Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu alt tipleri ve davranım bozukluğu birlikteliğinde oksitosin geni ve oksitosin reseptör gen ilişkisi
dc.contributor.advisor | Özbaran, Burcu | |
dc.contributor.author | Donuk, Tuğba | |
dc.date.accessioned | 2019-05-17T06:39:51Z | |
dc.date.available | 2019-05-17T06:39:51Z | |
dc.date.issued | 2015 | |
dc.department | Ege Üniversitesi, Tıp Fakültesi | en_US |
dc.description.abstract | Giriş: Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) yaşamın farklı alanlarında işlevsellikte bozulmalara neden olmaktadır. Bu alanlardan biri sosyal alandaki işlevselliktir. Bir bilgi işlem süreci olan 'sosyal biliş', kişinin kendisi ve diğerleri arasındaki ilişkiyi temsil etmesi ve bu temsil durumunu sosyal davranışlarla yönlendirebilmesi olarak tanımlanmaktadır. Sosyal bilişin alt birimleri olan yüz okuma, empati yeteneği gibi birimlerin oksitosin ile ilişkili olduğu öne sürülmektedir. Bu özelliklerden daha yoksun olan DEHB tanılı bireylerin arkadaş ilişkileri, sosyal alanda iletişim kurma becerileri yönünden daha zayıf oldukları düşünülmektedir. Amaç: Çalışmamızın amacı, DEHB alt tipleri ve Davranım Bozukluğu (DB) ek tanılı ve sağlıklı kontrol grubunda olan 11-18 yaş aralığındaki çocuk ve ergenlerin Oksitosin Geni (OXT) ve Oksitosin Reseptör Geni (OXTR) dizilimlerinin araştırılması; aynı zamanda saptanan polimorfizmlerin sosyal biliş becerilerinin polimorfizmleri ile ilişkilerinin değerlendirilmesi ve sağlıklı kontrollerle karşılaştırılmasıdır. Yöntem: Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Polikliniği'ne başvuran 11-18 yaş arası, 51 DEHB-Bileşik tip, 50 DEHB- Dikkat Eksikliği Baskın tip (DEB), 50 DEHB-Bileşik + DB tanılı olgu ve 100 Sağlıklı kontrol olgusu çalışmamızın örneklemini oluşturmuştur. Öncelikle tüm olgulara, ek tanıların değerlendirilmesi amacıyla K-SADS PL uygulanmıştır. Davranış değerlendirmesine yönelik ÇDDÖ, yıkıcı davranım bozukluklarının değerlendirilmesine yönelik DEHB (Aile) ölçekleri kullanılmıştır. Sosyal biliş becerileri, Gözler Testi, Yüzler Testi ve Beklenmedik Sonuçlar Testi ile değerlendirilmiştir. Emosyon regülasyonlarını değerlendirilmeye yönelik olarak Duygu Düzenlemede Güçlükler Ölçeği kullanılmıştır. Örneklemdeki her olgudan 2cc intravenöz kan örneği alınarak tüm kodlayıcı ekzonların ve ekzon-intron bileşkelerinin dizi analizi gerçekleştirilmiştir. Bulgular: Çalışmamıza alınan 151 DEHB ve 100 Sağlıklı kontrol olgusunun hiçbirinde OXT geninde hiçbir mutasyon ya da saptanmamıştır. OXTR geninde yapılan çalışma sonucunda ise rs2228485 (C/T), rs237902 (G/A) ve rs4686302 (C/T) polimorfizmleri en sık olarak bulunmuştur. Hasta ve kontrol grubu karşılaştırmalarında rs4686302 polimorfizmi DEHB grubunda anlamlı olarak farklı saptanmıştır (p<0,05). Bu polimorfizmin sosyal biliş testlerine etkisinin değerlendirilmesinde, DEB grubunda rs4686302 T alleli taşıyan olguların yüzler testi ve beklenmedik sonuçlar test performanslarının anlamlı olarak düşük olduğu bulunmuştur (p<0,05). Diğer bir sık saptanan rs237902 (G/A) polimorfizminde ise A alleli taşıyan DEHB-Bil+DB olgularının beklenmedik sonuçlar test performanlarının daha kötü olduğu gösterilmiştir (p<0,05). DEHB-Aile ölçeği belirti şiddetlerine rs237902 (G/A) polimorfizmi ve tanı gruplarının birlite etkisinin değerlendirilmesinde, 'hiperaktivite/impulsivite' ve 'DE+HA' belirti şiddetlerinde anlamlılık olduğu saptanmıştır (p<0,05). Sonuç: Bu çalışmada DEHB tanılı olguların sosyal bilişsel becerilerinde bozukluk olduğu gösterilmiştir. Bulgularımız, OXTR genindeki spesifik varyasyonların bu hastalarda gözlenen farklı sosyal davranış özelliklerinde rolü olabileceği fikrini desteklemektedir. Bireyler arası gözlenen bu varyasyonlar sosyal davranış nöromodülatörü olarak bilinen oksitosinin DEHB'nin fenotipinde önemli rol oynadığı göstermektedir. | en_US |
dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/11454/8332 | |
dc.language.iso | tr | en_US |
dc.publisher | Ege Üniversitesi | en_US |
dc.relation.publicationcategory | Tez | en_US |
dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | en_US |
dc.subject | Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları A.B.D. | en_US |
dc.title | Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu alt tipleri ve davranım bozukluğu birlikteliğinde oksitosin geni ve oksitosin reseptör gen ilişkisi | en_US |
dc.type | Specialist Thesis | en_US |