Kahraman (yolculuk) arketipi açısından kendini gerçekleştirme: Türk halk ozanı Neşet Ertaş örneği

Küçük Resim Yok

Tarih

2022

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Kendini gerçekleştirme, insani ve evrensel bir olgudur. Tarihsel gelişim süreci içinde, bazı insanlara özgü bir durum olmaktan çıkarak insani bir ihtiyaç olarak kabul görmeye başlamıştır. Kendini gerçekleştirmiş insan; en yalın ifadeyle ruhsal açıdan belli bir olgunluk seviyesine ulaşmış, sahip olduğu potansiyelini kullanabilen, insani özellikleri gelişmiş, yaratıcı ve üretken bir kişi olarak tanımlanabilmektedir. Kendine gerçekleştirme süreci ise, insanın kendini derinlemesine tanıması ve farklı gelişim aşamalarından geçerek kişiliğini belirli bir olgunluk seviyesine ulaştırmasıdır. Tarih öncesi çağlardan beri anlatılagelen ve kuşaktan kuşağa aktarılan birçok mit, masal ve efsane; kahramanları ve kahramanların kahraman olma süreçlerini konu etmektedir. Tüm kahramanlık anlatılarının temelde insanın kendini tanımasını, yaşadıklarından hareketle kişiliğini olgunlaştırmasını ve kendini gerçekleştirmesini konu alan arketipsel metinler olduğunu ifade etmek mümkündür. Bu nedenle söz konusu anlatılara arketipsel bir bakış açısıyla bakılmasında yarar bulunmaktadır. Kendini gerçekleştirme kavramını ve kahraman -yolculuk- arketipini temel çıkış noktası olarak kabul eden bu tez çalışmasında, Türk Halk Ozanı Neşet Ertaş’ın kendini gerçekleştirme düzeyi, kendini gerçekleştirme kuramları açısından mercek altına alınmıştır. Bu bağlamda çalışma; Neşet Ertaş’ın kendini gerçekleştirme sürecinde deneyimlediği aşamaların, Joseph Campbell’ın Kahramanın Yolculuğu -Monomit- Kuramı’nda yer alan arketipsel aşamalarla olan bağlantısına ve örtüşme düzeyine odaklanmaktadır. Çalışma kapsamında alanyazından hareketle ‘kendini gerçekleştirme’, ‘arketip’, ‘kahramanın yolculuğu’, ‘âşık’ ve ‘ozan’ kavramları ayrıntılı bir şekilde konu edilmiştir. Çalışmanın araştırma bölümü, nitel araştırma yaklaşımı doğrultusunda tasarlanmış ve bütüncül tek durum deseninde yürütülerek psikobiyografi yöntemiyle gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucunda Kahramanın Yolculuğu Kuramı ile ilgili olan ve gerçek bir kişiyi konu alan psikobiyografik incelemenin, ulusal ve uluslararası alanyazında görece yeni bir çalışma konusu olduğu görülmüştür. Araştırmada elde edilen bir diğer önemli bulgu, araştırma bulgularının alanyazın ile uyumlu olduğudur. Araştırma kapsamında Neşet Ertaş’ın yaşam öyküsü, kişiliği, hayat felsefesi, eserleri ve söylemleri psikobiyografik yöntemle incelenerek Ertaş’ın, Kahramanın Yolculuğu -Monomit- Kuramı’nda yer alan aşamaları deneyimlemek suretiyle kendini gerçekleştirdiği, bu yolculuğundaki tecrübelerini eserlerine ve söylemlerine yansıttığı sonucuna ulaşılmıştır. Gerçekleştirilen alanyazın taramasından ve araştırma sonucunda elde edilen bulgulardan hareketle; kendini gerçekleştirmenin kültürden ve zamandan bağımsız olduğu, evrensellik bir nitelik taşıdığı ve kendini gerçekleştirme sürecinin her insan için bir takım arketipsel aşamalar barındırdığı yargısına varılmıştır. İleriki çalışmalar için; farklı araştırma yöntemleri ve desenleri ile tasarlanan, toplumda kendini gerçekleştirdiği düşünülen farklı kişilere odaklanan çalışmaların yapılması önerilmektedir.
Self-actualization is a humanitarian and universal phenomenon. In the process of historical development, it has started to be accepted as a human need, not being a situation specific to some people. Self actualized person; in the simplest terms; can be defined as a person who has reached a certain level of spiritual maturity, can use his potential, has developed human characteristics, is creative and productive. The process of self-actualization is a person’s deep understanding of herself/himself and reaching a certain level of maturity by passing through different stages of development. Many myths, tales and legends that have been told since pre-historic times and transformed from generation to generation are about the heroes and the processes of heroes becoming heroes. It is possible to state that all heroic narratives are basically archetypal texts about self-knowledge, maturation of personality and self realization based on experiences. For this reason, it is useful to look at the narratives in question from an archetypal point of view. In this thesis, which accepts the concept of self-realization and the hero-journey-archetype as the main starting point, the level of self-actualization of Turkish Folk Poet Neşet Ertaş has been scrutinized in terms of self-actualization theories. In this context, the study focuses on the connection and overlap level of the stages Neşet Ertaş experienced in the process of self-actualization with the archetypal stages in Joseph Campbell’s Hero’s Journey-Monomite Theory. Within the scope of the study, the concepts of “self-actualization”, archetype”, “hero’s journey”, “wandering minstrel” poet” are discussed in detail. The research part of the study was designed in line with the qualitative research approach and carried out in a holistic single-case study, and was carried out with the psychobiograhy method. As a result of the research, it has been seen that the psycobiographical study, which is related to the Hero’s Journey Theory and is about a real person, is a relatively new study topic in the national and international literature. Another important finding obtained in the study is that the research findings are compatible with the literature. Within the scope of the research, Neşet Ertaş’s life story, works, discourses were analyzed by psychobiographical method, and it was conducted that Ertaş realized himself by experiencing the stages in the Hero’s Journey-Monomite Theory and reflected his experiences in this journey to his works and discourses. Based on the literature review and the findings obtained as a result of the research; it has been concluded that self-actualization is independent of culture and time, has a universal quality, and the process of self-actualization inludes some archetypal stages for every person. For future studies, it is recommended to carry out studies that are designed with different research methods and patterns and also focus on different people who are thought to realize themselves in the society.

Açıklama

Anahtar Kelimeler

Kendini Gerçekleştirme, Joseph Campbell, Kahramanın Yolculuğu, Arketip, Kahraman Arketipi, Monomit, Neşet Ertaş, Self-Actualization, Joseph Campbell, Hero’s Journey, Archetype, Hero Archetype, Monomyth, Neşet Ertaş

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye