Kırk yaş üstü erkeklerde sigara içme davranışı ve sigaranın osteoporoza etkisine ilişkin sağlık inançları; İki farklı ülke örneği

Amaç: Araştırmada, Türkiye ve Kırgızistan örneklemlerinde kırk yaş üstü erkeklerin sigara içme davranışlıları ve sigaranın osteoporoza etkisine ilişkin sağlık inançlarının incelenmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Bu çalışma, Haziran 2019 ile Şubat 2020 tarihleri arasında Türkiye'de İzmir Ege Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi Ortopedi ve Travmatoloji polikliniğinde ve Kırgızistan Oş Devlet Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji polikliniğinde yürütüldü. Örnekleme Türkiye ve Kırgızistan ülkelerinden seçilmiş birer hastanenin Ortopedi ve Travmatoloji polikliniğine başvuran 40 yaş üstü osteoporoz riski olan ve sigara kullanan erkekler dahil edildi. Veriler, sosyodemografik bilgi formu, fagerström nikotin bağımlılık testi, sigara içme davranışı tanılama formu ve sigaranın osteoporoza etkisine ilişkin sağlık inanç ölçeği kullanılarak toplandı. Verilerin değerlendirilmesinde, frekans yüzde gibi tanımlayıcı istatistikler, bağımsız örneklem-t testi, ki-kare analizi ve regresyon analizi uygulandı. Bulgular: Türkiye için yaş ortalaması 49,06±6,56 ve Kırgızistan için yaş ortalaması 48,50±6,74 yıldır. Türkiyede yaşayan bireylerin %31,6'sı işçi iken, Kırgızistanda yaşayan bireylerin %59,6'sı memurdur. Türkiyede yaşayan bireylerin %76'sı, Kırgızistanda yaşayan bireylerin %90,4'ü evlidir. Türkiyede yaşayan bireylerin %52,4'ü, Kırgızistanda yaşayan bireylerin %73,2'si yüksekokul ve üzeri mezunudur. Türkiyede yaşayan bireylerin %76'sında, Kırgızistanda yaşayan bireylerin %49,2'sinde osteoporoz görülmektedir. Türkiyede yaşayan bireylerin %66,8'i Kırgızistanda yaşayan bireylerin %51,6'sı günde 31 adet sigara içmektedir. Türkiyede yaşayan bireylerin %74'ü, Kırgızistanda yaşayan bireylerin ise %62,8'i sigara içilmesi yasak olan yerlerde yasağa uymakta zorlanmaktadır. Türkiyede yaşayan bireylerin %64'ü, Kırgızistanda yaşayan bireylerin ise %37,6'sı uyandıktan sonraki ilk saatlerde, daha sonraki saatlere kıyasla sigarayı daha sık içmektedir. Türkiyede yaşayan bireylerin %82'si, Kırgızistanda yaşayan bireylerin %56'sı ağır hasta olsa bile sigara içmeye devam edeceklerini belirtmiştir. Türkiyede yaşayan bireylerin %66,8'inde, Kırgızistanda yaşayan bireylerin %51,6'sında nikotin bağımlılık düzeyi 31-60 dakika arasındadır. Türkiyede yaşayan bireylerin %38'inin, Kırgızistanda yaşayan bireylerin %34,4'ünün geçen yıldan daha çok sigara içtikleri saptandı. Türkiyede yaşayan bireylerin %13,2'si, Kırgızistanda yaşayan bireylerin ise %671,2'si sigara için haftalık 51-100 TL arası miktar ödemektedir. Türkiyede yaşayan bireylerin %47'si, Kırgızistanda yaşayan bireylerin %68,4'ü şimdiye kadar sigarayı bırakmayı düşünmüştür. Türkiyede yaşayan bireylerin %49,2'sinin, Kırgızistanda yaşayan bireylerin %69,2'sinin sigarayı ciddi olarak bırakmayı denediği saptanmıştır. Türkiyede yaşayan bireylerin sağlık inanç puan ortalaması 41,18±3,25 ve Kırgızistanda yaşayan bireylerin 40,75±3,16 olup, arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı değildi (p>0,05). Sigarayı bırakmayı düşünen bireylerin sağlık inanç puanı 41,64±3,02, düşünmeyen bireylerin sağlık inanç puanı 40,78±3,40'tır. Türkiye'de yaşayan bireylerin sigarayı bırakmayı düşünme durumlarına göre sağlık inanç yaklaşımları kıyaslandığında aralarında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık belirlenmiştir (p=0,036; p<0,05). Türkiye'de yaşayan ve sigarayı bırakma düşüncesine sahip olan bireylerin daha az sağlık inançlarına sahip olduğu saptanmıştır. Sigarayı bırakmayı düşünen bireyler, düşünmeyenlere nazaran sağlık inanç puanında 0,894 birimlik bir azalma ile ilişkilidir. Sonuç: Türkiye ve Kırgızistanda yaşayan 40 yaş üzere erkek bireylerin sigaranın osteoporoza etkisine ilişkin sağlık inançları düzeyleri açısından herhangi bir farklılık gözlenmedi. Özellikle Türkiyede yaşayan ve sigarayı bırakmayı düşünen bireylerde sigaranın osteoporoza etkisine ilişkin sağlık inançları düzeylerinde azalma olduğu gözlenmiştir.

Aim: In this study, it was aimed to examine the smoking behavior of men over the age of forty and the effect of smoking on osteoporosis in Turkey and Kyrgyzstan. Materials and Methods: This study was conducted between June 2019 and February 2020 in Izmir Ege University Health Practice and Research Center Orthopedics and Traumatology outpatient clinic and Kyrgyzstan Osh State Hospital Orthopedics and Traumatology outpatient clinic. The sample included men over 40 years of age who were at risk of osteoporosis and smoked, who appliad to the Orthopedics and Traumatology outpatient clinic of a selected hospital from Turkey and Kyrgyzstan. Characteristics of individuals were obtained with the sociodemographic information form. Fagerström nicotine addiction test was used to measure the physical dependence of nicotine. Smoking behavior diagnosis form was used to understand the smoking status. In addition, the health belief scale on the effect of smoking on osteoporosis was used to examine the health behaviors of individuals and to reveal the effect of smoking on osteoporosis. In the evaluation of the data, descriptive statistics such as frequency, percentage, independent sample-t test, chi-square analysis and regression analysis were applied. Results: The mean age for Turkey is 49.06±6.56 years for Kyrgyzstan it is 48.50±6.74 years. While 31.6% of individuals living in Turkey are workers, 59.6% of individuals living in Kyrgyzstan are civil servants. 76% of individuals living in Turkey and 90.4% of individuals living in Kyrgyzstan are married. 52.4% of individuals living in Turkey and 73.2% of individuals living in Kyrgyzstan are graduates of college or higher. Osteoporosis is seen in 76% of individuals living in Turkey and 49.2% of individuals living in Kyrgyzstan. 66.8% of individuals living in Turkey and 51.6% of individuals living in Kyrgyzstan smoke 31 cigarettes a day. 74% of individuals living in Turkey and 62.8% of individuals living in Kyrgyzstan have difficulty in complying with the ban in places where smoking is prohibited. 64% of individuals living in Turkey and 37.6% of individuals living in Kyrgyzstan smoke more frequently in the first hours after waking up compared to later hours. 82% of individuals living in Turkey and 56% of individuals living in Kyrgyzstan stated that they will continue to smoke even if they are seriously ill. The level of nicotine addiction is between 31-60 minutes in 66.8% of individuals living in Turkey and 51.6% of individuals living in Kyrgyzstan. It was determined that 38% of individuals living in Turkey and 34.4% of individuals living in Kyrgyzstan smoked more than last year. 13.2% of individuals living in Turkey and 671.2% of individuals living in Kyrgyzstan pay between 51-100 TL per week for cigarettes. 47% of individuals living in Turkey and 68.4% of individuals living in Kyrgyzstan have considered quitting smoking so far. It was determined that 49.2% of individuals living in Turkey and 69.2% of individuals living in Kyrgyzstan tried to quit smoking seriously. The mean health belief score of individuals living in Turkey was 41.18±3.25 and the individuals living in Kyrgyzstan was 40.75±3.16, and the difference between them was not statistically significant (p>0.05). The health belief score of individuals who plan to quit smoking is 41.64±3.02, and the health belief score of individuals who do not think is 40.78±3.40, When the health belief approaches of individuals living in Turkey were compared according to their thinking of quitting smoking, a statistically significant difference was found between them (p=0.036; p<0.05). It has been determined that individuals living in Turkey who have the thought of quitting smoking have less health beliefs. Individuals considering quitting smoking are associated with a 0.894-unit decrease in their health belief score compared to those who do not. Conclusion: No difference was observed in terms of the levels of health beliefs about the effect of smoking on osteoporosis among male individuals aged 40 years living in Turkey and Kyrgyzstan. It has been observed that there is a decrease in the level of health beliefs about the effect of smoking on osteoporosis, especially in individuals living in Turkey and considering quitting smoking.