İzmir ve civarındaki topraklarda yetiştirilen ıspanak bitkisinin nitrat, nitrit ve ağır metal içeriklerinin belirlenmesi

İzmir ilinde Menemen, Bulgurca ve Torbalı{da yoğun bir şekilde tarımı yapılan ıspanak alanlarından alınan 21 adet toprak ve bitki (yaprak ve sap) örneklerinde yapılan analizler ile makro ve mikro elementleri ile beslenme düzeyi ve ağır metal, nitrat, nitrit ile kirlenme tehlikesi olup olmadığı araştırılmış ve belirlenen sonuçlar aşağıda maddeler halinde verilmiştir. 1)Çiftçiler mineral azotlu gübreler ve çiftlik gübreleri kullanmasına rağmen toprak ve bitki örneklerinde nitrat ve nitrit miktarları izin verilebilir sınırlar içerisinde bulunmuştur. 2)Her üç yörenin toprak örneklerinde ağır metal (Cu, Cr, Cd, Co, Ni, Pb, Zn) içerikleri yönünden herhangi bir kirlilik gözlenmemiştir. Ancak sadece Menemen ve Bulgurca yörelerinin toprak örneklerinin Ni konsantrasyonu belirtilen sınır değerlerinin üzerinde bulunmuştur. 3)Bitki örneklerinin ağır metal içeriklerinin yüksek olduğu görülmektedir. Menemen ve Bulgurca yörelerinin ıspanak yapraklarındaki Pb içeriği yüksek bulunmuştur. Sap örneklerinde ise belirtilen sınır değerleri içerisindedir. Yaprak örneklerinin Co içerikleri her üç yörede de Cd içerikleri Bulgurca ve Torbalı yöresinde, bazı örneklerde Cr içerikleri ise sadece Bulgurca yöresinde belirtilen sınır değerlerini aştığı görülmektedir. 4)Menemen yöresinde iki örnekte, Bulgurca yöresinde ise üç yaprak örneğinde Ni içeriği yüksek bulunmuştur. Sap örneklerinin Ni içeriği ise her üç yörede de sınır değerlerinin üstünde tespit edilmiştir. 5)Toprak örneklerinin organik madde içerikleri ile ağır metallerden Cd, Pb, Zn miktarları arasında önemli pozitif ilişkiler belirlenmiştir. Bu ağır metallerin organik madde ile olan ilişkisi, ağır metallerin organik madde ile kompleks oluşturma etkinliklerinden kaynaklanmıştır.6)Toprakların katyon değişim kapasitesi ile toprakların Co, Cr ve Mn içerikleri arasında pozitif yönde önemli ilişkiler tespit edilmiştir. Ayrıca toprakların kum, mil, kil fraksiyonları ile toprakların bazı ağır metaller ile nitrat içerikleri arasında da ilişkiler belirlenmiştir. 7)Genelde toprak örneklerinin ağır metal içerikleri ile bitkinin ağır metal içerikleri arasında ilişkiler belirlenememiştir. Ancak sadece, toprak örneklerinin Co içeriği ile sap örneklerinin Co içeriği önemli çıkmıştır. Bunun nedeni bazı araştırıcılara göre, ağır metallerin toprak alınımı üzerine pH, kireç, kil ve organik madde miktarları gibi faktörlere bağlıdır.