İzmir Körfezi'nde çevresel ve biyolojik matrislerde organokurşun bileşiklerinin dağılımı, biyoakümülasyonu ve potansiyel kirletici kaynakların araştırılması
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2016
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Organokurşun, Mikroplankton, Mesozooplankton, Midye, Balık, İzmir Körfezi, Islak atmosferik depozisyon vi Distribution and bioaccumulation study of organolead compounds in Environmental and biological matrices and potantial sources in Izmir Bay.;Organolead, Microplankton, Mesozooplankton, Mussel, Fish, Izmir Bay, Wet atmospheric deposition, River loading.;Türkiyede henüz organometal ölçümleri yapılmaması nedeniyle organokurşun bileşiklerinin GC/MS ile ölçümünde tecrübe kazanılması, nehirlerden, atmosferik ıslak çökelmeden ve sedimentten gelen organokurşun akışlarının elde edilmesi, Bostanlı, İnciraltı, Urla İskele'de biyolojik matriste Biyoakümülasyon, seviyelerinin ve biyomagnifikasyonun belirlenmesi amaçlanmıştır. Deniz suyu örnekleri, fitoplankton, zooplankton ve sediment örnekleri RV PiriReis gemisi ile dört mevsim alınmıştır. Midye örnekleri Levent Marina, Urla İskele ve Bostanlı{dan toplanmıştır. Kefal, sardalya ve çipura örnekleri İzmir haliden temin edilmiştir. Yağmur suyu örneklerinde yaz, sonbahar ve Aralık'da HO* radikallerinin bol oluşu, güneş ışınımına bağlı olarak örneklerde bolluk: Pb+2 > DEL++ (dietilkurşun) > TML+ (Trimetilkurşun) > TEL+ (Trietilkurşun) > DML++ (Dimetil kurşun) >TEL (Tetraetil kurşun) şeklindedir. Ocak, Şubat ve Mayıs aylarında, Pb+2 > DEL++ > TEL+ > TML+ >TEL > DML++ şeklindedir. Yazın iç körfeze nehirler aracılığı ile giren kurşun türleri en yüksektir. Kış ayları da ikinci derecede yüksektir. Deniz suyu örnekleri ve biyotada seviyeler, mevsimsel olarak değişen trafiğin bölgesel yoğunluğu ile birinci dereceden ilişkili bulunmuştur. Sedimentte antropojenik (insan kaynaklı) kurşundaki değişimlerin toplam kurşundaki değişimleri %98 oranında açıkladığı belirlenmiştir. BCF faktörü en yüksek dip suları fitoplanktonunda 230000 olarak DEL++ için bulunmuştur. Zooplanktonda BCF değeri enyüksek TML+ için 32000 civarındadır. Midye BCF en yüksek TEL için 9106 olarak bulunmuştur. Planktivor balık olan sardalyada BCF değeri enyüksek DML++ için 5418, omnivor balık kefalde en yüksek DML++ için 6375, karnivor bir balık olan çipurada en yüksek Pb+2 için 4781 olarak hesaplanmıştır. Midyeler için körfezin güneyinde yer alan iki bölge ile kuzeyinde yer alan bir bölgede farklı mevsimsel değişimler gözlenmiştir. Güneyde midye için yazın yüksek, kışın düşük kurşun değerleri, kuzeyde yazın düşük kışın yüksek değerler, birincil olarak trafik yoğunluğuyla ilişkilendirilmiştir. Trafik yoğunluğunun kuzey kıyılarında kışın, güney kıyılarında ise yazın yoğun olması, midyelerde gözlenen mevsimsel değişimi belirlediği hipotezi öne sürülmüş ve kuzeydeki midyelerle benzer mevsimsel değişimi sergilemesinden dolayı çipura balığının daha çok Bostanlı bölgesinde zaman harcadığı çıkarımı yapılmıştır.
Açıklama
Araştırma Projesi -- Ege Üniversitesi, 2016
