Yaşayan kanserli çocuklarda geç dönem solunum komplikasyonlarının değerlendirilmesi
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2013
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Son 30 yılda çocuk-adölesan kanserlerinin birçok tipinde uzun sağ kalım oranları %80-85'lere ulaşmıştır. Sağ kalım oranlarında iyileşmelere paralel olarak geç dönemde hayat kalitesini bozabilecek % 25-30 oranında sistemik komplikasyonlar gelişebilmektedir. Etkilenen sistemlerin içerisinde solunum sistemi de büyük önem taşır. Solunum sistemi komplikasyonlarının oluşmasında; maliynite tipi, tanı yaşı, önceden bilinen solunum sistemi hastalığı, tanıda solunum sistemi tutulumunun varlığı yanı sıra, özellikle hastaya uygulanan kemoterapi, torakal/pulmoner uygulanan radyoterapi ve cerrahi uygulamaların etkili olduğu belirtilmektedir. Bu çalışmada, öncelikle kanserli çocuklarda geç dönemde gelişecek solunum komplikasyonlarını belirlemek için EUTF Çocuk Onkoloji B.D. tarafından sağaltımı tamamlanan, en az 3 yıldır remisyonda izlemde olan 7 yaş ve üzerindeki 50 olgu ve yaşları uyumlu solunum problemi olmayan 40 kontrol olgusunda, dikkatli anamnez ( çevresel etmen sorgulaması), fizik bakı, akciğer grafisi ve solunum fonksiyon testlerinin (SFT) (spirometri-DLCO) değerlendirilmesi ile oluşan patolojilerin belirlenmesidir. Daha sonra solunum komlikasyonu açısından riski yüksek olanların sıkı izlem gerekliliği yönünden bilgilendirilmesi ve solunum birimlerince izlemlere yönlendirilmesidir. Olgu grubunu 16 Akut lösemi (14 Akut lenfoblastik lösemi( ALL),2 akut myeloblastik lösemi (AML ), 15 lenfoma (8 non Hodgkin lenfoma ( NHL), 7 Hodgkin hastalığı ( HH), 10 kemik ve yumuşak doku tümörü(K-YD tm), 4(santral sinir sistemi tümörü) SSS Tm ve 5 diğer solid tümörler oluşturdu.kontrol grubu ise solunum sistemi yönünden bilinen hastalığı olmayan, tıp fakültesi öğrencilerinden ve çocuk sağlığı polikliniğne başvuran solunum problemi olmayan sağlıklı gönüllerinden 40 çocuk-adölesan ve genç erişkinden oluştu. Yaşayan olgularımızda SFT bozukluğu %52 oaranda olup ( 24 KHYB, % 14 DB, % 14 kombine bozukluk) kontrol grubundan ( % 22,5) anlamlı olarak fazla bulundu (p:0.007). Yaşayan kanserli olgularda geç dönemde solunum komplikasyonları gelişiminde; 2 yaş altında kanser tanısı alma RB ve KHYH riskini, K-YD tm. tanılı olgular KHYH riskini ve yüksek doz alkilleyici ajan kullanımı RB, DB ve KHYH riskini arttırmaktadır. Pulmoner/ torakal uygulanan RT'nin de SFT' bozukluk riskini arttırdığı saptandı. İzlem sürelerinin SFT'de değişken bozukluklara neden olabileceği belirlendi. Beş ila 10 yıllık süreçte anlamlı DLCO düşüklüğü dışında diğer SFT'de düşüklüklerin olduğu, ancak 10 yıldan sonra ilerleyen yaşa paralel iyi veya kötü değişebileceği gözlendi. Sonuç olarak; kanser tanısı ile sağaltım alan, uzun sağkalım elde edilen çocuk ve adolesan çağdaki olguların geç dönemde solunum komplikasyonları açısından fizik bakı, solunum fonksiyon testleri, akciğer grafisi gibi temel kontrolleri yapılarak dikkatle izlemi, ileride akciğer fibrozisine kadar gidebilecek ciddi sorunlara yol açabileceği akılda tutularak olguların bilgilendirilmeleri ve uygun disiplinlere yönlendirilmeleri gereklidir. Bunun yanında solunum komplikasyonu açısından risk altında olan bu bireylerin, solunum sistemine zarar veren enfeksiyonlar, sigara içimi(aktif/pasif) ve diğer çevresel faktörlerden korunmaları yönünden de bilgilendirilmesi gereklidir.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları A.B.D.
