Klasik öncesi Çağatay Türkçesi söz varlığı incelemesi
Küçük Resim Yok
Tarih
2024
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Klasik Öncesi Çağatay Türkçesi Söz Varlığı İncelemesi isimli bu çalışmada Çağatay Türkçesinin kuruluş aşamasında yer alan Lutfî ve Mevlâna Sekkâkî'nin divanları incelenmiştir. Divanlardaki isim türündeki sözcükler çalışmanın temelini oluşturmaktadır. Çalışmanın amaçları Lutfî ve Mevlâna Sekkâkî'deki isimleri detaylı bir şekilde incelemek, şairlerin düşünce yapılarına ilişkin fikir sahibi olmak, divanlardan hareketle dönemin kültürel, siyasî, sosyal yaşantısını anlamak, şairlerin kullandıkları sözcüklerin çeşitliliğini görmek, bu isimlerin metin bağlamında anlamlarına değinmektir. Bu bakımdan divanlardaki isim türündeki sözcükler, betimleme (tasvirî) yöntemi ve istatistikî yöntemle ele alınmıştır. Divanlardan elde edilen veriler ışığında Lutfî ve Mevlâna Sekkâkî'nin söz varlığı unsurları yorumlanmıştır. Bunun neticesinde Lutfî'deki sözcük sayısının Mevlâna Sekkâkî'den yüksek olduğu sonucuna varılmıştır. Çalışma, giriş, birinci bölüm, ikinci bölüm ve sonuç bölümlerinden meydana gelmektedir. Giriş bölümü, tezin konusu, amacı, yöntemi, yararlanılan kaynaklar, kapsamı, sınırlılıkları, literatür özeti ve Lutfî ve Mevlâna Sekkâkî'nin hayatı hakkında bilgilerin yer aldığı bölümdür. Birinci bölümde söz varlığı ve tematik söz varlığı kavramları tanıtılmış, tematik söz varlığı çalışmalarından örnekler sunulmuştur. İkinci bölüm, tezin inceleme bölümüdür. Burada Lutfî Divanı ve Mevlâna Sekkâkî Divanı'ndan taranan isim kategorisindeki sözcükler özel isimler ve cins isimler olarak iki ayrı sınıfa ayrılmıştır. Bu bölümdeki özel isimler adbilim bakış açısına göre ele alınmıştır. Cins isimler bölümü ise kendi içerisinde kullanım işlevleri doğrultusunda incelenmiştir. Her bölümün altında grafikler verilmiş, grafiklerden hareketle Lutfî ve Mevlâna Sekkâkî'deki unsurlar değerlendirilmiştir. Sonuç bölümünde ise bu eserlerden elde edilen veriler izah edilmiş, sözcük sayılarına değinilmiş, sözcüklerin köken bilgilerine yer verilmiştir.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Çağatay Türkçesi, Lutfî Divanı, Mevlâna Sekkâkî Divanı, söz varlığı, isimler., Chagatay Turkic, Lutfî's Divan, Mevlâna Sekkâkî's Divan, vocabulary, nouns.
