Ege bölgesinde arıcılık yapan işletmelerin sürdürülebilirlik yönünden değerlendirilmesi
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2020
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/embargoedAccess
Özet
Arıcılık dünyanın diğer ülkelerinde olduğu gibi Türkiye'de de son yıllarda önemli gelişme kaydederek, doğal denge ve tarımsal üretimin sürdürülebilirliğini ve verimliliğini sağlayan bir sektör durumuna gelmiştir. Bal dışında, balmumu, polen, propolis, arı sütü, arı ekmeği, arı zehiri gibi ürünler arıcılığın son derece değerli ürünleri arasında yer almaktadır. Arı zehiri ve propolis başta olmak üzere tüm arı ürünleri, Dünyada yaygın bir şekilde apiterapi uygulamalarında kullanılmaktadır. Bu araştırmada Ege bölgesinde yer alan Aydın, İzmir ve Muğla illerinde arıcılık yapan işletmelerin sosyo-ekonomik özelliklerinin incelenmesi ve ilgili işletmelerin sürdürülebilirlik düzeyinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada kullanılan veriler 2018-2019 dönemine ilişkin olup, seçilmiş 149 arıcılık işletmesinden anket yoluyla elde edilmiştir. İşletmelerin ekonomik, sosyal, çevresel ve genel sürdürülebilirlik düzeyini belirlemek amacıyla kompozit sürdürülebilirlik endeksi geliştirilmiştir. Kompozit sürdürülebilirlik endeks değerlerinin hesaplanmasında Temel Bileşenler Analizi (PCA) ve Bulanık Analitik Hiyerarşi (Fuzzy AHP) yöntemi kullanılmıştır. PCA analizi yardımıyla arıcılık işletmelerinin sürdürülebilirliğini kapsayan 19 temel sürdürülebilirlik göstergesi seçilmiştir. Temel göstergelerin ağırlıklandırılmasında ise uzman görüşüne başvurulmuştur. Son olarak sürdürülebilirlik düzeylerine göre arıcılar dört gruba ayrılarak Multinominal Lojistik Regresyon analizi ile arıcılık işletmelerinin sürdürülebilirliğini etkileyen faktörler belirlenmiştir. Araştırma sonucunda arıcılık işletmelerinde üreticilerin ortalama yaşı 50.11, ortalama eğitim süresi 6.31 yıl, arıcılık faaliyetinde ortalama deneyim süresi 25.15 yıl, ortalama aile nüfusu ise 3.78 kişi olarak hesaplanmıştır. İncelenen işletmelerde ekonomik sürdürülebilirlik endeksi 0.45, sosyal sürdürülebilirlik endeksi 0.36, çevresel sürdürülebilirlik endeksi 0.92 ve genel sürdürülebilir endeksi ise 0.58 olarak bulunmuştur. İncelenen işletmelerde arıcıların %14.77'sinin arıcılık faaliyeti sürdürülemez durumda, %38.93'ünün sürdürülebilirliği ise tehlike altında olup, nispeten sürdürülemez durumdadır. Arıcılık işletmelerinin %29.53'ünün arıcılık faaliyetinin nispeten sürdürülebilir, %16.78'inin ise faaliyetinin sürdürülebilir durumda olduğu belirlenmiştir. Sonuçlara göre arıcılık faaliyetlerinde tek tip ürün üretimine odaklanmak yerine farklı ürün profillerinin üretimi üzerine bir üretim modelinin geliştirilmesi gerektiği ortaya çıkmıştır. Arıcılık işletmelerinde üretim çeşitliliğine gidilmezse sürdürülebilir arıcılıktan söz etmek mümkün olmayacaktır. Diğer taraftan bölgeler arası göçer arıcılık sürdürülebilir arıcılığı olumsuz yönde etkilemekte olup, hem maliyet artışına neden olmakta, hem de arı refahını olumsuz etkilemektedir. Sürdürülebilir arıcılık sistemi için, her bölgenin doğal özelliklerine ve arısına uygun bir bölgesel arıcılık şekli ve koloni yönetim modelini tanımlamak gerekmektedir.
Beekeeping in Turkey, like in other countries, is a sector with significant progress and ensures the sustainability and efficiency of agricultural production and natural balance. Other than the honey, beeswax, pollen, propolis, royal jelly, bee bread, bee venom are among the most valuable products of beekeeping. All of the bee products, especially bee venom and propolis, are widely used in apitherapy applications in the world. This study aims to determine the socio-economic characteristics of beekeeping farms in Aydın, Izmir, and Mugla provinces in the Aegean region of Turkey and subsequently, evaluation of the sustainability level of the related farms. The data collection was carried out through face to face surveys with 149 beekeeping farms in the 2018-2019 period. In terms of sustainability evaluation, a composite sustainability index was developed in order to determine the economic, social, environmental and general sustainability levels of the farms. During data processing, Principal Component Analysis (PCA) and Fuzzy Analytical Hierarchy (Fuzzy AHP) methods were used to calculate composite sustainability index values. By applying PCA analysis, 19 main sustainability indicators, covering the sustainability of beekeeping farms were selected. Then, the expert opinion was consulted in the weighting of the basic indicators. Finally, beekeepers were divided into four groups according to their sustainability levels and the factors affecting the sustainability level of beekeeping farms were determined by Multinominal Logistic Regression analysis. The results of this research showed that the average age of producer in beekeeping farms was 50.11, the average education period is 6.31 years, the average experience period in beekeeping is 25.15 years, and the average family population is 3.78. The economic sustainability index is calculated as 0.45, the social sustainability index is 0.36, the environmental sustainability index is 0.92 and the general sustainable index is 0.58. The beekeeping activity of 14.77% of beekeepers is unsustainable, sustainability of 38.93% of beekeepers is under threat and it is relatively unsustainable. Beekeeping activity of 29.53% of the beekeepers is relatively sustainable and 16.78% of the beekeepers are sustainable. According to the results, it was revealed that a production model should be developed on the production of different product profiles rather than focusing on the production of a one type of product in beekeeping activities. It is not possible to talk about sustainable beekeeping if production diversity is not achieved in beekeeping farms. On the other hand, interregional migratory beekeeping negatively affects sustainable beekeeping, both increasing costs and influencing bee welfare. For a sustainable beekeeping system, it is necessary to define a regional beekeeping type and colony management model, which is suitable for the natural characteristics of each region and bee-friendly.
Beekeeping in Turkey, like in other countries, is a sector with significant progress and ensures the sustainability and efficiency of agricultural production and natural balance. Other than the honey, beeswax, pollen, propolis, royal jelly, bee bread, bee venom are among the most valuable products of beekeeping. All of the bee products, especially bee venom and propolis, are widely used in apitherapy applications in the world. This study aims to determine the socio-economic characteristics of beekeeping farms in Aydın, Izmir, and Mugla provinces in the Aegean region of Turkey and subsequently, evaluation of the sustainability level of the related farms. The data collection was carried out through face to face surveys with 149 beekeeping farms in the 2018-2019 period. In terms of sustainability evaluation, a composite sustainability index was developed in order to determine the economic, social, environmental and general sustainability levels of the farms. During data processing, Principal Component Analysis (PCA) and Fuzzy Analytical Hierarchy (Fuzzy AHP) methods were used to calculate composite sustainability index values. By applying PCA analysis, 19 main sustainability indicators, covering the sustainability of beekeeping farms were selected. Then, the expert opinion was consulted in the weighting of the basic indicators. Finally, beekeepers were divided into four groups according to their sustainability levels and the factors affecting the sustainability level of beekeeping farms were determined by Multinominal Logistic Regression analysis. The results of this research showed that the average age of producer in beekeeping farms was 50.11, the average education period is 6.31 years, the average experience period in beekeeping is 25.15 years, and the average family population is 3.78. The economic sustainability index is calculated as 0.45, the social sustainability index is 0.36, the environmental sustainability index is 0.92 and the general sustainable index is 0.58. The beekeeping activity of 14.77% of beekeepers is unsustainable, sustainability of 38.93% of beekeepers is under threat and it is relatively unsustainable. Beekeeping activity of 29.53% of the beekeepers is relatively sustainable and 16.78% of the beekeepers are sustainable. According to the results, it was revealed that a production model should be developed on the production of different product profiles rather than focusing on the production of a one type of product in beekeeping activities. It is not possible to talk about sustainable beekeeping if production diversity is not achieved in beekeeping farms. On the other hand, interregional migratory beekeeping negatively affects sustainable beekeeping, both increasing costs and influencing bee welfare. For a sustainable beekeeping system, it is necessary to define a regional beekeeping type and colony management model, which is suitable for the natural characteristics of each region and bee-friendly.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Arıcılık İşletmeleri, Sürdürülebilirlik, Kompozit Sürdürülebilirlik Endeksi, Temel Bileşenler Analizi, Bulanık Analitik Hiyerarşi, Beekeeping Farms, Sustainability, Composite Sustainability Index, Principal Component Analysis, Fuzzy Analytical Hierarchy
