Preterm çocuğu olan babalara web ortamında yapılan planlı eğitimin rol algısı ve bakım becerilerine etkisinin incelenmesi
Yükleniyor...
Tarih
2012
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Araştırma, premature bebeği olan babalara web ortamında yapılan planlı eğitimin rol algısı ve bakım becerilerine etkisinin değerlendirmek amacıyla çalışma yarı deneysel olarak planlanmıştır. Araştırma, 15 Mart 2010-01Ocak Ekim 2012 tarihleri arasında Ege Üniversitesi Çocuk Hastanesi Yenidoğan Yoğun Bakım'da yürütülmüştür. Araştırmanın örneklemini en az ilkokul mezunu, 37 haftadan önce erken doğan (prematüre) bebeği olan, neonatal tanıya sahip olması nedeniyle premature bebeği Ege Üniversitesi Yenidoğan yoğun bakımda izlenmekte olan, Evinde yada işyerinde interneti olan, bilgisayar kullanabilen ve araştırmaya katılmayı kabul eden babalar oluşturmuştur. Veriler gerekli tüm izinler alındıktan sonra; yüz-yüze görüşme yöntemiyle toplanmıştır. Verilerin toplanmasında babaların sosyo-demografik, annenin obstetrik özellikleri ve yenidoğanın neonatal öyküsüne ilişkin soruları içeren anket formu, Evlilik Uyum Ölçeği, Babalık rolü algı ölçeği ve Erken doğan bebek bakımına yönelik Başarı Testi Değerlendirme Formu kullanılmıştır. Çalışmanın ilk aşamasında, araştırmacı tarafından oluşturulan Erken Doğan Bebek Bakımına Yönelik Başarı Testi ve Erken doğan bebek bakımına yönelik eğitim kitapçıkları için 10 kişilik uzman görüşleri alınmıştır. Tezin ikinci aşamasında; önce kontrol grubuna 10 baba ve daha sonra çalışma grubuna 10 baba dahil edilmiş ve elde edilen verilere power analizi uygulanmıştır. Araştırma kapsamına kontrol grubuna 30 ve çalışma grubuna 30 olmak üzere 60 baba dahil edilmiştir. Babalar araştırma süresince iki kez izlenmiştir. İlk izlemde çalışma ve kontrol grubuna anket formu, EUÖ, BRAÖ, Erken Doğan Bebek bakımına Yönelik Başarı Testi uygulanmıştır. Çalışma grubuna web ortamı aracılığı ile "Erken Doğan Bebek Bakımına Yönelik" eğitim uygulanmıştır. Eğitimden 15 gün sonra ikinci izlem gerçekleştirilmiştir (EUÖ, BRAÖ ve Erken Doğan Bebek Bakımına Yönelik Başarı Testi uygulanmıştır). Araştırmada elde edilen verilerin analizinde; sayı, yüzde dağılımları, ki-kare testi, independent samples t-test kullanılmıştır. Çalışma ve kontrol gruplarına alınan babalar yaş grubu, eğitim durumu, gelir düzeyi, çalışma durumu, mesleği ve evlilik yılı açısından eşleştirilerek, homojen dağılımlı gruplar oluşturulmuştur (p>0.05). Araştırmada 30-35 yaş arasında olanların oranının çalışma grubunda %56.7; kontrol grubunda %50.0 olduğu, çalışma grubundaki babaların %56.7'sinin; kontrol grubundaki babaların %60.0'ının lise mezunu olduğu, çalışma oranının çalışma ve kontrol grubundaki babalarda %96.7 olduğu, çalışma grubunda yer alan babaların %50.0'ının gelir gidere denk olurken; kontrol grubunda ise %60.0'ının gelir durumunun giderden az olduğu, çalışma grubunda 1-5 yıldır evli olanların oranının %60.0; kontrol grubunda ise %63.3 olduğu saptanmıştır (p>0, 05). Araştırmada çalışma grubunda yer alan babaların EU Ölçeği ilk izlem puan ortalaması 22, 76±3, 35; kontrol grubundaki babaların ise 21.36±2.07' dir (p>0.05). EUÖ ikinci izlem puan ortalaması ise çalışma grubundaki babalarda 45.10±2.42; kontrol grubundaki babalarda 43.20±2. 84 olarak belirlenmiştir (p>0.05). Araştırma kapsamına alınan çalışma grubu babaların BRA Ölçeği ilk izlem puan ortalaması 91.06±13.00; kontrol grubu babaların ise 98.96±9.24 'dür. Yapılan t-testi analizine göre; çalışma ve kontrol grubundaki babaların BRA Ölçeği ilk izlem puan ortalamaları arasındaki fark istatistiksel olarak negatif yönde anlamlı bulunmuştur (p<0.05). Babalık Rolü Algı Ölçeği ikinci izlem puan ortalaması çalışma grubundaki babalarda 102.96±4.35; kontrol grubundaki babalarda 94.63±3. 95 'dir. Çalışma ve kontrol grubundaki babaların BRA Ölçeği ikinci izlem puan ortalamaları arasındaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu bulunmuştur (p<0. 05). Çalışma grubu babaların Erken Doğan Bebek Bakımına Yönelik Başarı Testi puan ortalaması eğitim öncesinde 42.53±10.94; kontrol grubundaki babalarda ise 33. 46±9.00'dir. Erken Doğan Bebek Bakımına Yönelik Başarı Testi puan ortalaması eğitim sonrasında çalışma grubunda 77.46±9.82; kontrol grubunda ise 45.06±8. 26'dır. Çalışma grubundaki annelerin yaş ortalaması 27.46 ± 3.91; kontrol grubundaki annelerin yaş ortalaması 28.36 ± 3.39'dur. Çalışma grubunda yer alan annelerin 24-29 yaş arasında olanların oranı %43. 3; kontrol grubunda ise 30-35 yaş arasında olanların oranı %50.0'dır (p>0.05). Çalışma grubundaki annelerin %56, 7'si; kontrol grubundaki annelerin %58. 3'ü lise mezunudur (p>0.05). Çalışma oranı çalışma gurubundaki annelerde % 43.3, kontrol grubundaki annelerde ise %33.3' dür (p>0.05). Hem Çalışma hem de Kontrol grubunda yer alana annelerin % 63.3'ü ev hanımıdır (p>0.05). Çalışma grubunda annelerin gestasyonel haftalarının ortalaması 30.00±3.12 iken kontrol grubunda bu oran ise 31.50 ± 3.02'dir. Gebelik sayısı incelendiğinde Çalışma grubunda yer alan annelerin %43.3'ünün ilk gebeliği iken; kontrol grubunda ise bu oranın %46.7 olduğu saptanmıştır (p>0.05). Çalışma grubu bebeklerinin kilolarının ortalaması 1510.16±532. 08, kontrol grubu babaların bebeklerinin kilolarının ortalaması 1643.33±654.07'dir. Çalışma ve kontrol grubundaki gebelerin bebeklerinin baş çevresi ve kilolarının ortalaması bakımından istatistiksel açıdan anlamlı fark saptanmamıştır (p>0.05).Araştırmada çalışma grubundaki bebeklerin birinci dakika apgar skoru ortalaması 4.50±2.33 iken kontrol grubundaki bebeklerin birinci dakika apgar skoru 5.20±1.82'dir (p=0.302 ). Beşinci dakika apgar skoru ortalaması çalışma grubundaki bebeklerde 7.46±1.22 ve kontrol grubundaki bebeklerde 7.56±1.47'dir (p=0.582). Araştırmamızda yoğun bakım ünitesinde izlenmekte olan bebeklerin çalışma grubunda neonatal tanı ile en çok Geçici takipne %56. 3 (n=9), Sepsis %63. 6 (n=7), PDA %50.0 (n=4) ile Rds % 57. 1 (n=4) nedeniyle yatırıldığı, kontrol grubunda ise Gecici takipne %43. 8 (n=7), PDA %50.0 (n=4) ve bunu sepsis tanısı %36.4 (n=4) izlediği belirlenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre; EUÖ ve BRAÖ ve Erken doğan bebek bakımına Yönelik Başarı Testi puan ortalamaları bakımından çalışma grubu ile kontrol grubu arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmıştır.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Premature, Baba, Web tabanlı eğitim, Babalık rolü, Algı., Premature, Father, Web-based education, Fathers' Role., Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği A.B.D.