11 Eylül sonrası Afganistan'da basın özgürlüğü:
Yükleniyor...
Tarih
2013
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
19. Yüzyılda dünyadaki fikir akımlarından farklı yollarla etkilenen Afganistan'da bu dönemlerden itibaren bir takım fikir hareketleri ortaya çıkmaya başlamıştır. Bu fikir hareketlerine paralel olarak ilk defa bu dönemlerde basın alanında bir takım gelişmeler yaşanmaya başlanmıştır. Afganistan basınının gelişmesinde Osmanlı topraklarında yetişen Seyyid Cemalüddin Afgani ve Mahmut Tarzi gibi kişiler büyük rol oynamıştır. Bunlar Afganistan basınının mimarı olarak bilinmektedir. 1919'dan itibaren Afganistan basınının tarihi gelişmesine bakıldığında, bu ülkedeki siyasal sistemin basın veya basın özgürlüğüne karşı tutumlarına paralel olarak sürekli iniş ve çıkışlar yaşandığı görülmektedir. Bazen basın özgürlüğünü serbestleşmesi ile basın faaliyetleri ciddi bir gelişme kaydedilirken, bazen de siyasal sistemin baskıcı tutumu kapsamında basın faaliyetlerinin tamamen kısıtlandığı görülmektedir. Son dönemlerde yaşadığı sorunlarla gündemde olan Afganistan'da basın ve basın özgürlüğü bir takım otoriter rejimlerin yoğun baskısı ile ciddi sekteye uğramıştır. Fakat ülkede cereyan eden savaş şartlarında bir birine düşman olan gruplar kendi propagandalarını daha etkili bir biçimde yapmak üzere basını kullanmışlardır. Bu da ülkede bir birine karşı acımasızca rekabet eden basın faaliyetlerinin çoğalmasına sebep olmuştur. Bu dönemlerde Afganistan'da basın faaliyeti her hangi bir yasal düzenlemeye bağlı olmadığı gibi, herhangi bir denetim mekanizması tarafından da denetlenmemekteydi. Bu yüzden bu dönemlerdeki basında bir "medya anarşisi" yaşandığını söylemek mümkündür. Taliban rejiminin yıkılmasından sonra kurulan yeni siyasal sistemde Afganistan basınında daha önce hiç görülmemiş gelişmelerin yaşandığı bilinmektedir. Bu kapsamda düzenlenen basın yasası ile basın özgürlüğü alanında da ciddi gelişmeler yaşanmıştır. Daha önce tek kanaldan ibaret olan devlet televizyonu ve radyosu dışında Afganistan medyası adeta sırf yazılı medyadan ibaretti. Taliban rejiminin yıkılmasından sonra düzenlenen yeni basın yasası kapsamında, sayısız özel gazete ve dergilerin yanında sayısız özel radyo ve özel televizyon yayın hayatına başlamıştır. Ayrıca bu dönemlerde Afganistan televizyonları uydu aracı ile de yayın yapmaya başlamış ve modern teknolojik araçlardan yararlanmaya başlamışlardır. Öte yandan bu dönemlerde sayısız web sayfaları da faaliyet etmeye başlamıştır. Tüm bu faaliyetleri gerekli bir yasal düzenleme kapsamına alınması için basın yasası da çıkartılmıştır. Tüm bu gelişmelerin Afganistan'ın kültürel hayatına etkileri dikkate alınırsa, ülkenin geleceği açısından önemi bir kez daha ortaya çıkacaktır.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Radyo Televizyon ve Sinema A.B.D.
