Özbek mizahında Nasreddin Hoca tipi ve fıkraları
| dc.contributor.advisor | Yayın, Nerin | |
| dc.contributor.author | Solmaz, Erhan | |
| dc.date.accessioned | 2020-10-22T12:13:14Z | |
| dc.date.available | 2020-10-22T12:13:14Z | |
| dc.date.issued | 2016 | en_US |
| dc.date.submitted | 2016 | |
| dc.department | Sosyal Bilimler Enstitüsü | en_US |
| dc.description.abstract | Gülme ve mizah kavramları ilkçağlardan bugüne kadar insanların üzerinde tartıştıkları iki temel konudur. İnsanların neye ve neden güldükleri? Bu gülmelerin hangilerinin mizahi olduğu ve mizah yaratma yolları insanların zihinlerini epeyce meşgul etmiştir. Nitekim üç büyük mizah teorisiyle (Üstünlük, Uyumsuzluk, Rahatlama) bu sorulara önemli cevaplar bulmuşlardır. Lakin bu cevapların hiçbiri tam olarak üzerinde fikir yürütülen soruları aydınlatmamıştır. Mizahi yaratmaların öne çıkanlarından bir tanesi de fıkradır. Fıkralar kısa ve yoğun anlatmalar olup final cümlesi sonda olan yaratmalardır. Fıkralarda verilmek istenen mesaj toplumun beklentilerini karşılamaya en yakın bir tip tarafından dinleyiciye aktarılır. Bu bağlamda Nasreddin Hoca, Türk Dünyasının ortak akıl ve vicdanı olma özelliğini kazanmış, ünü ve zekâsı çağları aşan bir fıkra tipidir. Fıkralarında kimi zaman merhametle hükmetmeyen zalim hükümdarları, kimi zaman adaletli karar vermeyen kadıları, kimi zaman da toplumdaki düzeni bozan, kargaşa yaratan insanları mizah yoluyla eleştirmiştir. Bu bilge tipi Türkler yaşadıkları her yere taşımışlardır. Biz de tezimizde Türk Dünyasının kültür merkezlerinin en önemlilerinden olan Özbekistan sahasındaki mizah anlayışını ve bu anlayışın en kuvvetli temsilcisi konumundaki Efendi fıkralarını; içerikleri, yapısı, zaman-mekân bağlamı, gülme ve mizah teorileri kapsamında inceledik. Bildiğimiz kadarıyla Kırgızistan ve Türkmenistan'daki Nasrettin hoca fıkraları üzerinde doktora çalışmaları yapılmıştır. Özbekistan sahasındaki efendi fıkraları üzerinde tez çalışması yapılmamış olması, bu sahaya yönelmemizi sağlayan önemli sebeplerden bir tanesidir. Tezimizde Nasreddin Hoca'ya bağlı olarak anlatılan 888 fıkra bulunmaktadır. Ayrıca tezimizde Özbek sahasındaki incelediğimiz fıkralarla Anadolu sahasındaki benzer anlatmaları da sunduk. | en_US |
| dc.description.abstract | Laughing and humor are two essential topics people have been arguing since the early ages. People have been preoccupied with what people laugh at and why and which of these laughs are humorous. They have been able to find answers to these questions through three humor theories (Superiority, Unconformity, Relief). However, none of these answers shed lights on the questions comprehensively. Jokes are one of the prominent humorous creations. Jokes are short and intensive narrations and their final sentence is at the end. The message given in the jokes is told by a type that is closest to meet the expectations of the society. In this context, Nasreddin Hodja is a joke type who gained the feature of being a common sense and conscience of the Turkic world and whose fame and intellect went beyond the ages. He, in his jokes, criticized the cruel governors, the judges who did not judge fairly, and people who broke the social rules and led to a chaos through humor. Turks have taken with them this wise man wherever they have moved. In this dissertation, I have investigated the sense of humor and Efendi jokes in Uzbekistan, one of the most important cultural centers of the Turkic world, through their contents, structures, time-place context, and humor theories. As far as I am concerned, doctoral dissertation have been carried out on Nasreddin Hodja jokes in Kirghizstan and Turkmenistan. That no doctoral dissertations about the Jokes of Nasreddin Hodja of Uzbekistan have been studied led us to decide on this study. 888 jokes told as Nasreddin Hodja's jokes exist in our dissertation. Besides, I have presented the similar narrations told in Anatolia. | en_US |
| dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/11454/59061 | |
| dc.language.iso | tr | en_US |
| dc.publisher | Ege üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü | en_US |
| dc.relation.publicationcategory | Tez | en_US |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | en_US |
| dc.title | Özbek mizahında Nasreddin Hoca tipi ve fıkraları | en_US |
| dc.title.alternative | The anecdotes and figure of Nasreddin Hodja in Uzbek humor | en_US |
| dc.type | Doctoral Thesis | en_US |
