Osmanlı Demokrat Fırkası
Yükleniyor...
Tarih
2012
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
23 Temmuz 1908'de İttihâd Terakki'nin Manastır'da başlattığı kısmî halk hareketi sonucunda Meşrûtiyetin ikinci kez ilanıyla birlikte Osmanlı ülkesinde çok kısa bir sürede sosyalistlerden liberallere, muhafazakarlardan azınlıklara kadar çok sayıda cemiyet ve fırka kurulmuştur. II. Meşrûtiyetin ilanından sonra en kuvvetli cemiyet olarak İttihâd ve Terakki Cemiyeti doğrudan olmasa da hükumeti eline almış, diğer fırka veya cemiyetler ise muhalefet pozisyonunu almışlardır. Osmanlı Demokrat Fırkası resmen 24 Kânûn-ı sânî 1325 (6 Şubat 1910)'te kurulmuştur. Fırka çiftçi, işçi, amele, sanayici bütün halkın hukukunu, eşitlik, adalet, özgürlük çerçevesinde korumak amacıyla; kişi hak ve özgürlükleri, ittihâd-ı anâsır, azınlık hakları, çok partililik, demokratik seçim sistemi ilkeleriyle; liberal ancak aynı zamanda sosyal fikirleriyle, batılı anlamda Meşrûtiyetin savunucusu olarak ortaya çıkmıştır. Halka ulaşabilmek ve kamuoyu oluşturabilmek için basın yayın faaliyetlerinde bulunmuş, çok sayıda da gazete çıkarmıştır. Osmanlı Demokrat Fırkası{nın siyasî hayatı çok kısa sürmüştür. En önemlisi de bu iki buçuk yıllık siyasî hayatında hiçbir seçim görmemiştir. Bu durum bir parti için büyük bir talihsizliktir. Ancak bunun partinin örgütlenme başarısızlığından kaynaklandığı düşüncesinde değiliz. Zira Fırka Rumeli'de ve Anadolu'da pek çok kulüp açmayı başarmıştır. Ancak Fırka'nın İttihâd-ı anâsırcı, liberal ve aynı zamanda sosyal yönü olan Demokrat fikirleri ve hem siyasî hem de etnik olarak azınlık haklarını savunması onun muhalefetin oylarına talip olmasına ve ciddî bir oy potansiyelini taşımasına sebep olabilirdi. Bu durum İttihâd Terakki'nin dikkatinden kaçmamıştır. İttihâd Terakki'nin Fırka kurucularına, kulüplerine ve gazetelerine yaptığı baskılar sonucu Fırka önce 30 Kânûn-ı sânî 1326'da kendini feshetmek zorunda kalmış, daha sonra tekrar faaliyetlerine başlasa da bu sefer 22 Teşrîn-i sânî 1327'de Hürriyet ve İtilâf Fırkası çatısı altında birleşen muhalefete katılarak siyasî varlığına son vermiştir.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Tarih A.B.D.
