Optimization of agar extraction from gracilaria verrucosa by surface response method

Agar (veya agar-agar) özellikle Asya denizlerinde yaşayan çeşitli kırmızı deniz yosunlarından (Gracilariaceae, Gelidiaceae, Sphaerococcaceae ve Rhodophyceae) elde edilen bir özüt olup, agaroz (%70) ve agaropektin polisakkaritlerini içeren bir maddeden oluşan şekerli ve kolloidal yapıya sahiptir. Dünyada üretilen agar miktarının %80'i gıda endüstrisinde tüketilirken, %20'si ise biyoteknoloji alanında değerlndirilmektedir. Özellikle sıcak sularda ve tropikal bölgelerde görülen Gracilariaceae (Rhodophyta) ailesine ait Gracilaria türü agar ekstraksiyonunda Gelidium türü ile birlikte öne çıkan en önemli agar kaynaklarıdır. Alkali ön işlemler ile agar kalitesinde gözlenen iyileşme, Gracilaria türünün agar pazarındaki birçok açığını ortadan kaldırmıştır. Ancak, agar ekstraksiyonu sürecinde, ön işlem parametreleri (alkali konsantrasyonu, emdirme süresi ve sıcaklığı) yanı sıra dikkate alınması gereken işlem parametreleri (ekstraksiyon sıcaklığı, ekstraksiyon süresi vb.)'de oldukça etkindir. Bu süreçte optimum deneysel koşulların belirlenebilmesi için her bir değişkenin birbiri ile olan ilişkisinin açıkça ortaya konması gerekmektedir. Matematiksel ve istatistiksel tekniklerin bileşkesi olan Yanıt Yüzey Metodu, birçok değişkenin etkin olduğu süreçlerin geliştirilmesi ve optimizasyonunda kullanılabilecek bir yöntemdir. Böylece her bir değişkenin sistem üzerine olan etkisi, diğer değişkenlere bağlı olarak ortaya konabilmektedir. Bu çalışmada, kırmızı alg türlerinden farklı ekstraksiyon yöntemleri ve agar üretim kalitesinin belirleyen faktörlerden verim, jel sertliği, erime ve jelleşme sıcaklığı, toplam sülfat ve 3,6 anhidrogalaktoz değerleri incelenmiştir. Yanıt Yüzey Metodu kullanılarak, agar karakteristiklerinden olan verim, jelleşme sertliği, erime sıcaklığı gibi özellikler ekstraksiyon süresi ve sıcaklığına bağlı olarak modellenmiştir. 3 saatlik optimum ekstraksyon süresinde, sıcaklık artışına bağlı olarak agar karakteristiklerinde iyileşme gözlenmiştir.