuk acil servise febril ve afebril konvülziyon ile başvuran ve IV diazepam alan hastalar çalışmaya dahil edildi. Başvuru sırasında, genetik analiz için tüm hastalardan 2ml EDTA'lı tüpe kan örneği alındı. Klinik bulgular, laboratuvar testleri, tedaviye yanıt ve görülen yan etkiler değerlendirildi. Kan örneklerinde CYP2C19*2(c.681G>A), CYP2C19*3 (c.636G>A), CYP2C19*17(-806C>T) polimorfizmleri yeni nesil dizi analizi ile değerlendirildi. BULGULAR: Toplamda 100 nöbet geçiren çocuk hasta çalışmaya alındı. Hastaların median yaşı 4.5 yıl (min 2 ay – maks 17 yıl) olup %61.0'ı erkekti. Afebril/febril konvülziyon oranı 54/46 olup, %43'ünde epilepsi tanısı mevcuttu. Acil serviste nöbet süresi en sık 5-10 dk (%58), %10'u 10-15 dk, %21'i 15-30 dk, %9'u 30-60 dk ve %2'si ise >60 dk arasındaydı. İlk doz diazepam uygulamasıyla hastaların %76'sında nöbet kontrolü sağladı ve nöbet kontrolü sağlanan hastaların %26,3'ünde izlemde nöbet yineledi; ikinci doz diazepam uygulamasıyla hastaların %14'ünde nöbet kontrolü sağlandı. Geçici desatürasyon ve solunum depresyonu ilk diazepam tedavisi sonrasında sırası ile %4 (n=4) ve %6 (n=6) sıklıkta görülürken; ikinci diazepam sonrası %6,45 (n=2) ve %9,6 (n=3) idi. CYP2C19*3 polimorfizmi hiçbir hastada saptanmadığı için hastalar CYP2C19*2 ve CYP2C19*17 polimorfizm bulgularına göre fenotiplendirildi. Buna göre *2 ve *17 polimorfizmi saptanmayan hastalar normal metabolizör, *2 polimorfizmi olup *17 polimorfizmi saptanmayan hastalar yavaş metabolizör, *2 polimorfizmi olmayıp *17 polimorfizmi olanlar hızlı metabolizör olarak kabul edildi. *2 ve *17'de polimorfizm olanlar ise ara metabolizör olarak kabul edildi. Hastaların %43'ü normal, %38'i hızlı, %8'i yavaş ve %11'i ara metabolizör fenotipteydi. Hızlı ve ara metabolizör fenotipteki hastaların respiratuar yan etkilerinin ve nöbet rekürrensinin anlamlı derecede daha yüksek olduğu görüldü. Nöbet süresi 10 dakikadan kısa olan hızlı ve ara metabolizör enzim aktivitesine sahip hastaların yavaş ve normal enzim aktivitesine sahip hastalara kıyasla (sırasıyla %68,4 ve %63.6) daha yüksek oranda olduğu görülse de istatistiksel olarak anlamlılık yoktu (p=0.309). CYP2C19*2*17 genotipindeki ara metabolizör fenotipte olan hastalar yavaş metabolizör hasta grubundan çok, hızlı metabolizör etkinlik gösteren hasta grubu ile benzer klinik özellikler gösterdi. SONUÇ: CYP2C19*2 polimorfizminin olduğu hasta gruplarında nöbet rekürrensi daha az görüldü. CYP2C19*17 polimorfizmi olan hastalarda ise akut dönemde respiratuar yan etkinin daha fazla olduğu görüldü. CYP2C19*17 polimorfizmi olan grupta nöbet süresinin kısaldığı istatistiksel olarak anlamlı bulunmamış olmasına rağmen oransal olarak belirgin yükseklik olduğu görüldü. Net fenotipik etkisi henüz tam belirlenmemiş olan CYP2C19*2*17 genotipindeki hastaların tedavi yanıtı ve yan etkilerinin CYP2C19*17 ile benzer olduğu görüldü. Bu sonuçlar, metabolizma hızının nöbet süresi üzerindeki potansiyel etkisini değerlendirirken, enzim aktivitesi düzeylerinin rolünü ortaya koymaktadır. Bulgular, farmakokinetik ve farmakogenetik faktörlerin klinik sonuçlar üzerindeki etkisini daha iyi anlamak için ileri çalışmalara zemin hazırlamaktadır.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Konvülziyon, epilepsi, diazepam, CYP2C19, polimorfizm., Convulsion, epilepsy, polymorphism.
