Manisa dolayındaki bazı erimeli kireçtaşı kaynaklarının incelenmesi
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
1975
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/closedAccess
Özet
İzmir'de 2000 yılına kadar içme suyu gereksinimini sağlama yolunda Manisa ve Akhisar yöresindeki erimeli kireç taşı kaynaklarından yararlanılması, DSİ'ce tasarımlanmıştır. Bu araştırma, Manisa dolayındaki Göksu, Göldeğirmeni erimeli kireç taşı kaynaklarının beslenme alanlarının, hazne kaynaklarının, kaynak sularının hidrodinamik özelliklerinin incelenmesi amaç edinmiştir. Ege Bölgesi batısında, Manisa ili yöresindeki Gediz nehri yatağından N ye doğru genişleyen inceleme alanı 400 km2 yi aşkındır. Yersel temel kayası 500 m kalınlıktaki Üst Triyas kireç taşıdır. Bu, harita alanının N kesiminde sürekli mostra verir. Üst Triyas üzerinde önemli bir stratigrafisi boşluğu, ardından çok dar bir alanda 40-50 m kalın üst Kretase'nin kızılca kireçtaşı vardır. Bu kireç taşının üst triyas kireçtaşıyla dokanağı yarılımlıdır. Üst Kretase'den Neojen'e kadar stratigrafi boşluğu bulunur. Lâv akıntılarla nöbetleşen Neojen'in görsel çökelleri, Üst Miosenden başlar; yaklaşık 750 m kalın ve yaygın mostralıdır. Daha yaşlı kaya birimleriyle açılı diskordanslıdır. Tabanı görünmeyen Üst Miyosen tortulları yanal ve düşey fasiyes değişimlidir. Genellikle kireçtaşı, marn, kumtaşı, çakıltaşı, kil, linyit damarı, tüf nöbetleşmesinden oluşan bir istif, 250 m kalındır. Harita alanında geniş yer kaplayan 300m kadar kalın lâv akıntıları, tüf, Miyo-Pliyosen yaşlı olan yanardağlardan püskürtülmüştür. Neojen volkanitlerini örten, yanal ve düşey fasiyes değişimi gösteren, yaklaşık 300 m kalın bulunan Pliyosen'in göl çökelleri marn, kireçtaşı, kumtaşı, mikalı killi kumtaşı, kil ve linyit damarı nöbetleşmesinden oluşmuştur. Gediz çöküntüsünü dolduran 300 m dan aşkın kalınlıktaki Alüvyon, Kuveterner yaşlıdır. Yapı çok karmaşık değildir. Yarılımlarla eklemeler NE-SW, NW-SE ve E-W doğrultusundadır. İnceleme alanında NW-SE ve E-W yönlü yarılımlar belirgindir. Triyas kireçtaşı, Simerik orojenez faz etkisinde kalmıştır. Laramik orojenez fazında inceleme alanı yükselmiş ve çok aşınmıştır; hemen bütün üst kretase çökelleri süpürülmüştür. Rodanik ve Valak orojenez fazları bölgeyi çokça etkilemiş, gediz çöküntü teknesini bu sırada oluşturmuştur. İnceleme alanındaki Alivyonun su tablası üretime elverişlidir. Neojem çökellerinde önemsiz kaynaklar bulunur. Neojen volkanitlerinin, orojenik ve epirojenik hareketlerle kazandıkları yarılımlarla eklemler litolojilerin geçirimliklerini artırmıştır. Özellikle Valak orojenez fazından sonra Triyas kireçtaşındaki yarılımlarla eklemler erime ile genişlemiş böylece erimeli kireçtaşı kaynaklarını oluşturmuşlardır. Erimeli kireçtaşı kaynaklarının boşalım katsayıları klasik çizim yöntemiyle saptanmıştır. Ayrıca istatistik yöntemlerle kaynakların boşalım katsayıları ve standart yanlışları hesap edilebilmiştir. Kaynakların sıcaklıklarına kısaca değinilmiştir. Bu incelemede şu sonuçlara varılmıştır: 1- Yersel litoloji ile stratigrafi kalınlık değişimlerini öğrenmek amacıyla Neojen'de 6 kesit hazırlanmıştır. Bu kesitlerden yararlanarak Genelleştirilmiş Stratigrafi kesiti düzenlenmiştir. 2-Neojen'in çökelleri lav akıntılarının altındadır ve Üst Miyosen'dir. 3-Eski incelemelerde Jura-Kretase olarak bildirilen kireçtaşının Üst Triyas yaşı saptanmıştır. 4-Triyas'ın erimeli kireçtaşı kaynakların hazne kayasıdır. 5-Beslenme alanındaki NW-SE ve NB-SW gidişli eklemlerle yarılımlar, kaynak sularını yöneltmişlerdir. E-W yönlü yarılımlar ise kaynak sularının yeryüzüne kurtulmalarını sağlamıştır. 6-Lavlarla tüfler, triyas kireçtaşları alanlarında dolaylı olarak kaynakları beslemişlerdir. 7-Hazne kayada genellikle düzenli akım egemendir. Geniş çaplı hızlı ve yönlü oluk akımı görülmez. Eklem ağı, hazne kayada su tablasını oluşturmuştur. 8-Kaynakların boşalım katsayıları inceleme döneminde, 3.52*10-4 ile 8,8.10-4 (gün) arasında saptanmıştır. Geniş çaplı akaklar, dar çaplı eklemler haeminin %01,6 kadardır. 9- kaynakların ısılarının mevsimlik değişimi önemsizdir.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Anahtar kelime mevcut olmadığı için bu alan boş bırakılmıştır.
