Bazı vişne çeşitlerinin kirazlar için dölleyici olarak kullanılması üzerinde bir çalışma

Bu çalışma Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü'nde 1994 yılında yapılmıştır. Çalışma, aynı bölümün koleksiyon bahçesinde yer alan Reverchon, Gaucher, Vignola kirazları ve Montmorency, Katırlı, Kütahya vişneleri üzerinde yürütülmüştür. Çalışmada, çiçektozu çim borusunun dişçik borusu içerisindeki büyümesini, gelişme hızını ve dolayısıyla meyve tutumunu araştırmak amacıyla karşılıklı tozlama işlemleri gerçekleştirilmiştir. Tozlamadan sonra değişik sürelerde alınan örneklerde çiçektozu çim borusunun gelişme hızı ve durumu; yapılan uygulamanın meyve tutumuna etkisi incelenmiştir. çimlendirme testleri % 1 agar+% 15-20 sakkaroz içeren ortamlarda belirlenmeye çalışılmıştır. Tozlamalardan 24, 48, 72 ve 96 saat sonra alınan dişi organ örneklerinde dişçik borusu uzunluğu, dişi organ boyu ve çim borusu uzunlukları ölçülmüştür. Çim borularının dişçik borusu içerisindeki gelişmeleri ezme preparat hazırlanarak floresans mikroskop altında incelenmiştir. Elde edilen sonuçlar aşağıdaki gibi özetlenmiştir; -Yapılan fenolojik gözlemler sonucunda üzerinde çalışılan kiraz ve vişne çeşitlerinin çiçeklenme zamanlarının ve sürelerinin birbirine yakın olduğu gözlenmiştir. -Doymuş petri yöntemiyle yapılan çiçek tozu çimlendirme testleri sonucunda çeşitlerin çoğu en yüksek çimlenmeyi % 1 agar+%15 sakkaroz içeren ortamda (Revechon kirazı %31, Montmorency vişnesi %28) göstermişlerdir. -Yapılan gözlemler sonucunda çeşitler arasında farklılıklar olmakla birlikte; çiçektozlarının üçgenimsi veya yuvarlak, çim borularının ise düzgün, orta uzun veya uzun olduğu gözlenmiştir. -Ölçülen dişçik borusu uzunlukları karşılaştırıldığında en uzun dişçik borusu Gaucher x? (Serbest) kombinasyonunda 13.25 mm ve en kısa dişçik borusu Montmorency x Gaucher kombinasyonunda 7.42 mm olarak ölçülmüştür. -En uzun dişi organ boyu Gaucher x Montmorency kombinasyonunda 16.16 mm ve en kısa dişi organ boyu Montmorency x Gaucher kombinasyonunda 9.42 mm olarak ölçülmüştür. -En uzun çim boruları Montmorency x Gaucher kombinasyonunda 10.952 mm ve Gaucher x Montmorency kombinasyonlarında 10.912 mm ve en kısa çim boruları Vignola x Katırlı kombinasyonunda 2.244 mm ve Katırlı x Reverchon kombinasyonlarında 2.488 mm ölçülmüştür. (Çizelge 6). -Bazı çiçeklerde çim boruları yumurtalığa ulaştığı halde meyve tutumunun az olması; çim borularının yumurtalığa ulaşması için geçirdikleri süre içerisinde tohum taslaklarının canlılıklarını yitirmiş olması ile açıklanabilir. meyve tutum oranları incelendiğinde de en yüksek meyve tutumları: Montmorency x Gaucher % 22.0, Katırlı x Gaucher kombinasyonundan % 16.0, Gaucher x Montmorency kombinasyonlarından % 12.0 sağlanmıştır. -Çalışmanın yürütüldüğü kombinasyonlarda yeterli meyve tutumunun olmadığı ve ticari bir değer taşımadığı saptanmıştır.