Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu dikkat eksikliği baskın görünüm tanılı 7-14 yaş erkek olguların görev tabanlı fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme bulgularının sağlıklı erkek olgular ile karşılaştırılması
Küçük Resim Yok
Tarih
2023
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Giriş: Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) oldukça heterojen bir klinik görünüm ve etyolojiye sahip nörogelişimsel bir bozukluktur. Alt görünümlerinden olan Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu-Dikkat Eksikliği Baskın Görünümü (DEHB-DEG) ile ilgili nörogörüntüleme çalışmaları bozukluğun heterojen doğasına bağlı olarak farklı bulgular gösteriyor ve bunun için metaanaliz çalışmaları öneriyor olsa da genel olarak DEHB-DEG 'de fronto-parietal sinir ağlarını içeren bölgelerin etkilendiğini göstermektedir. Motor inhibisyonu ve bilişsel esnekliği ölçen görev tabanlı fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme (fMRG) çalışmalarında özellikle fronto-striatal yapılar üzerindeki aktivasyon farklılıkları ortaya konulmuştur. DEHB-Bileşik görünüm tipinde daha çok frontal-striatal-talamik bölge ve bağlantılarında, varsayılan mod, serebellum ve motor ağlarda görülen ; DEHB-DEG'de ise singulo-fronto-parietal dikkat ağı ve visual ağda yoğunlaşan değişiklikler, DEHB'nin alt görünümleri arasında ağ organizasyonu farklılıklarını vurgulamakta ve ayrı ayrı incelenmesini gerekli kılmaktadır. Amaç: Çalışmamızın öncelikli amacı DEHB-DEG tanılı erkek çocuklarla sağlıklı kontroller arasında yanıt inhibisyonunu değerlendiren Go/no-go görevi kullanılarak fMRG bulgularının karşılaştırılmasıdır. Böylece DEHB'nin heterojen, unstabil klinik görünümlerinin daha iyi anlaşılması, DEHB-DEG'in tanısal kavramsallaştırılması ve geliştirilecek olan spesifik tanı ve tedavi yöntemleri gibi önemli konulara katkı sağlayacak, gittikçe artan nörogörüntüleme çalışmaları bulgularına yeni ve tekrarlayan bulgular ekleyerek DEHB'deki nörobiyolojik belirsizlikleri açıklığa kavuşturmaya yardımcı olacaktır. Yöntem: Araştırmamız, aktif psikotrop kullanımı olmayan, sağ elini kullanan, 7-14 yaş arasında 24 erkek DEBG-DEG tanılı olgu ile benzer yaş ve sosyodemografik verilere sahip 18 erkek sağlıklı kontrol olgusu yer alan kesitsel tipte bir çalışmadır. Çalışmaya alınacak olan olgular ilk aşamada yarı-yapılandırılmış bir görüşme olan Okul Çağı Çocukları için Duygulanım Bozuklukları ve Şizofreni Formu- Şimdi ve Yaşam Boyu Şekli DSM-5 Türkçe Uyarlaması (ÇDŞG-ŞY-DSM-5-T) ile değerlendirilmiştir. Uygun olan olguların ailelerine Turgay DEHB Formu, öğretmenlerine Turgay DEHB ve Öğretmen Bilgi Formu verilmiştir. Olguların ve ebeveynlerin sosyodemografik özellikleri olgu rapor formuna kaydedilmiştir. Çalışmaya katılmayı kabul eden olguların 3 Tesla MRG cihazı ile yanıt inhibisyonlarını değerlendirmek için go/no-go görevi uygulanırken fonksiyonel görüntülemeleri tamamlanmıştır. Bulgular: Go>baseline kontrastında sağlıklı kontroller ile DEHB-DEG olguları arasında anlamlı düzeyde aktivasyon farklılığı saptanmamıştır. (p>0,001). No-Go>baseline kontrastında sağlıklı kontrollerde Sağ Seconder Visual Alan (t=3,82), Sol Visual Asosiasyon Alanı (t=3,47), Sağ Visual Motor Alanında (t=3,38) anlamlı aktivasyon artışı saptanmıştır (p<0,001). No-Go>Go kontrastında sağlıklı kontrollerde Sağ Dorsolateral Prefrontal Korteks (t=4,61),Sağ Fontal Eye Fields (t=4,61 ), Sol Premotor Suplementer Motor Alan (t=3,68 ),Sağ Seconder Visual Alan (t= 4,36),Sağ Orta Temporal Girus (t=4,02),Sağ İnferior Temporal Girus (t=3,89 ) ve Sağ Premotor Suplementer Motor Alan (t=3,45) DEHB-DEG olgularına göre anlamlı aktivasyon artışı saptanmıştır. (p<0.001). Sonuç: DEHB-DEG tanılı olgularda yanıt inhibisyonu, bilişsel kontrol ve dikkat ağları ile ilişkilendirilen prefrontal korteks gibi yürütücü işlevlerin ve dikkat ile ilgili süreçlerin görev aldığı frontal, temporal ve oksipital alanlarda fonksiyonel anormalliklerin bulunduğu görülmüştür. Cinsiyet, yaş, komorbidit durumlar ve sosyodemografik özellikler açısından oldukça homojenize edilmeye çalışılmış gruplarda yapılan bu çalışma ile ortaya çıkan farklılıkların, bireylerin nöronal aktivitelerindeki ve bağlantı yolaklarındaki kalıtımsal değişkenliklerden ve hastalığın heterojen yapısından kaynaklandığı düşünülebilir. Anahtar Kelimeler: dikkat eksikliği görünüm, yanıt inhibisyonu, fMRG , nörogörüntüleme, suplementer motor alan
Introduction: Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) is a neurodevelopmental disorder with a highly heterogeneous clinical presentation and etiology. Neuroimaging studies related to its subtype, Attention Deficit Hyperactivity Disorder-Predominantly Inattentive Presentation (ADHD-I), show varied findings due to the heterogeneous nature of the disorder, warranting meta-analysis studies. However, generally, these studies demonstrate the involvement of regions encompassing the fronto-parietal neural networks in ADHD-I. Task-based functional magnetic resonance imaging (fMRI) studies assessing motor inhibition and cognitive flexibility have particularly revealed activation differences in the fronto-striatal structures. In ADHD-Combined Presentation, differences in activation are more prominent in frontal-striatal-thalamic regions and connections, default mode, cerebellum, and motor networks. In contrast, ADHD-I showcases alterations focused on the cingulo-fronto-parietal attention network and the visual network. These variations underscore differences in network organization among different subtypes of ADHD, necessitating separate investigations. Aim: The primary aim of our study is to compare fMRI findings, using the Go/no-go task to assess response inhibition, between male children diagnosed with ADHD-I and healthy controls. This endeavor will contribute to better understanding the heterogeneous and unstable clinical manifestations of ADHD, aid in the conceptualization of ADHD-I, and provide insights into significant matters such as specific diagnosis and treatment methods. By incorporating new and corroborative evidence into the expanding body of neuroimaging research, this study will help elucidate the neurobiological uncertainties in ADHD. Methods: Our research is a cross-sectional study involving 24 male cases diagnosed with ADHD-PI, aged 7-14, who do not use active psychotropic drugs, and 18 healthy male control cases with similar age and sociodemographic data. The eligible participants underwent an initial semi-structured interview using the Mood Disorders and Schizophrenia Interview for School-Age Children- Present and Lifetime Version DSM-5 Turkish Adaptation (K-SADS-PL-DSM-5-T). Families of eligible cases were provided with the Turgay ADHD Form, and teachers were given the Turgay ADHD and Teacher Information Form. The sociodemographic characteristics of the cases and their parents were recorded in the case report form. Cases who agreed to participate in the study completed functional imaging using a 3 Tesla MRI device while undergoing the go/no-go task to assess response inhibition. Results: There was no significant activation difference detected between healthy controls and ADHD-PI cases in the Go>baseline contrast (p>0.001). In the No-Go>baseline contrast, significant activation increases were observed in healthy controls in the Right Secondary Visual Area (t=3.82), Left Visual Association Area (t=3.47), and Right Visual Motor Area (t=3.38) (p<0.001). In the No-Go>Go contrast, significant activation increases were observed in healthy controls compared to ADHD-PI cases in the Right Dorsolateral Prefrontal Cortex (t=4.61), Right Frontal Eye Fields (t=4.61), Left Premotor Supplementary Motor Area (t=3.68), Right Secondary Visual Area (t=4.36), Right Middle Temporal Gyrus (t=4.02), Right Inferior Temporal Gyrus (t=3.89), and Right Premotor Supplementary Motor Area (t=3.45) (p<0.001). Conclusion: Functional abnormalities were observed in the frontal, temporal, and occipital regions associated with executive functions such as response inhibition, cognitive control, and attention networks, as well as processes related to attention in individuals diagnosed with ADHD-I. These differences, arising from a study conducted with groups attempted to be homogenized in terms of gender, age, comorbidity status, and sociodemographic characteristics, can be attributed to inherent variations in neuronal activities and connectivity pathways among individuals and the heterogeneous nature of the disorder. Keywords: attention deficit presentation, response inhibition, fMRI, neuroimaging, supplementary motor area
Introduction: Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) is a neurodevelopmental disorder with a highly heterogeneous clinical presentation and etiology. Neuroimaging studies related to its subtype, Attention Deficit Hyperactivity Disorder-Predominantly Inattentive Presentation (ADHD-I), show varied findings due to the heterogeneous nature of the disorder, warranting meta-analysis studies. However, generally, these studies demonstrate the involvement of regions encompassing the fronto-parietal neural networks in ADHD-I. Task-based functional magnetic resonance imaging (fMRI) studies assessing motor inhibition and cognitive flexibility have particularly revealed activation differences in the fronto-striatal structures. In ADHD-Combined Presentation, differences in activation are more prominent in frontal-striatal-thalamic regions and connections, default mode, cerebellum, and motor networks. In contrast, ADHD-I showcases alterations focused on the cingulo-fronto-parietal attention network and the visual network. These variations underscore differences in network organization among different subtypes of ADHD, necessitating separate investigations. Aim: The primary aim of our study is to compare fMRI findings, using the Go/no-go task to assess response inhibition, between male children diagnosed with ADHD-I and healthy controls. This endeavor will contribute to better understanding the heterogeneous and unstable clinical manifestations of ADHD, aid in the conceptualization of ADHD-I, and provide insights into significant matters such as specific diagnosis and treatment methods. By incorporating new and corroborative evidence into the expanding body of neuroimaging research, this study will help elucidate the neurobiological uncertainties in ADHD. Methods: Our research is a cross-sectional study involving 24 male cases diagnosed with ADHD-PI, aged 7-14, who do not use active psychotropic drugs, and 18 healthy male control cases with similar age and sociodemographic data. The eligible participants underwent an initial semi-structured interview using the Mood Disorders and Schizophrenia Interview for School-Age Children- Present and Lifetime Version DSM-5 Turkish Adaptation (K-SADS-PL-DSM-5-T). Families of eligible cases were provided with the Turgay ADHD Form, and teachers were given the Turgay ADHD and Teacher Information Form. The sociodemographic characteristics of the cases and their parents were recorded in the case report form. Cases who agreed to participate in the study completed functional imaging using a 3 Tesla MRI device while undergoing the go/no-go task to assess response inhibition. Results: There was no significant activation difference detected between healthy controls and ADHD-PI cases in the Go>baseline contrast (p>0.001). In the No-Go>baseline contrast, significant activation increases were observed in healthy controls in the Right Secondary Visual Area (t=3.82), Left Visual Association Area (t=3.47), and Right Visual Motor Area (t=3.38) (p<0.001). In the No-Go>Go contrast, significant activation increases were observed in healthy controls compared to ADHD-PI cases in the Right Dorsolateral Prefrontal Cortex (t=4.61), Right Frontal Eye Fields (t=4.61), Left Premotor Supplementary Motor Area (t=3.68), Right Secondary Visual Area (t=4.36), Right Middle Temporal Gyrus (t=4.02), Right Inferior Temporal Gyrus (t=3.89), and Right Premotor Supplementary Motor Area (t=3.45) (p<0.001). Conclusion: Functional abnormalities were observed in the frontal, temporal, and occipital regions associated with executive functions such as response inhibition, cognitive control, and attention networks, as well as processes related to attention in individuals diagnosed with ADHD-I. These differences, arising from a study conducted with groups attempted to be homogenized in terms of gender, age, comorbidity status, and sociodemographic characteristics, can be attributed to inherent variations in neuronal activities and connectivity pathways among individuals and the heterogeneous nature of the disorder. Keywords: attention deficit presentation, response inhibition, fMRI, neuroimaging, supplementary motor area
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Psikiyatri, Psychiatry, dikkat eksikliği görünüm, yanıt inhibisyonu, fMRG, nörogörüntüleme, suplementer motor alan, attention deficit presentation, response inhibition, fMRI, neuroimaging, supplementary motor area
